تازه‌ترین گزارش اکونومیست از وضعیت زیست پذیری شهر‌های جهان حکایت از سقوط رتبه تهران در فهرست شهر‌های زیست‌پذیر دارد. در گزارشی که سال ۲۰۲۱ از وضعیت زیست پذیری شهر‌های جهان منتشر و عناوین ۱۰ شهر ابتدا و انتهای این فهرست منتشر شد، تهران در هیچ یک از این دو بخش قرار نداشت، اما گزارش سال میلادی جاری، تهران را در زمره ۱۰ شهر پایین این رتبه بندی معرفی کرده است.
به گزارش دنیای‌اقتصاد، در وین به آن لیبنزکونست می‌گویند، که معنای آن «هنر خوب زیستن» است و حالا که رستوران‌ها و موزه‌ها بازگشایی شده اند، بار دیگر پایتخت اتریش به مکان مناسبی برای تمرین این هنر بدل شده است.
نظرسنجی جدید «زیست پذیری» که به تازگی توسط واحد اطلاعات اکونومیست منتشر شده، نشان می‌دهد برای سومین بار در طول پنج سال گذشته «وین» در صدر جدول زیست پذیرترین شهر‌های جهان قرار گرفته است.
این شهر علاوه بر فرصت‌های فرهنگی و سرگرمی فراوان، از زیرساخت‌های خوب و ثبات کلی برخوردار است. با این حال از سال گذشته پاریس و لندن، که معمولا به دلیل مشکلاتی که شهر‌های بزرگ با آن دست به گریبان هستند مانند ازدحام و جرم و جنایت، از عملکرد ضعیف تری برخوردار هستند، به ترتیب با ۲۳ و ۲۷ پله صعود به رتبه‌های ۱۹ و ۳۳ رسیده اند.
علت این افزایش رتبه این است که به جای در نظرگرفتن کووید-۱۹ به عنوان یک همه‌گیری به آن به عنوان یک بیماری بومی (اندمی) نگاه می‌شود که به معنای بهبود شرایط سخت کرونایی طی سال ۲۰۲۲ در این دو شهر است.
بر اساس این گزارش شهر‌های وین، کپنهاگ، زوریخ، کلگری، ونکوور، ژنو، فرانکفورت، تورنتو، آمستردام، اوزاکا و ملبورن، به ترتیب ۱۰ شهر اول در رتبه‌بندی زیست پذیرترین شهر‌های جهان طبقه‌بندی شده اند. به طوری که اوزاکا و ملبورن هر دو رتبه دهم را دارند.
تهران، اما در گزارش سال ۲۰۲۲ اکونومیست با رتبه ۱۶۳ از میان ۱۷۲ شهر حاضر در این رتبه بندی، در میان ۱۰ شهر پایین این رتبه بندی قرار گرفته است.
شهر‌های دوالا، هراره، داکا، پورت مورسبی، کراچی، الجزیره، طرابلس، لاگوس و دمشق نیز بعد از تهران به ترتیب در رتبه‌های بعدی قرار گرفته اند.
شاخص زیست پذیری واحد اطلاعات نشریه اکونومیست در اصل به عنوان ابزاری برای کمک به شرکت‌ها در اختصاص کمک هزینه سختی به عنوان بخشی از بسته‌های جابه‌جایی مهاجران طراحی شده است.
این شاخص شرایط زندگی را در ۱۷۲ شهر جهان بر اساس بیش از ۳۰ معیار مورد بررسی قرار می‌دهد که به پنج دسته شامل موارد فوق دسته بندی می‌شوند: ثبات، مراقبت‌های بهداشتی، فرهنگ و محیط زیست، آموزش و زیرساخت.
برای دومین سال متوالی این شاخص موارد مربوط به کووید-۱۹ را نیز در خود جای داده است؛ به طوری که شاخص‌هایی در آن گنجانده شده اند که نشان می‌دهد هر شهر تا چه میزان با افزایش تقاضا برای امکانات مراقبت بهداشتی و با تعطیلی‌ها و محدودیت‌های ظرفیتی مدارس در این دوران کنار آمده است.
بر اساس این گزارش بازگشت به شرایط عادی تنها محدود به اروپای غربی نبوده است. سه شهر کانادا نیز به ۱۰ شهر برتر زیست پذیر جهان پیوسته اند و شهر‌های نیویورک، لس آنجلس و واشنگتن همگی نسبت به سال گذشته با بهبود رتبه روبه‌رو بوده اند. شاخصی که اکونومیست از بازگشت به شرایط عادی ایجاد کرده است، نشان می‌دهد فعالیت در آمریکا و کانادا درحال حاضر ۹۰درصد سطح پیش از وقوع همه‌گیری کروناست. این مساله در میانگین زیست‌پذیری جهان منعکس شده است، که تا حد زیادی به شرایط عادی خود بازگشته است.
با بهتر شدن رتبه برخی شهرها، برخی دیگر کاهش رتبه داشته اند. تمام شهر‌های چین در رتبه بندی زیست پذیری شهر‌های جهان افت کرده اند و شهر‌های کشور‌های جزیره‌ای با کنترل‌های مرزی قوی که سال گذشته امتیاز خوبی داشته اند، امسال افت کرده اند.
اوکلند سال گذشته با موارد کم کووید و محدودیت‌هایی که از آن هم کمتر بوده اند، در صدر شهر‌های زیست پذیر جهان قرار گرفت. اما در زمان تهیه این گزارش در ماه مارس سویه بسیار مسری اُمیکرون باعث افزایش موارد ابتلا در نیوزلند شد و این شهر با ۳۳ پله سقوط مواجه شد.
تنش میان روسیه و اوکراین نیز بر زیست پذیری شهرها تاثیرگذار بوده است، به طوری که کی یف در رتبه‌بندی سال‌جاری وجود ندارد. با خروج صد‌ها شرکت غربی از روسیه و افزایش سانسور، مسکو و سن‌پترزبورگ با افت ۱۵ و ۱۳ پله‌ای به رتبه‌های ۸۰ و ۸۸ سقوط کرده اند. سایر شهرها نیز که تحت‌تاثیر جنگ قرار گرفته اند، مانند بوداپست و ورشو، با افزایش تنش‌های ژئوپلیتیکی با افت امتیاز مربوط به ثبات مواجه بوده اند.
واحد اطلاعات اکونومیست معتقد است اگر جنگ در سال جاری ادامه پیدا کند، شهر‌های بیشتری ممکن است در تامین مواد غذایی و سوخت دچار مشکل شوند و افزایش زیست پذیری سال جاری ممکن است عمر زیادی نداشته باشد.
