کانادا سالهاست به سیاهچاله جذب مفسدان اقتصادی سایر کشورها ازجمله ایران تبدیل شده است. البته درصد کمی از شهروندان و مهاجران ایرانی دارای سوءسابقه و سابقه مفاسد اقتصادی هستند که حالا ساکن کانادا شدهاند.
به گزارش فرهیختگان، اما آمارهای رسمی که بتوان میزان مهاجرت ایرانیها به این کشور را رصد کرد، صرفا در تعداد سالانه افراد دریافتکننده تابعیت دائم کانادا در دسترس است. طبق دادههای آماری سالانه اداره مهاجرت، شهروندی و پناهندگی کانادا (IRCC)، از سال ۲۰۱۳ تا ۲۰۲۱ تعداد درمجموع ۷۶ هزار و ۳۸۱ ایرانی از کانادا تابعیت دائم دریافت کردهاند.
طبق گزارش رسمی اداره مهاجرت، شهروندی و پناهندگی کانادا، ایرانیها در سال ۲۰۲۱ پس از کشورهای پرجمعیتی همچون هند با رتبه ۱، چین با رتبه ۲، فیلیپین با رتبه ۳، نیجریه با رتبه ۴، فرانس با رتبه ۵، آمریکا با رتبه ۶ و برزیل با رتبه ۷، در رتبه ۸ قرار گرفتهاند.
توجه داشته باشیم پس از ایرانیها، از کشورهای عربی یا از کشورهای ثروتمند یا حتی از ترکیه خبری نیست و این افغانستانیها هستند که در رتبه ۹ و پاکستانیها در رتبه ۱۰ قرار گرفتهاند. البته در برخی سالها مثل ۲۰۱۵ و ۲۰۱۴ ایرانیها رتبه ۴ را در مهاجرت به کانادا داشته و در برخی سالها رتبه ۶ را نیز کسب کردهاند.
با در نظر گرفتن حداقل ۲۵۰ هزار دلار انتقال سرمایه از سوی ایرانیان به کانادا برای دریافت تابعیت دائم در این کشور و با در نظر گرفتن این موضوع که طی سالهای ۲۰۱۳ تا ۲۰۲۱ تعداد ۷۶ هزار و ۳۸۱ ایرانی از کانادا تابعیت دائم دریافت کردهاند، میزان سرمایهگذاری ایرانیها در این کشور به رقم عجیب ۱۹ میلیارد دلار میرسد.
البته اگر لیست داراییهای منتقل شده از سوی ایرانیان به این کشور را هم لحاظ کنیم رقم خروج سرمایه از ایران به کانادا طی سالهای ۲۰۱۳ تا ۲۰۲۱ به بالاتر از ۲۰ میلیارد دلار نیز میرسد.
طبق آمارها، در سال گذشته ۵۴۵ هزار ایرانی در امارات ساکن بودهاند. در سال ۲۰۱۲ حجم سرمایهگذاری ایرانیها در املاک امارات حدود ۹۰۰ میلیون دلار بوده است.
ایرانیها در سال ۲۰۱۱ پس از هندیها، انگلیسیها و پاکستانیها، در رتبه چهارم گروه خریداران املاک در دبی بودند که ۱۱۴۴ ملک به ارزش یک میلیارد و ۲۱۵ میلیون دلار خریداری کرده بودند.
براساس قوانین مهاجرتی ترکیه، این کشور ۶ شرط برای اعطای تابعیت دائم دارد که شامل ۱. سپرده بانکی از سهمیلیون دلاری ۵۰۰ هزاردلاری، ۲. سرمایه ثابت ۵۰۰ هزاردلاری، ۳. ارزش خانه خریداریشده ۲۵۰ هزار دلار (امسال به ۴۰۰ هزاردلار)، ۴. شرط استخدام ۵۰ کارمند ۵. خرید سهام به ارزش ۵۰۰ هزاردلار و ۶. خرید اوراق قرضه به ارزش ۵۰۰ هزاردلار است.
بررسیها نشان میدهد ایرانیها از سال ۲۰۱۵ تا ۱۰ ماهه ۲۰۲۲ تعداد ۳۵ هزار و ۵۵۸ فقره مسکن در این کشور خریداری کردهاند. اگر بهطور میانگین رقم سرمایهگذاری را ۲۵۰ هزار دلار هم در نظر بگیریم، رقم خروج سرمایه از ایران به ترکیه طی سالهای ۲۰۱۵ تا ۱۰ ماهه امسال به حدود ۹ میلیارد دلار میرسد.
خروج سرمایه در اقتصاد تبدیل به بیماری مزمن شده و این دید بلندمدت فعالان اقتصادی و خانوارهاست که بدون توجه به اتفاقات کوتاهمدت، انگیزهای برای سرمایهگذاری در ایران پیدا نکرده و به خرج سرمایه خود از چرخه اقتصاد ترغیب میشود.
با این حال، اما میتوان دلایلی را که در کوتاهمدت باعث افزایش خروج سرمایه از میانگین بلندمدت آن میشود را به ترتیب زیر برشمرد:
۱. تقویت نرخ ارز؛ یکی از علل اصلی فرار سرمایه که اکثرا بر آن اتفاق نظر دارند، احتمال تغییر (افزایش) نرخ ارز است.
۲. کسری بودجه؛ کسری بودجه دولت که بهوسیله انتشار پول تامین مالی شده است، فشارهای تورمی را به وجود میآورد.
۳. ریسک؛ اختلاف ریسک سرمایهگذاری در کشورهای در حال توسعه و کشورهای صنعتی، یکی دیگر از عوامل فرار سرمایه است.
۴. نرخ رشد اقتصادی؛ رشد اقتصادی با فرار سرمایه یک رابطه دیالکتیک و دوطرفه دارد.
۵. قوانین و مقررات؛ محدودیتها و مقرراتی که دولتها روی بازارهای مالی داخلی وضع میکنند، یکی از علل این پدیده است.
۶. ناامنی بازارها؛ موضوع دیگری که به خروج سرمایه از ایران تبدیل شد.
۷. محدودیتهای اجتماعی؛ محدودیتهای اجتماعی برای برخی گروههای اجتماعی (فارغ از اینکه محدودیتهای مدنظر این افراد را قبول داشته باشیم یا خیر) منجر به مهاجرت و انتقال سرمایه به خارج از کشور میشود.
۸. عدم ترسیم چشمانداز اقتصادی-اجتماعی قابل فروش به مردم؛ یکی از عواملی که منجر به تشدید خروج سرمایه میشود.