باراک اوباما، رئیس‌جمهور سابق ایالات‌متحده آمریکا، روز جمعه براساس یک سنت سالانه فهرستی از کتاب‌ها، فیلم‌ها و موسیقی‌های موردعلاقه خود را برای سال ۲۰۲۲ منتشر کرد.
به گزارش هم‌میهن؛ سابقه این سنت به سال ۲۰۱۷، یعنی به سرآمدن سال‌های ریاست‌جمهوری و سپردن سکان کاخ‌سفید به دونالد ترامپ، بازمی‌گردد. هم‌رسان شدن این فهرست در دنیای مجازی، احتمالا سه‌دلیل عمده دارد.
نخست اینکه یک نویسنده، کارگردان، بازیگر، سلبریتی یا بلاگر فهرست مورد علاقه‌هایش را به‌اشتراک بگذارد، تبدیل به رویدادی عادی شده است، اما این موضوع ابداً در مورد سیاست‌مداران صدق نمی‌کند.
زیرا این تصور رایج وجود دارد که آن‌ها وقت چنین کار‌هایی را ندارند یا با هنر و ادبیات بیگانه‌اند. اما به‌گمانم کلیشه‌هایی که در مورد سیاست‌مداران به‌عنوان شخصیت‌های پیچیده و مرموز وجود دارد، علت اصلی است.
مردم دوست دارند بدانند یک سیاستمدار از چه نوع کتاب، فیلم و موسیقی‌ای خوشش می‌آید تا روزنه‌ای باشد برای ورود به دنیای پررمزوراز سیاست و سیاست‌مداران. دوم، اوباما از همان ساعت‌های نخست پیروزی ترامپ، سعی کرد بر تفاوت‌های شخصیتی خود با او تاکید کند.
درواقع، اوباما عاشق دوگانه «رئیس‌جمهور فرهیخته» و «رئیس‌جمهور عامی» است و می‌کوشد تا به‌صورت مستقیم و غیرمستقیم این دوگانه را برجسته کند.
درنهایت اوباما در سال‌های پس از ریاست‌جمهوری از هر ابزاری برای تقویت شخصیت فعال خود در حوزه عمومی بهره گرفته است؛ تاسیس بنیاد اوباما، سخنرانی‌های منظم در سازمان‌ها و نهاد‌های مختلف در سراسر جهان، فعالیت‌های خیریه، شرکت در شو‌های تلویزیونی، ساخت پادکست، ساخت مستند پارک‌های‌ملی و روایت آن و فعالیت‌های متعدد دیگر. فکر می‌کنم بعد از این توضیحات باید سراغ فهرست اوباما بروم.
۱. «چراغی که ما روشن کردیم»: در صدر فهرست کتاب‌های مورد علاقه باراک اوباما، کتاب میشل اوباما، «چراغی که ما روشن کردیم» قرار دارد. همانطور که گاردین نوشته است، میشل اوباما در این کتاب از «ذهن ترسناک» و تجربه افسردگی خود در طول دوره همه‌گیری ویروس کووید ۱۹ پرده برمی‌دارد.
۲. «دریای آرامش»: رمانی از امیلی سنت جان مندل، نویسنده کانادایی است که در سال ۲۰۲۲ منتشر شد. این رمان که در طول همه‌گیری کووید ۱۹ نوشته شده است، با تعمق در فرضیه شبیه‌سازی و سفر در زمان، به این پرسش‌ها می‌پردازد که: «چه‌چیزی واقعیت را تشکیل می‌دهد، زمان چگونه جریان می‌یابد و حافظه در چارچوب ادراک چیست.»
۳. «اعتماد»: هرنان دیاز به زیبایی روایات رقیب در مورد بنجامین و هلن راسک -سرمایه‌دار افسانه‌ای وال‌استریت - را از آغاز دهه ۱۹۲۰ روایت می‌کند. نتیجه رمانی است که بیش از یک‌قرن را در بر می‌گیرد و با هر مکاشفه جدید، هیجان‌انگیزتر می‌شود.
۴. «انقلابی: ساموئل آدامز»: بیوگرافی ساموئل آدامز، پدر بنیانگذار و فعال انقلاب آمریکا، سیاستمدار و میهن‌پرست است که توسط استیسی شیف نوشته شده است.
