(تصاویر) پروژه ملی احیا و لایروبی خلیج گرگان

خلیج گرگان، یکی از بزرگترین مخازن آب شیرین متصل به دریای خزر، است و تداوم زندگی بسیاری از جانداران در بزرگ‌ترین دریاچه زمین به اتصال آن با دریا، وابسته است. خلیج گرگان، بزرگترین خلیج دریای خزر است به عنوان نخستین مجموعه تالاب بین‌المللی جهان در فهرست تالاب‌های کنوانسیون رامسر، به ثبت رسید، اما کاهش تراز سطح آب دریای خزر در سال‌های اخیر مهمترین عامل تهدید خلیج گرگان است که بسیاری از چالش‌های دیگر را تحت تأثیر قرار داده است.

در همین راستا، اخیرا طرح تسهیل تبادل آب بین دریا و خلیج گرگان و عملیات لایروبی خلیج گرگان در راستای جلوگیری از خشک شدن و شوری تالاب میانکاله با پیگیری مسئولان استانداری گلستان و فعالان محیط زیست مصوب شده و با عنوان طرح تسهیل تبادل آب اکنون در حال اجراست.

 خشکسالی و تغییر رژیم آبی، تغییرات کاربری اراضی تالاب و بهره‌برداری بی‌رویه، ورود آلاینده‌های صنعتی، کشاورزی و شهری، تخریب‌های ناشی از فشار فزاینده جمعیت بر تالاب، اجرای طرح‌های توسعه در اراضی غرب و شمال غرب تالاب، رسوب‌گذاری و سایر عوامل طبیعی تأثیرات مخربی بر این اکوسیستم دارد، اما کاهش تراز سطح آب دریای خزر در سال‌های اخیر مهمترین عامل تهدید خلیج گرگان است که بسیاری از چالش‌های دیگر را تحت تأثیر قرار داد. چون خلیج گرگان با کارکرد اقتصادی و اکولوژیکی در تکثیر آبزیان، ماهیان استخوانی و غضروفی، جذب پرندگان مهاجر و حفظ چرخه زیست دریای خزر دارای اهمیت بوده و در معیشت جوامع محلی نیز اثرگذاری مستقیم و نقش مهمی دارد.

از آن‌جایی که جریان در خلیج گرگان، افقی و از شرق به غرب است و شدت زیادی ندارد، این خلیج قادر نیست رسوب را به سمت دریای خزر پس بزند و بنابراین بیشتر شدن ارتباط آب دریای با خلیج گرگان سبب ورود رسوب بیشتر به خلیج گرگان خواهد شد؛ زمانی که رسوب بیشتری وارد خلیج گرگان شود، عمق خلیج با سرعت بیشتری کم می‌شود و سرعت خشک شدن این خلیج بیشتر می‌شود که این مورد نهایتاً منجر به نابودی کامل اکوسیستم این منطقه خواهد شد.

با توجه به اینکه زندگی و وضع معیشت مردم بندر ترکمن، بندر گز و جمیع مردم گلستان به زنده بودن خلیج گرگان پیوند خورده است طی سفر هیئت دولت به گلستان و دستور مستقیم رئیس جمهور مبنی بر احیای خلیج گرگان، سازمان بنادر و دریانوردی کشور با مطالعاتی ۸ ساله در راستای تحقق این امر، وارد عمل شد. هم اکنون برای پاکسازی و لایروبی خلیج گرگان، ۴۰ دستگاه ماشین آلات در منطقه حضور داشته که این عملیات توسط پیمانکار پروژه، قـرارگاه سـازندگی خـاتم الانبیـاء (ص) در حال اجرا است.

عکاس: محمد عطایی