درس‌های «صدام حسین» برای رمز ارز‌های دیجیتال

فرارو- دینار عراق از زمان خود جلوتر بود. سال‌ها پیش از اختراع بیت کوین معامله گران روزانه امریکایی فریب این روایت اقتصادی رایج را خورده بودند که پول عراق بلیتی برای ثروتمند شدن دوران بازنشستگی پس از سقوط صدام حسین بود. اقتصاددانان هشدار دادند که این یک قمار است، اما بازیکنان باز هم هزینه‌های بالایی را برای داشتن یک ارز غیرنقدی پرداخت می‌کنند که برخی فکر می‌کردند ممکن است به با ارزش‌ترین ارز در جهان تبدیل شود. در عوض ۲۰ درصد از ارزش آن در سال ۲۰۲۰ میلادی کاسته شد.

به گزارش فرارو به نقل از بلومبرگ، دینار دوباره در ذهن اقتصاددانان قرار گرفته است، زیرا بازار رمز ارز‌های دیجیتال از زمان آخرین سقوط خود در حال چرخش است بازاری با ارزش ۲ تریلیون دلاری که مملو از کلاهبرداری، سرقت و سقوط شرکت‌های بزرگ از جمله FTX و BlockFi بوده و در عمل با از بین رفتن ارزش مواجه شده است. مقایسه وضعیت رمز ارز‌های دیجیتال با آن چه بر سر دینار عراق به عنوان یک وسیله مبادله در طول تاریخ آمد، صرفا حدس و گمانه زنی نیست.

علیرغم آن که افراد خوش بینی مانند «بیل آکمن» سرمایه‌گذار معتقدند که رمز ارز‌های دیجیتال در صورت استفاده صحیح از فناوری احیا خواهند شد، تجربه دینار عراق نشان می‌دهد که بقای هر شکلی از پول بیش‌تر به ایمان به موسسات حمایت کننده از آن بستگی دارد. در دهه ۱۹۹۰ میلادی پس از جنگ اول خلیج فارس عملا دو عراق وجود داشت: یکی جنوب تحت کنترل صدام و دیگری شمال که اساسا تحت الحمایه کرد‌ها بود که توسط منطقه پرواز ممنوع حمایت می‌شد. در نتیجه، دینار به دو مسیر منشعب شد.

در جنوب عراق صدام برای حمایت از اقتصادی که تحت تحریم‌ها دست و پنجه نرم می‌کرد دست به چاپ پول زد. اسکناس‌های جدیدی با تصویر او به نام «صدام» یا دینار «چاپ» نامیده شده بود که در سطح محلی با استاندارد ضعیف تولید شدند. «مروین کینگ» رئیس سابق بانک مرکزی انگلستان در سخنرانی خود در سال ۲۰۰۴ میلادی خاطرنشان کرد که تورم عراق در فاصله سال‌های ۱۹۹۱ تا ۱۹۹۵ به طور متوسط به ۲۵۰ درصد افزایش یافت، زیرا عرضه پول در گردش افزایش یافت.

در شمال عراق جایی که دینار جدید در گردش نبود و پول نقد بانکی توسط رژیم صدام مصادره نشد، دینار قدیمی «سوئیس» به اصطلاح به دلیل چاپ در سوئیس کماکان مورد استفاده قرار می‌گرفت علیرغم آن که هیچ بانک مرکزی یا دولتی برای آن ارزش قائل نبود، اما استفاده از آن درست تا زمان سقوط صدام ادامه یافت.

بدیهی است که وجود همزمان دو ارز در یک کشور تحولی شگفت‌انگیز محسوب می‌شد. این که دینار سوئیس به حرکت خود ادامه داد و ارزش ضمنی آن نسبت به برادرش (دینار صدام) افزایش یافت شاید با توجه به مقیاس سوء مدیریت ارز در جنوب چندان قابل توجه نباشد.

این امر به نوبه خود نشان می‌دهد نیاز به یک مهر تایید خارجی از سوی دولت‌ها و بانک‌های مرکزی برای ارزش بخشیدن به پول وجود دارد. اگر قرار است رمز ارز‌های دیجیتال ارزش خود را حفظ کنند به نوعی باید از آن نوع نظارت و حمایتی که یورو دیجیتال یا دلار دیجیتال دارند برخوردار شوند. علاقمندان به رمزارز‌های دیجیتال ممکن است توضیح متفاوتی برای توسعه دینار سوئیس ارائه دهند.

این ارز از نظر فنی نسبتا برتر بود، زیرا جعل کردن آن دشوارتر از همتای بی‌کیفیت آن بود. طرفداران رمزارز‌های دیجیتال ممکن است بگویند که آن چه به دینار سوئیس ارزش بخشیده بود توسعه آن خارج از کنترل حکومت صدام بود. در همین حال، صرافی‌ها و استارت آپ‌ها تلاش می‌کنند پاسخ‌های خود را برای پاسخ دهی به کمبود اعتماد عمومی به رمزارز‌های دیجیتال آماده کنند. 

با این وجود، بسیار بعید است که سخنان یک شرکت یا حسابرس، رمزارز‌های دیجیتال را پس از شکست‌هایی مانند ماجرای FTX قابل اعتماد کند. شکست جمعی بررسی دقیق توسط سرمایه گذاران در این فضا شاید حتی شرم آورتر از کلاهبرداری دینار عراق برای مصرف کنندگان بی‌خبر باشد. اگر یک درس از دینار عراق وجود داشته باشد آن این است که اعتبار مهم‌تر از فناوری است. مریدان یک آزمایش رمز ارز دیجیتال به طور مداوم با شکست مواجه می‌شوند.