۵. «چین و چروک‌ها»: رمان جدید نامولی سرپل، کاوشی جسورانه از خاطره و سوگواری است که به‌طور غیرمنتظره‌ای به داستانی استادانه از هویت اشتباه، واقعیت لغزنده، تجربه سیاه، اشتیاق واهی و گاه عمدی برای دیدار مجدد با کسانی که از دست داده‌ایم، تبدیل می‌شود.
۶. «به سمت جنوب آمریکا: سفری زیر خط میسون دیکسون برای درک روح یک ملت»، ایمنی پری با در هم تنیدن داستان‌های جوامع مهاجر، هنرمندان معاصر، فرصت‌طلبان استثمارگر، بردگان، قهرمانان گمنام، پیشینیان و تجربیات زیسته خود، کولاژی می‌سازد که شبیه هیچ کار دیگری نیست.
۷. «مدرسه‌ای برای مادران خوب»: جسمین چان، روایتی درباره امید‌ها و ناامیدی‌های زنی به‌نام فریداست که باید چند ماهی را در مرکز آزمایشی به‌منظور بازپروری مادرانی که متهم به تخلفات جزئی والدین هستند، بگذراند.
۸. «کیک سیاه»: شارمین ویلکرسون، داستانی است از اینکه چگونه میراث خیانت‌ها، رازها، خاطرات و حتی نام‌ها می‌تواند روابط و تاریخ را شکل دهد.
۹. «اردک: دو سال در ماسه‌های نفتی»: کیت بیتون، یک کمیک خودزندگی‌نامه‌نوشت است که از تجربه نویسنده به‌عنوان یک‌زن کاریکاتوریست اهل آتلانتیک کاناداست که در ماسه‌های نفتی آتاباسکا در آلبرتا کار می‌کند تا وام‌های دانشجویی خود را پرداخت کند.
۱۰. «دنیایی عظیم؛ چگونه حواس حیوانی قلمرو‌های پنهان اطراف ما را آشکار می‌کند»: توسط اد یانگ نوشته شده است. این کتاب ما را با پدیده‌ای عجیب و جذاب آشنا می‌کند؛ جهان همانطور که واقعاً توسط حیوانات دیگر درک می‌شود.
۱۱. «روز آزادی: مجموعه داستان»: این کتاب شامل داستان‌های کوتاه جورج ساندرز، نویسنده آمریکایی است. این مجموعه‌داستان‌ها در مجلات مختلف بین سال‌های ۲۰۱۳ و ۲۰۲۲ منتشر شده، اما چند داستان جدید نیز به آن افزوده شده است.
۱۲. «کندی هاوس»: نوشته جنیفر ایگان، داستان بیکس بوتون، کارآفرین فناوری فوق‌العاده موفقی است که دنبال یک ایده جدید می‌گردد. او ۴۰ ساله است، با چهار بچه و زمانی که به‌طور تصادفی با برونی‌سازی حافظه آشنا می‌شود، زندگی‌اش دگرگون می‌شود.
۱۳. «زندگی پس از مرگ»: عبدالرزاق قورنه، رمان تخیلی، تاریخی نویسنده بریتانیایی، متولد زنگبار و برنده جایزه نوبل است. این رمان که عمدتا در نیمه اول قرن بیستم می‌گذرد، داستان چهار قهرمان را روایت می‌کند که از زمان استعمار آلمان تا چندسال پس از استقلال در یک شهر ناشناس در ساحل تانزانیای فعلی زندگی می‌کنند.
۱. «خانواده فیبلمن»: فیلمی آمریکایی در ژانر درام دوره بلوغ، به‌کارگردانی استیون اسپیلبرگ است که در ۲۰۲۲ منتشر شد.
۲. «تصمیم جدایی»: یک فیلم معمایی محصول کره‌جنوبی سال ۲۰۲۲، به کارگردانی پارک چان‌ووک و با بازی تانگ وی و پارک هه-ایل است.
۳. «پادشاه زن»: فیلم حماسی آمریکایی درباره یگان جنگجوی تماماً‌زن آگوجیه است که در قرون هفدهم تا نوزدهم از پادشاهی داهومی در آفریقای غربی محافظت می‌کردند. این فیلم به‌دست جینا پرینس-بایدوود کارگردانی شده و فیلم‌نامه آن را دینا استیونز نوشته است.
