آزمون کنکور امسال که در روزهای ۲۹ و ۳۰ دی برگزار خواهد شد، قرار است باعث قطع اینترنت در سراسر کشور شود، خبری که موجی از انتقادات را به دنبال داشت. چراکه به نظر میرسد مسئولان به اینترنتی که معیشت هزاران نفر را تامین میکند، نگاهی تزئینی دارند.
به گزارش تجارت نیوز، معاون امور آزمونهای سازمان سنجش، در یک برنامه تلویزیونی خبر از قطع اینترنت در ساعات برگزاری مرحله اول کنکور داد. این خبر در این روزها که اختلالات اینترنت به بالاترین حد خود رسیده و خسارتهای آن بر هیچکس پوشیده نیست، به قدری واکنشبرانگیز بود که مجری یک برنامه تلویزیونی دیگر به این خبر واکنش نشان داد و گفت: «یعنی واقعا هیچ راه دیگری برای جلوگیری از تقلب نبود؟».
در چند سال اخیر، همزمان با برگزاری کنکور موضوع لو رفتن یا خرید و فروش سوالات و دفترچههای این آزمون سراسری در فضای مجازی به یکی از حاشیههای اصلی کنکور تبدیل شده است. حاشیههایی که پس از تکذیب از سوی مسئولان برگزاری این آزمون در نهایت رنگ واقعیت به خود گرفت.
حالا به نظر میرسد که قطعی اینترنت در ساعات برگزاری کنکور تنها راهحل وزارت علوم برای جلوگیری از تقلب در حوزههای برگزاری آزمون است. اما این قطعی اینترنت شاید در زمینه تقلب مفید باشد، اما زندگی و معیشت دیگر افراد جامعه را برای دو روز مختل خواهد کرد.
از زمانی که اینترنت وارد ایران شده، همواره درباره اختلال و کندی سرعت اینترنت بحث بوده و این امر به قدری طبیعی شده است که اگر این روزها کاربران یک اینترنت بدون قطعی و پرسرعت را تجربه کنند، باعث تعجب خواهد بود. اما حالا کار به جایی کشیده شده که قطعی کامل اینترنت هم به بهانههای مختلف قرار است عادی شود.
حامد بیدی، کارشناس فناوری در این باره گفت: «ما در ایران تجربه قطع شدن اینترنت به روی شهروندان پس از برگزاری تجمعات و به بهانه مسائل امنیتی را داشتهایم، ولی در غیر از این موارد، تا امروز تجربهای نداشتیم تا اینکه وزارت علوم درخواست قطع اینترنت را مطرح کرد.»
او با اشاره به اینکه نباید یک سازمان و یک نهاد به دلیل ضعف در عملکرد خود، بدون آنکه بهانه یا جنبه امنیتی وجود داشته باشد، درخواست قطع اینترنت را کند، توضیح داد: «این اقدام نه تنها نقض حقوق شهروندان است بلکه فتح بابی است برای آنکه از این پس، هر سازمان و نهادی که نتوانست اوضاع و اقدامات خود را کنترل کند، درخواست قطع اینترنت شهروندان را مطرح کند.»
بیدی این موضوع به خودی خود عامل تشدید نگرانیهای مردم خواند و گفت: «آنچه این نگرانیها را دو چندان میکند، پاسخهای مسئولان مربوط است. نگاه آنان به اینترنت نه به عنوان یک زیرساخت حیاتی برای کسبوکار و زندگی مردم بلکه کاملا تزئینی است چنانکه بعضا میگویند «حالا اینترنت چند ساعتی قطع شود تا بچههای مردم تقلب نکنند، چیزی نشده که!» یا «چند ساعت قطع اینترنت که به جایی برنمیخوره» حاکی از آن است که نگاه این افراد به اینترنت، عاملی است برای پر کردن اوقات فراغت مردم. آنان هیچ توجهی به جلسات آموزشی، برنامههای کاری شرکتها و مسائلی از این دست ندارند و همین موضوع نگرانیها را بیشتر هم میکند.» (وبسایت حامد بیدی)
بهرغم اینکه خبر قطعی اینترنت در روزهای کنکور امسال یعنی ۲۹ و ۳۰ دی ماه انتقادات فراوانی را به دنبال داشت و حتی وزارت ارتباطات اعلام کرد جز در موارد خاص، ارتباط مردم را قربانی انتظارات خارج از عرف سازمانهای مختلف نمیکند. چون این وزارتخانه معتقد است چنین اظهاراتی درباره قطع اینترنت به امنیت روحی و روانی مردم ضربه میزند، اما وزیر علوم به تازگی مدعی شده که مردم قطعی اینترنت در زمان کنکور میپذیرند!
محمدعلی زلفیگل یکی از راهکارهای جلوگیری از تقلب را قطع اینترنت محدوده و در شهر محل برگزاری آزمون عنوان کرد و گفت: «راهکارهای پیشگیرانه دیگری هم وجود دارد که ما موظف هستیم آنها را انجام دهیم. واقعیت این است که سرنوشت خیل عظیمی از داوطلبان ما به کنکور مرتبط است و طبیعی است که مردم با سعه صدر قطع اینترنت در محل حوزههای برگزاری کنکور را میپذیرند؛ زیرا این کار به نفع فرزندان خودشان است.»
این در حالی است که طبق اعلام نت بلاکس قطعی اینترنت در ایران ساعتی یک و نیم میلیون دلار معادل ۴۵ میلیارد تومان زیان اقتصادی به کشور وارد میکند. یعنی حدودا روزی هزار میلیارد تومان و مجموع این ۱۱ روز، رقمی معادل ۱۱ هزار میلیارد دلار میشود. اما ظاهرا این خسارت کلان رقم قابل توجهی از نظر مسئولان نیست، چراکه مروتی در این باره هم گفت: «این موضوع برای چند ساعت میارزد، چون سرنوشت افرادی که در کنکور حاضر هستند در آن ساعات رقم میخورد.»
از سوی دیگر نیز هزینههای کلانی بابت یک سرویس یک ماهه با محدودیت حجم از یک کاربر دریافت میشود، چرا باید چندین روز در ماه اختلال و قطعی وجود داشته باشد و چه کسی به کاربران خسارت پرداخت میکند؟
با این حال مقامات سازمان سنجش در سال گذشته هم دست به چنین اقدامی زده بودند و وجود تکنولوژیهای جدید را بهانهای برای قطع اینترنت اعلام کردند. اما در همین حال کارشناسان این پرسش را مطرح کردهاند که چرا شیوه مقابله با تقلب، قطع کلی اینترنت بوده که امروزه با فعالیت اقتصادی و اجتماعی مردم گره خورده است؟
همچنین، بسیاری نگرانند سایر بخشهای دولتی هم با دلایل دیگری درخواست قطع اینترنت را مطرح کنند و این موضوع به یک روال تبدیل شود. هرچند که وضعیت کنونی اینترنت کشور تفاوتی با قطعی آن ندارد.