به تازگی نموداری از منابع کسب خبر مردم در شبکههای اجتماعی منتشر شده که در آن، با تجمیع ۹ نظرسنجی از مرکز افکارسنجی دانشجویان ایران (ایسپا) روند تحولات منابع کسب خبر ایرانیان مرور شده است. آن چه در این نمودار بیش از هرچیز مورد توجه قرار گرفت، نزول مرجعیت خبری صداوسیما نزد مردم بود. در حالی که در سال ۱۳۸۳، سازمان صداوسیما با بیش از ۷۰ درصد، انتخاب نخست مردم برای کسب اخبار بود، اما این اعتماد در یک بازه زمانی ۱۷ ساله و طی یک روند نزولی، به کمتر از ۴۵ درصد رسیده است.
محمد هاشمی در گفت و گو با «انتخاب» درباره علت کاهش اعتماد مردم به صدا و سیما، عنوان کرد: «در حال حاضر سرویسهای خبری زیاد است. علاوه بر شبکه خبر که 24 ساعت اخبار را اطلاع میدهد و تحلیل میکنند، سایر شبکههای صدا و سیما هم هر یک در چندین نوبت اخبار را پخش میکنند. بنابراین چون تعدد سرویسهای خبری وجود دارد و هر کدام هم یک سری مخاطب دارند، لزوما نمیتوان بر اساس نظرسنجی روی یک شبکه تحلیل کرد. در بحث میزان اعتماد هم بستگی به این دارد که بیننده یا شنونده چه قدر نسبت به صحت آن خبر اطلاع و اعتماد داشته باشد. در حال حاضر چون کانالهای مختلفی اعم از فضای مجازی، شبکههای رادیویی و تلویزیونی و رسانههای خارجی، برای کسب اطلاعات و اخبار وجود دارد، ممکن است یک نفر بررسی کند و بگوید که خبری که امروز رسانه ملی پخش کرد، تمام واقعیت نیست.»
وی افزود: «نکته بعدی که به باور من الان خیلی صدق میکند و تاثیر دارد، این است که بیشترین زمان و پوششدهی اخبار در اختیار کارهای دولتی و حکومتی است. شما میبینید که معمولا هر خبری مربوط به یکی از روسای قوا است که هر کدام اظهارات متعددی میکنند و وعدههای فراوانی میدهند. رئیس جمهور که به یک استان میرود و وعدههای متعددی میدهد، وقتی مردم میبینند که این وعدهها یا تحقق پیدا نکرده یا تعداد کمی از آنها محقق شده است، نسبت به خبر هم اعتمادشان را از دست میدهند و با خود میگویند که این گزارشها را میدهند ولی معلوم نیست که چه زمانی انجام میشود.»
رئیس اسبق صدا و سیما عنوان کرد: «امروز که من خبر ساعت 2 ظهر را میدیدم، رئیس جمهور خیلی با حرارت در بین مردم استان کرمان صحبت میکرد، خبرنگار صدا و سیما در پایان گزارش خود گفت که رئیس جمهور این صحبتها را کرده است و مردم منتظر هستند که تاثیرش را در زندگی و پای سفرهشان ببینند. این حرف از یک رسانه ضد انقلاب پخش نشد بلکه گزارشگر صدا و سیما بود که این سخن را عنوان کرد و سخن درستی هم بود. مفهوم نهفته این سخن خبرنگار صدا و سیما همین بود که مردم اعتمادی ندارند.»
هاشمی ضمن تاکید بر اینکه وابستگی زیاد برنامههای خبری صدا و سیما به گزارشات دولتی و حکومتی باعث کاهش اعتماد مردم شده است، گفت: «صدا و سیما باید تعادلی بین اخبار دولتی و غیر دولتی داشته باشد. شاید بتوان گفت که بیشترین وقت تلویزیون و رادیو در حوزه خبر، به پوشش سخنان، گزارشها و سفرهای دولت و مجلس اختصاص دارد. وقتی مردم صحبت آنها را میشنوند و تاثیرش را در زندگی خود نمیبینند، طبعی است که به صدا و سیما بیاعتماد میشوند.»
این چهره سیاسی همچنین در خصوص راهکار خود برای اعتماد دوباره مردم به صدا و سیما، بیان کرد: «راهکار این است که صدا و سیما تعادلی در خبرهای خود داشته باشد. بدین معنا که هم خبرهای دولتی و هم بخش خصوصی را بگوید و از طرف دیگر هم صدای مردم عادی را برساند. امام خمینی (ره) فرمودند که صدا و سیما متعلق به همه است و نباید یک سهم به قوه قضاییه و مقننه و مجریه بدهیم. باید شعار رسانه عمومی و ملی را به طور عملی در خبرها حس کنیم. خیلی کمتر اتفاق میافتد که تلویزیون یا رادیو به سراغ مشکلات یک بخش خصوصی یا یک فرد عادی یا یک کسب و کار برود و در اخبار آنها را پوشش دهد. در بعضی گزارشها این امر را مشاهده میکنیم ولی در خبر کمتر چنین چیزی را دیدهایم.»
هاشمی با تاکید بر اینکه در خبر باید تعادل داشته باشیم، افزود: «بخشهای مختلفی باید در خبر وجود داشته باشد و مردم هم ببینند که از آنها هم گزارش و خبر پخش میشود. امام خمینی (ره) زمانی که ما رئیس صدا و سیما بودیم و برخی ملاقاتهای دولتی را پخش میکردیم، ایشان میگفتند که این چه خبری است؟ ملاقات فلانی با دیگری چه فایدهای دارد؟ حال ما الان مبتلا به این شیوه هستیم.»