شاید در طول دههها از عمر سینمای ایران، تنها فیلم «شب بیست و نهم» را اثر جدی در ژانر وحشت و ترسناک با موضوع جن و آل میشد قلمداد کرد. حالا، اما با تولید دو اثر در چند سال گذشته، با این موضوع، این نوع از سینمای ایران به عرصههای بینالمللی هم راه یافته است.
به گزارش ایسنا، فیلم سینمایی «شب بیست و نهم» سال ۱۳۶۷ توسط حمید رخشانی ساخته شد و سپس بهعنوان تنها محصول این ژانر، در ویدیوکلیپهای کرایه فیلم، به جایگاه ویژهای در نزد مخاطبان دست یافت.
پس از آن، تلاشهای جسته و گریخته کمرنگی در این زمینه در برخی آثار صورت گرفت، اما آثار ژانر جنایی دلهرهآور بیشتر راوی خشونتهایی بودند که بعضاً با بنیه سینمای ایران در این حوزه، حتا موقعیتهای طنز ناخواسته برای مخاطبان ایجاد کردند.
۳۰ سال طول کشید تا سینمای ژانر ترسناک ایران در سال ۱۳۹۷ شاهد ساخته شدن فیلم «پوست» توسط بهمن و بهرام ارک شد. این فیلم با توجه کردن به فرهنگ عامه اقلیم آذربایجان، به طور جدی پای جنها را به سینمای ایران باز کرد.
پس از توفیقهای نسبی این فیلم، دو سال بعد، «زالاوا» هم به کارگردانی ارسلان امیری به موضوع «جن» در یک اثر سینمایی توجه کرد.
روستای کردنشین و کوهستانی زالاوا محل مراجعه جنها است. حداقل، این چیزی است که ساکنان آن تصور میکنند. این تصور باعث میشود که بدون هیچ عینیتی، هر چند وقت در روستا درگیریهای خونینی نسبت به کسانی شکل گیرد که تصور میشود توسط جنها تسخیر شدهاند.
یک گروهبان ژاندارمری به همین دلیل تفنگهای شکاری اهالی روستا را توقیف میکند و فرد مدعی جنگیری را هم که مردم روستا به او باور پیدا کردهاند، بازداشت میکند. این دو اتفاق موجی از نارضایتی را در مردم روستا ایجاد میکند که درنهایت به تلفاتی از میان زنان منجر میشود.
این فیلم که پس از توفیق در جشنواره فیلم فجر، از میانه حضورهای بینالمللی خود صاحب یک پخشکننده دانمارکی شد، در چند ماه گذشته به جشنوارههای فیلم مختلفی در کشورهای ایتالیا، آمریکا، کانادا، برزیل، هلند، سوییس، هنگ کنگ، اسکاتلند، ترکیه، رومانی، کره جنوبی و فرانسه راه یافته و به جایزههایی هم ازجمله در جشنواره فیلم ونیز (فیپرشی) دست یافته است.
تازهترین نمایش بینالمللی «زالاوا» در پنجاه و ششمین دوره جشنواره فیلم کارلووی واری در کشور جمهوری چک بوده که تقریبا همزمان با اکران آن در ایران صورت گرفت.
بنا بر گزارش از کارلووی واری، این فیلم که در بخش غیررقابتی نمایش نیمهشبهای جشنواره پذیرفته شده بود، چهار نمایش را در سالنهای مختلف کارلووی واری تجربه کرد.
امسال جشنواره کارلووی واری به شکل کمسابقهای میزبان حضور برخی فیلمها در ژانر وحشت بود که از صحنههای چندشآوری برخوردار بودند.
برای نمونه، فیلم «مردها» محصول انگلستان و فیلم «تو تنها نخواهی ماند» محصول مشترک استرالیا، انگلستان و صربستان، از زمره این فیلمها بودند که با استفاده از جلوههای ویژه و اعمال خشونتهای جسمی، در ردیف آثار ژانر وحشت قرار گرفته بودند. مخصوصا فیلم دوم به صورت مشخص به اجنههای خونخوار پرداخته بود.
اما فیلم به نسبت کمخرج و کم دردسر زالاوا بدون استفاده از گریم و جلوههای ویژه خاصی و تنها با تمرکز بر باورهای ذهنی، سعی کرده است سوء استفادههای ناشی از باورهای ترس آفرین مردم را مورد توجه قرار دهد.
فیلمنامه زالاوا را گروهی از نویسندگان نوشته یا بازنویسی کردهاند.