«حجتالاسلام والمسلمین حمید نیکزاد» مشاور وزیر آموزش و پرورش و دبیر ستاد همکاریهای حوزههای علمیه و وزارت آموزش و پرورش معتقد است ایجاد شبکهای از دانش آموزان نخبه فرهنگی و علمی در راستای روایت صحیح، شناخت نظری و اقناع فکری نسبت به واقعیتهای انقلاب اسلامی یکی از راهکارهای آشنایی نسل جدید با پیشرفتهای کشور است. او از تقویت همکاریهای آموزش و پرورش و حوزههای علمیه در زمینه علمی و آموزشی، امور پرورشی و فرهنگی، فعالیتهای پژوهشی، توانمندسازی، ارزشیابی عملکرد و توسعه آموزشگاهی در بازه ۵ ساله گفت و از تدابیری خبر داد که ضمن تسهیل حضور پر رنگ فرهنگیان در دوره مبانی اندیشه اسلامی، مشوقهای شغلی به فارغ التحصیلان اعطا شود.او همچنین به این نکته نیز اشاره کرد که ستاد همکاری در برنامهای دیگر در تلاش است تا در راستای تحقق علوم انسانی اسلامی در دانشگاه فرهنگیان و با تکیه به اندوخته علمی و تجربه خبرگانی در حوزههای علمیه به تدوین سرفصلها و کتب آموزشی با رویکرد اسلامی برای رشته «راهنمایی و مشاوره تحصیلی» اقدام کند تا در آینده نزدیک شاهد حضور نومشاورانی مسلط به مبانی مشاوره اسلامی در مدارس باشیم.
این روزها از افزایش تعامل آموزش و پرورش و حوزه علمیه بسیار میشنویم. تفاوت تعامل فعلی آموزش و پرورش با حوزه علمیه نسبت به سالهای قبل در چه مواردی است؟ و ابعاد جدید این تعامل شامل چه اقداماتی است؟
آموزش و پرورش در دولت سیزدهم هم راستا با سند تحول بنیادین و سیاستهای کلی مقام معظم رهبری رویکرد تعاملی مضاعفتری با دستگاههای مرتبط با حوزه تعلیم و تربیت دارد. از یک سو آموزش و پرورش مخاطب مستقیم نزدیک به ۱۶ میلیون نفر و انبوهی از فرصتهای بکر است و از طرفی دیگر سازمانها و نهادهای فرهنگی و علمی بالاخص حوزههای علمیه ظرفیتهای پرشماری را برای همکاری در اختیار دارند. شناخت دقیقتر این فرصتها و ظرفیتها و بهره گیری حداکثری از آنها برای خدمت مطلوبتر به تعلیم و تربیت این مرز و بوم در دوره جدید وزرات آموزش و پرورش بیش از گذشته مورد عنایت قرار گرفته است.
تقویت همکاریها در زمینه علمی و آموزشی، امور پرورشی و فرهنگی، فعالیتهای پژوهشی، توانمندسازی، ارزشیابی عملکرد و توسعه آموزشگاهی از جمله اقدامات صورت گرفته در جهت افزایش تعاملات به شمار میرود که در بازه ۵ ساله قابل تحقق است. همچنین با نگاه بلند وزیر محترم آموزش و پرورش سطح همکاری از حوزههای علمیه به تمامی نهادها و سازمانهای وابسته به روحانیت یا روحانیون مستقل و صاحب نظر در عرصه تعلیم و تربیت گسترش یافته است.
در برنامههای شما چه راهکارهایی برای آشنایی نسل جدید با پیشرفتهای کشور و افزایش سطح آگاهی دانش آموزان در مورد وضعیت ایران وجود دارد؟
در سال تحصیلی جاری پیرو فرمایش مقام معظم رهبری مبنی بر ایفای نقش فعالانه در جهاد تبیین و همچنین به دنبال بیان دغدغه ریاست محترم جمهور برای ایجاد فرصت شناخت دستاوردهای انقلاب اسلامی و امیدبخشی به نسل نو، برنامههایی پایه ریزی و در دست اقدام قرار گرفت. «طرح دیدبان» از جمله برنامههای با چشمانداز موفق در این خصوص است که با هدف ایجاد شبکهای از دانش آموزان نخبه فرهنگی و علمی در صدد روایت صحیح، شناخت نظری و اقناع فکری نسبت به واقعیتهای انقلاب اسلامی است. همچنین در طرح شهید فخری زاده دانش آموزان از طریق بازدید محیطهای علمی، پژوهشی، نظامی و پزشکی از نزدیک و به طور عینی با پیشرفتهای چشمگیر فرزندان انقلاب آشنا میشوند.