۴. «پس از خورشید»: فیلمی‌درام محصول سال ۲۰۲۲، به نویسندگی و کارگردانی شارلوت ولز با بازی پل مسکال، فرانکی کوریو و سلیا رولسون هال است.
۵. «امیلی جنایتکار»: یک فیلم جنایی، درام و دلهره‌آور آمریکایی، محصول سال ۲۰۲۲ به نویسندگی و کارگردانی جان پتن فورد، با بازی آبری پلازا، تئو روسی، مگالین اچیکاوکی و جینا گرشان است.
۶. «مامان کوچولو»: فیلمی داستانی در ژانر درام و فانتزی، به‌کارگردانی سلین سیاما، محصول سال ۲۰۲۱ است.
۷. «نسل»: یک فیلم مستند تاریخی آمریکایی، محصول ۲۰۲۲، به کارگردانی مارگارت براون است که داستان نوادگان آخرین بردگان آفریقایی که با کشتی کلوتیلدا به ایالات‌متحده آورده شده‌اند را روایت می‌کند.
۸. «اتفاق»: یک فیلم درام مهیج فرانسوی، محصول سال ۲۰۲۱، به کارگردانی آدری دیوان، براساس فیلمنامه‌ای از دیوان و مارسیا رومانو و رمانی به‌همین‌نام اثر آنی ارنو در سال ۲۰۰۰ است.
۹. «تایل»: یک فیلم درام زندگی‌نامه‌ای آمریکایی، محصول سال۲۰۲۲، به‌کارگردانی چینونیه چوکو است. این فیلم براساس داستان واقعی مامی تیل برادلی، یک معلم و فعال‌اجتماعی است که پس از قتل پسر ۱۴ ساله‌اش اِمِت در سال ۱۹۵۵، دنبال تحقق عدالت است.
۱۰. «همه‌چیز همه‌جا به یکباره»: یک فیلم کمدی-درام پوچ‌گرایانه آمریکایی، محصول سال ۲۰۲۲، به نویسندگی و کارگردانی دانیل کوان و دانیل شاینرت است.
۱۱. «تاپ گان: ماوریک»: یک فیلم درام اکشن آمریکایی، محصول سال ۲۰۲۲، به‌کارگردانی جوزف کوشینسکی و نویسندگی ایرن کروگر، اریک وارن سینگر و کریستوفر مک‌کوری است که بر پایه داستانی از پیتر کریگ و جاستین مارکس ساخته شده است.
۱۲. «رئیس خوب»: یک فیلم کمدی اسپانیایی، محصول سال ۲۰۲۱، به‌کارگردانی و نویسندگی فرناندو لئون د آرانوآ، با بازی خاویر باردم است. این فیلم، روایت یک کارخانه‌دار کاریزماتیک و کنترل‌گر را دنبال می‌کند که در زندگی کارمندانش دخالت می‌کند.
۱۳. «چرخ بخت و فانتزی»: با نام اصلی تخیل و همزمانی وقایع یک آنتولوژی عاشقانه ژاپنی، به‌کارگردانی ریوسوکی هاماگوچی است که در سال ۲۰۲۱ منتشر شد.
۱۴. «قهرمان»: فیلمی ایرانی، به نویسندگی و کارگردانی اصغر فرهادی است که در سال ۱۴۰۰ منتشر شد. این فیلم در شیراز ایران فیلم‌برداری شده است و موضوعی اجتماعی را روایت می‌کند.
۱۵. «جاده خاکی»: یک فیلم جاده‌ای، به‌کارگردانی پناه پناهی، محصول سال ۲۰۲۱ است. این فیلم در بخش دوهفته کارگردانان هفتادوچهارمین دوره جشنواره کن و بخش افق‌های پنجاه‌ودومین دوره جشنواره کارلووی واری به‌نمایش درآمده است.
۱۶. «تار»: فیلمی درام، به نویسندگی و کارگردانی تاد فیلد است که در ۲۰۲۲ منتشر شد. این فیلم داستان زندگی و زوال آهنگساز-رهبر تخیلی پرآوازه، لیدیا تار- را دنبال می‌کند که توسط کیت بلانشت به‌تصویر کشیده شده است.
۱۷. «بعد از یانگ»: فیلمی محصول سال ۲۰۲۱ و به‌کارگردانی کوگوناداست.
