برنده چینی جایزه نوبل صلح کیست؟

اعطای نوبل صلح سال 2010 به " لیو ژیابائو " فعال حقوق بشر و ناراضی سیاسی چینی خشم دولت پکن را برانگیخت و چین تهدید کرده است که دولت نروژ بهای این مساله را خواهد پرداخت.

به گزارش عصر ایران دولت چین بیش از این نسبت به اعطای این جایزه به این زندانی سیاسی چینی هشدار داده بود و اعلام کرده بود که اعطای این جایزه به ژیابائو نقض فلسفه اصلی اعطای این جایزه است. 

با این حال کمیته صلح نوبل به این تهدید ها و فشارها وقعی نگذاشت و روز جمعه اعلام کرد که لیو ژیابائوی 54 ساله که از سال گذشته میلادی به اتهام براندازی حکومت چین به مدت 11 سال در زندانی در 500 کیلومتری پکن محبوس است، شایسته دریافت نوبل صلح امسال است.

این سومین بار است که نوبل صلح به فردی تعلق می گیرد که در زندان است؛ پیش از این " کار فون اوزییتسکی " فعال صلح آلمانی در دوره نازی ها در سال 1935 و " آنگ سان سوکی " رهبر دموکراسی خواهان برمه در سال 1991، هنگامی که در زندان بوده اند جایزه نوبل صلح به آنها تعلق گرفته است.

لیو ژیابائو متولد 28 دسامبر 1955 و دارای مدرک دکترای ادبیات است. وی در سال های 1988 و 1989 موفق به دریافت فرصت مطالعاتی در برخی دانشگاه های معتبر دنیا از جمله دانشگاه های کلمبیا و اسلو شد و در جریان تظاهرات دانشجویی سال 1989 در میدان تیانانمن پکن از جمله افرادی بود که به سازماندهی تظاهرات پرداخت.

وی پس از سرکوب خونین آن تظاهرات دستگیر و مدت دو سال زندانی شد و در سال 1991 بنا به ادعای دولت چین در اثر احساس ندامت و توبه از زندان آزاد شد.

ژیابائو پس از آزادی همچنان به فعالیت خود ادامه داد و در سال 1996 بار دیگر به خاطر نگارش نامه ای سرگشاده به " جیانگ زمین " رییس جمهور وقت چین در انتقاد از فضای اختناق در چین به سه سال زندان با اعمال شاقه در اردوگاه های کار اجباری محکوم شد.

ژیابائو پس از فراغت از زندان بار دیگر در سال 2007 به مدت چند ماه بازداشت شد و در سال 2008 دست به نگارش منشوری به نام " منشور 2008 " زد و امضای 303 روشنفکر چینی را در تایید اصول مطرح شده در این منشور جمع آوری کرد. 

در این منشور پیشنهاد اصلاحاتی به دولت چین برای باز تر کردن فضای سیاسی و پایان دادن به نظام تک حزبی مطرح شده است که در اثر انتشار این منشور دولت چین بار دیگر در دسامبر سال 2009 ژیابائو را به اتهام براندازی به 11 سال زندان محکوم کرد. وی هم اکنون با 5 هم بند دیگر در زندانی در 500 کیلومتر شمال شرق پکن محبوس است.

پیشنهاد نامزدی ژیابائو در ژانویه سال جاری میلادی از سوی دالای لاما رهبر در تبعید بوداییان تبت، دزموند توتو رهبر جنبش مدنی آفریقای جنوبی و نیز لخ والسا رییس جمهور اسبق لهستان ( که هر سه از برندگان نوبل صلح هستند ) با نگارش نامه ای به کمیته صلح نوبل صورت گرفت.

در حالی که دولت چین از اعطای نوبل صلح امسال به این فعال حقوق بشر چینی بسیار خشمگین است اما ایالات متحده آمریکا و کشورهای اروپایی از این اقدام کمیته نوبل صلح تقدیر کرده اند.

باراک اوباما رییس جمهوری امریکا روز جمعه پس از انتشار خبر اعطای نوبل صلح به این ناراضی چینی از این تصمیم استقبال کرده و به دولت چین توصیه کرد که این زندانی سیاسی و دیگر زندانیان سیاسی این کشور را آزاد کند.

کشورهای اروپایی هم از این تصمیم استقبال کرده اند. مبلغ نقدی جایزه نوبل صلح 1 میلیون و سیصد هزار دلار است که به همراه یک لوح و نیز یک مدال طلا به فرد برنده اعطا می شود. ژیابائو به دلیل محبوس بودن قاعدتاً قادر به شرکت در مراسم اعطای این جایزه نخواهد بود و هنوز مشخص نیست که آیا دولت چین به همسر این زندانی سیاسی اجازه خروج از کشور و دریافت این جایزه را خواهد داد یا نه؟

در صورتی که دولت چین اجازه حضور همسر ژیابائو در مراسم اعطای جایزه نوبل صلح را ندهد احتمالا ممکن است فردی به نمایندگی از وی این جایزه را دریافت کند که ممکن است دالای لاما و یا دیگر شخصیت های سیاسی ناراضی چینی باشند که به دلیل مخالفت با دولت چین در خارج از این کشور زندگی می کنند.

دولت چین علی رغم اینکه در 3 دهه گذشته در حوزه اقتصادی سیاست درهای باز و تعامل با جهان خارج را در پیش گرفته اما این کشور از منظر اعمال اصلاحات سیاسی و باز کردن فضای سیاسی هنوز بر اساس اصول بر جای مانده از " مائو تسه تونگ " رهبر انقلاب کمونیستی 1949 عمل می کند و این کشور به صورت یک نظام بسته تک حزبی و از سوی حزب کمونیست اداره می شود.

نوبل صلح امسال 237 نامزد داشت که " سیما سمر" فعال حقوق زنان از افغانستان از نامزدهای اصلی دریافت این جایزه بود. این فعال حقوق بشر افغان در سال های گذشته هعمواره جزء نامزدهای دریافت نوبل صلح بوده است اما تا کنون کمیته نوبل صلح نامزدهای دیگر را به این زن افغان ترجیح داده است.