آیا برای معلمان، به خصوص نومعلمان هم در تعامل با حوزه علمیه برنامههایی فرهنگی، آموزشی یا تربیتی دارید؟
بهرهمندی معلمان و نومعلمان از ظرفیت حوزههای علمیه در چند بعد برنامه ریزی شده است؛ در گام نخست طرح حضور برای آشنایی معلمان و به طور خاص نومعلمان با روشهای تدریس و شیوههای تربیتی در مدارس علمیه و همچنین آگاهی از یافتههای علمی و پژوهشی طلاب و حوزویان تدارک دیده شده است. همچنین این فرصت طرح ریزی شده است تا فرهنگیان جوان علاقهمند به تحصیل علوم دینی و دروس اسلامی بتوانند از اساتید حاذق و محتوای غنی بهرهمند گردند و در کنار سواد دانشگاهی، دانش حوزوی نیز کسب کنند. در رابطه با «طرح ولایت» هم که سالهاست برای اقشار مختلف و بالاخص دانشجومعلمان علاقهمند به کسب معارف اسلامی برگزار میشود، تدابیری اتخاذ شده است تا ضمن تسهیل حضور پررنگ فرهنگیان در دوره مبانی اندیشه اسلامی، مشوقهای شغلی به فارغ التحصیلان اعطا شود.ستاد همکاری در برنامهای دیگر در تلاش است تا در راستای تحقق علوم انسانی اسلامی در دانشگاه فرهنگیان و با تکیه به اندوخته علمی و تجربه خبرگانی در حوزههای علمیه به تدوین سرفصلها و کتب آموزشی با رویکرد اسلامی برای رشته «راهنمایی و مشاوره تحصیلی» اقدام کند تا در آینده نزدیک شاهد حضور نومشاورانی مسلط به مبانی مشاوره اسلامی در مدارس باشیم.
حوزه علمیه در تعامل با آموزش و پرورش چگونه میتواند در شرایطی که اجتماع ملتهب است دانشآموزان را هدایت و به تداوم آرامش در کشور کمک کند؟ آیا طرح و سازوکار مشخصی دارید؟
حوزههای علمیه با تربیت مبلغانی آگاه به مسائل اسلامی و آشنا به روشهای تربیتی میتوانند بازوی توانمند آموزش و پرورش در حل بحران هویت دینی و ملی دانش آموزان باشند. در همین راستا پاسخگویی به شبهات دانش آموزان در رابطه با مسائل روز و برگزاری «کرسیهای گفتگومحور» میان دانش آموزان در برخی مدارس مدنظر بوده است. همانطور که عرض شد دو طرح دیدبان و شهید فخری زاده تامین کننده همین هدف نیز هستند و به طور مشخص در اقدام برای جهاد تببین با افزایش سطح آگاهی و بصیرت، دانش آموزان و معلمان را به عملکرد آگاهانه و به دور از هیجان سوق خواهیم داد.
آیا در تعامل با حوزه علمیه به بحث تغییرات محتوای کتب درسی در همکاری با سازمان پژوهش و برنامهریزی ورود خواهید کرد؟ این همکاری چگونه است؟
در گروههای تالیف کتب درسی و کارگروههای یازدهگانه حوزههای یادگیری نمایندگانی خبره و صاحب نظر از حوزه علمیه در کنار متخصصان دانشگاهی قرار دارند و تاکنون همکاری خوبی در این زمینه صورت گرفته است، اما جهت بهرهمندی بیشتر از نظرات کارشناسی حوزویان، کمیتههای پشتیبان با حضور روحانیون سرآمد آن حوزه یادگیری شکل گرفت تا با انجام اقدامات پژوهشی گام موثرتری در تدوین مواد درسی و افزایش کارآمدی و فایده علمی کتب بردارند.
آیا طرح مشخصی در خصوص فرهنگسازی حجاب و عفاف برای دانشآموزان دختر و پسر در مدارس دارید؟ در این صورت برنامهتان را شرح دهید.
همسو با راهکارهای علمیاتی سند تحول بنیادین آموزش و پرورش در رابطه با عفاف و حجاب، همکاری با دبیرخانه عفاف و حجاب وزارت آموزش و پرورش و کمک به اجرای طرح «یادآوران معروف» از جمله برنامههای در دست اجرای ستاد همکاری است که با افزایش مسئولیتپذیری و کنشگری اجتماعی دانش آموزان و مشارکت اولیاء و مربیان بر مبنای اقدامات فرهنگی و تربیتی تحقق خواهد یافت.