یک استاد جامعه شناسی دانشگاه تهران با بیان اینکه فروپاشی در دستور کار اعتراضات جامعه نیست، گفت: اگر جامعه احساس کند حکومت به دنبال ایجاد تغییر است، اعتراضات خود را پایان می‌دهد.
تقی آزاد ارمکی در گفتگو با ایسنا، با بیان اینکه چندین راهکار برای پایان دادن به اعتراضات وجود دارد، اظهار کرد: اولین راهکار این است که باید اعلام آشتی عمومی کنیم. جامعه ایرانی با خود قهر است به طور مثال یک تصادف در خیابان می‌تواند به یک نزاع تبدیل شود یا اختلاف کوچک خانوادگی می‌تواند یک نزاع ایجاد کند. باید با یک نفس الهی، خدایی و انسانی همه را به آشتی دعوت کرد. در صورت ایجاد آشتی ملی، همگرایی اجتماعی هم پیدا خواهد شد.
وی ادامه داد: راهکار دوم این است که یک اقدام به تغییر آغاز شود. نظام باید در برخی حوزه‌ها یک تغییراتی نه خیلی زیاد بلکه محدودی انجام دهد. به طور مثال در فضای افکار عمومی برخی افراد وقتی حرف میزنند برای جامعه آزاردهنده هستند و وقتی کسی نقد می‌کند، آن‌ها شروع می‌کنند به تهمت زدن و پرونده سازی. این افراد در جامعه خشونت ایجاد می‌کنند که به نظر من این افراد باید کنار بروند. پیشنهادم این است که افرادی مثل آقای سیدعباس صالحی مدیرمسئول روزنامه اطلاعات که فردی اصولگرا، معتدل و عاقل است، بیشتر به کار گرفته شوند.
این استاد دانشگاه ادامه داد: راهکار سوم اصلاح رویه‌هایی است که در کشور به لحاظ اجرا و عمل آزاردهنده است. دولت امکانات در اختیار دارد و قوی است و این رویه‌های آزاردهنده را باید اصلاح کند مثلا دریافت جواز از شهرداری یک فرایند دو ساله دارد. یک زمانی دریافت گذرنامه شش ماه زمان می‌برد. مرحوم هاشمی گفت باید سیستمی طراحی شود که گذرنامه یک روزه صادر شود حالا البته گذرنامه یک روزه صادر نمی‌شود، ولی ده روزه که انجام می‌شود. مثال دیگر اینکه برای تعویض کنتور آب اول باید به چند نفر رشوه داد، ولی با این وجود، طی کردن همین فرایند‌ها برای تعویض کنتور، مردم را آزار می‌دهد. باید سیستم اصلاح شود تا مردم دیگر از این مسائل آزار نبینند.
وی در پاسخ به این پرسش که آیا معترضان به تغییرات حداقلی رضایت می‌دهند؟ تصریح کرد: بله. مهم این است که جامعه احساس کند که حکومت اعتراض را می‌پذیرد و دنبال ایجاد تغییرات است. جامعه که نمی‌خواهد از حکومت عبور کند. فروپاشی در دستور کار جامعه نیست البته گروه‌هایی که دنبال فروپاشی هستند هم وجود دارند، اما کل جامعه می‌گوید از این وضع خسته شده ام. تغییرات محدود نشانه تغییرات بیشتر است و رفتار‌ها در نظام سیاسی و اداری می‌تواند تغییر کند. قرار نیست که قانون اساسی تغییر کند، زیرا تغییر قانون اساسی یعنی انقلاب صورت گرفته است.
این استاد دانشگاه همچنین با انتقاد از رویکرد صداوسیما در قبال اعتراضات و لزوم اصلاح آن، گفت: همه برنامه‌های تلویزیون مثل هم هست و مردم از آن خسته شده اند پس به سمت رسانه‌های دیگر مثل رسانه‌های فارسی زبان خارج از کشور می‌روند. همه برنامه‌های تلویزیون تکراری است. این رویکرد باید اصلاح شود.
آزاد ارمکی همچنین در پاسخ به این پرسش که آیا رویکرد اصلی اعتراضات به سمت سیاست هاست یا کل نظام؟ گفت: اعتراض به سیاست هاست و البته اعتراض به روش‌ها و نگاه‌ها. برخی نگاه‌ها برای جامعه آزاردهنده است. برخی صاحبان تریبون مردم را دسته بندی کرده و یک دسته را تحقیر می‌کنند. برخی حرف‌ها نباید زده شود، نباید به منتقدان فحش داد، نباید به مردم توهین کرد. در مقابل باید با مردم پیامبرانه رفتار کرد. اگر برخی حرف‌ها زده نشود، جامعه آرام می‌گیرد. پیشنهاد دیگر من اصلاح زبان است. زبان شامل مجموعه از کلمات، عبارت‌ها و گزاره هاست. اگر به جای زبان تهدید و شماتت، با زبان اخلاق و محبت با جامعه صحبت شود، جامعه احساس آرامش می‌کند. به جای تهدید جامعه، آن‌ها را دعوت به محبت و اخلاق کنید.
وی با اشاره به اینکه از زبان بدن نیروی انتظامی خشونت تولید می‌شود، گفت: زبان بدن آن‌ها اینگونه است که به معترضان می‌گویند اگر تکان بخورید، میزنیم. معترض هم به دنبال راه دیگری برای اعتراض می‌رود و از این خیابان یا دانشگاه که نیروی امنیتی هست به خیابان یا دانشگاه دیگری رفته و آنجا اعتراض می‌کند. چون معترض تهدید می‌شود، اعتراض هم پایان نمی‌یابد. این در حالی است که زبان خشونت آمیز نیروی انتظامی باید مخصوص کسانی باشد که تخریب می‌کنند نه برای کسی که اعتراض می‌کنند.
این استاد جامعه شناسی درباره دعوت برخی از مسئولان حکومت به گفتگو با جامعه، اظهار کرد: گفتگو با چه کسی؟ آن‌ها با خودشان گفتگو گذاشته اند. شما تلویزیون را ببینید که با هم گفتگو می‌کنند. در حالیکه باید با رقیب و معترض گفتگو کرد. باید آن آدمی که در خیابان معترض است را به گفتگو بیاورند نه اینکه با رفقای خود گفتگو کنند. اینکه گفتگو نیست بلکه رد و بدل کردن دوستی هاست.
آزاد ارمکی در پایان با بیان اینکه اگر جامعه احساس کند حکومت به دنبال ایجاد تغییر است، اعتراضات خود را پایان می‌دهد، اظهار کرد: در این شرایط بخش عمده معترضان کنار می‌روند و بخش کمی می‌مانند که دنبال تغییر نظام هستند و باید با آن‌ها شیوه دیگری برخورد و آن‌ها را مجاب کرد. الان با شرایط تراکم نیرو‌های معترض مواجه هستیم که آن‌ها لایه لایه هستند. برخی با شیوه مدیریت شهری مشکل دارند، برخی شاید با رئیس جمهور مشکل دارند، یکی ممکن است با روحانیت مشکل دارد، یکی می‌گوید بیکارم و در واقع هر لایه دغدغه خاصی دارد. اکنون خواسته‌های متراکمی جمع شده است، ولی اکثریت با تغییرات محدود که مقدمه تغییرات بزرگ است، کنار می‌روند و بخشی هم هستند که دغدغه فروپاشی دارند که باید در قبال آن‌ها از شیوه دیگری استفاده کرد، ولی با آن‌ها هم نباید به گونه قهرآمیز برخورد کرد.
