برای ما و جهان یک خط خبر بود، «طالبان ادامه تحصیل زنان در دانشگاه را ممنوع کرد»، اما برای ملیحهی ۲۲ ساله و همکلاسیهایش، آوار خبری که قرار است زندگیشان را تباه کند. روز چهارشنبه، ۳۰ آذر، وقتی ملیحه و بقیه همکلاسیهایش دانشگاه بودند، دو مرد از طالبان وارد ساختمان شدند و به همه گفتند از اینجا بیرون بروید و دیگر حق ندارید به دانشگاه بیایید.
به گزارش خبرآنلاین، جز این دو نفر چند نفری هم جلوی در ورودی بودند و دانشجویان را به بیرون از دانشگاه هدایت میکردند. ملیحه در دانشگاه علوم صحی فخری شهر کابل رشته مامایی میخواند، در دانشگاهی با حدود ۱۵۰۰ نفر دانشجو که از ابتدای روی کار آمدن طالبان، نه تنها کلاسهای دختران و پسران جدا شده بود که حتی در دو زمان متفاوت در دانشگاه حاضر میشدند، صبحها پسرها، عصرها دخترها.
با این حال همین را هم تحمل نکردند، با رعب و وحشت، بدون اعلام قبلی، بدون اینکه رئیس دانشگاه و استادان اطلاعی داشته باشند، دختران را از دانشگاه بیرون کردند. از آن روز به بعد هربار که ملیحه و دوستانش به دانشگاه مراجعه کردهاند تا خبری بگیرند، حتی به آنها اجازه ورود به فضای دانشگاه را هم ندادهاند. پاسخ همان است که از قبل گفتهاند: «تا امر ثانی دانشگاه بسته است.»
این وضع فقط شامل حال این دانشگاه نیست، کمی آنسوتر، در یک دانشکده خصوصی هم همین است، «شریفه» دانشجوی رشته خبرنگاری است، با هزار آرزو در همین شهر کابل. اما به او و همکلاسیهایش هم اجازه ورود به دانشگاه را نمیدهند، شریفه که از صدایش غصه میبارد، میگوید خسته شدهایم از این رفتارهای طالبان: «درحالی که جهان در فکر فتح کره مریخ است طالبان ما را از حقمان یعنی تحصیل در مدرسه و دانشگاه محروم کرده است.»
در سال ۲۰۰۱، تنها ۸۰۰۰ دانشجو در دانشگاههای افغانستان ثبت نام کرده بودند و تا سال ۲۰۲۰ این آمار به رقم ۴۰۰ هزار دانشجو رسید؛ و در حالی که مشکلات مربوط به برابری و دسترسی، به ویژه برای زنان و اقلیتها همچنان ادامه داشت، ۱۱۰ هزار نفر از کسانی که ثبت نام کردند زن بودند.
این همه شوق برای ادامه تحصیل در زنان افغانستانی حالا به در بسته خورده، «میم» که نمیخواهد اسمش در این گزارش بیاید، دانشجوی رشته حقوق در مراز شریف، در دانشگاه بلخ است.
او به خبرآنلاین میگوید: «نه فقط دانشگاهها که حتی آموزشگاهها را هم بستهاند، آموزشگاه آموزش زبان انگلیسی که میرفتم هم با دستور جدید طالبان بسته شده است البته پسران هم برای همراهی با دختران در کلاسها حضور ندارند.»
«میم» که معتقد است حالا باید ماجرای ممنوعیت تحصیل را با همه سختیهایش فراموش کنیم و راه دیگری پیدا کنیم تا از تحصیل بازنمانیم، ادامه میدهد: «رنج زیادی دارد این محدودیتها انگار که ما را حبس کردهاند درحالی که نه اسلام و نه انسانیت هیچکدام چنین حقوقی را برای زنان منع نکرده است. طالبان با چنین تصمیماتی میخواهد اعمال قدرت کند و اینها تبدیل به نمایش قدرت برای آنها شده است. با این محدودیتها میخواهند ناکارآمدیهای خودشان در حوزه مدیریت کشور و کنترل فقر و مشکلات مردم را به حاشیه ببرند.»
او میگوید: «من دست از تلاش برنمیدارم، ما نباید کوتاه بیاییم، حتی اگر در خانههایمان را هم ببندند ما باید درس بخوانیم. شاید در ابتدا تحت تاثیر دستور جدید طالبان قرار گرفتیم و بسیار هم ناراحت شدیم، ولی الان باید تمرکزمان را روی حل مساله بگذاریم، باید اهدافمان را دنبال کنیم.»
به گفته این دانشجوی دانشگاه بلخ، برخی از اساتید برجسته که از بعد از روی کار آمدن طالبان مجبور به مهاجرت شدهاند، و برخی از فارغالتحصیلان و دانشجویان افغانستانی ساکن خارج از کشور، در قالب کلاسهای آنلاین میخواهند آموزش زنان را ادامه دهند.
او امیدش را به این کلاسها بسته و میگوید: «من به مهاجرت فکر میکنم البته پدرم معتقد است تا سن ۲۵ سالگی صبر کنم و پیشنهادش برای مهاجرت ایران است، چون ریشههای فرهنگی مشترکی داریم و از این جهت بهتر میداند که در ایران ادامه تحصیل بدهم.»