فرارو- همزمان با سفر جوزف بورل مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا به تهران برای مذاکره با وزیر امورخارجه کشورمان بر سر احیای برجام، کارشناسان مسائل بینالملل معتقدند، این سفر در آستانه سفر بایدن به خاورمیانه از اهمیت بسزایی برخوردار است و میتواند به نوعی تکلیف برجام را مشخص کند. از سویی بورل در این سفر آخرین پیام آمریکا در مورد برجام را به ایران آورده است.
به گزارش فرارو، قبل از سفر بورل به تهران، سخنگوی مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا با اشاره به اینکه مذاکرات درباره ازسرگیری اجرای برجام همچنان جریان دارد، گفته بود: به توافق نهایی خیلی نزدیک هستیم. به گفته او دستیابی به توافق نهایی از اجرای کامل برجام اطمینان حاصل میکند، اما هنوز به خط پایان نرسیدهایم.
پیتر استانو در پاسخ به این سئوال که مانع رسیدن به توافق نهایی از ناحیه ایران چیست گفت که اتحادیه اروپا درباره موضع طرفهای مشارکت کننده در گفتگوها اظهارنظر نمیکند. «ما بعنوان هماهنگ کننده تمام تلاش خود را بهکار میبندیم تا به مشارکت کنندگان کمک کنیم که به توافق برسند و اطمینان حاصل کنیم که برجام به طور کامل اجرا میشود. اما این یک روند دیپلماتیک است و ما درباره محتوای گفتگوها نظر نمیدهیم.»
بورل پیام آمریکا را برای ایران آورده استعلی بیگدلی کارشناس مسائل بینالملل در
گفتگو با فرارو با اشاره به اینکه آمریکا به دو دلیل عمده به توافق با ایران و احیای برجام نیاز دارد، اظهار داشت: در وهله اول با توجه به موقعیت سیاسی بایدن در آمریکا او نیاز به یک دستاورد مهم در حوزه سیاست خارجی دارد و در این رابطه برجام میتواند بهترین مورد باشد، از سویی با توجه به اینکه در چند ماه آینده نیز انتخابات کنگره در پیش است، دموکراتها برای حفظ برتری خود در سنا و مجلس نمایندگان به برجام نیاز دارند.
وی افزود: در وهله دوم نیز با توجه به وضعیت جنگ در اوکراین و بحران انرژی در جهان نفت ایران میتواند بازار جهانی نفت را متعادل کند، در چنین شرایطی آمریکا و اروپا به دنبال توافق مجدد با ایران هستند.
بیگدلی گفت: سفر بورل به تهران آن هم در آستانه سفر بایدن به عربستان و اسراییل از اهمیت بسزایی برخوردار است و میتوان گفت، این آخرین پیام آمریکا به ایران برای حصول یک توافق است، از سوی دیگر این سفر را باید به نوعی اتمام حجت غرب با ایران بر سر موضوع هستهای دانست، حال مسئله مهم این است که در این شرایط آیا توافق در دسترس خواهد بود.
این کارشناس مسائل بینالملل اضافه کرد: البته این امیدواری وجود دارد، با توجه به وضعیتی که وجود دارد، دو طرف در نهایت به توافق دست پیدا کنند، زیرا دو طرف چارهای جزء توافق ندارند، از طرفی این احتمال نیز وجود دارد که بورل با خود حاوی پیامی برای مقامات ایرانی باشد، در چنین شرایطی این مواضع دو طرف است که مشخص میکند، آیا این سفرها نتیجه بخش بوده است یا خیر.
دیپلماسی رفت و برگشتی ادامه خواهد داشتحسن بهشتیپور تحلیلگر مسائل بینالملل در
گفتگو با فرارو با اشاره به اینکه سفر جوزف بورل به تهران در راستای پیشنهاد چند ماه گذشته اتحادیه اروپا برای احیای برجام است، اظهار داشت: بورل در آن مقطع اعلام کرده بود، که پیشنهاد اروپا، یک پیشنهاد میانه است که بخشی از درخواستهای ایران و آمریکا را تامین میکند، در این راستا شام کاری بورل و مورا با مالی نماینده ویژه آمریکا در قبال ایران در چند روز گذشته نیز پیرامون این پیشنهاد بوده است.
وی افزود: حال بورل پاسخ آمریکاییها به این پیشنهاد را آورده است، که باید دید واکنش ایران نیز در این قبال چه خواهد بود، بورل در پیشنهاد خود گفته بود سپاه از لیست تروریستی آمریکا خارج شود، اما همچنان تحریمها علیه سپاه باقی بماند، که در واکنش به این موضوع، ایران خواستار رفع تحریم قرارگاه خاتمالانبیاء با توجه به ماهیت اقتصادی آن شده بود، حال باید دید که آیا آمریکا با این پیشنهاد موافقت کرده است، از سویی به نظر میرسد این دیپلماسی رفت و برگشتی که اتحادیه اروپا آن را آغاز کرده همچنان ادامه داشته باشد.
بهشتیپور همچنین با اشاره به سفر بایدن به عریستان در آیندهای نزدیک، گفت: این سفر سه هدف عمده دارد، در وهله اول با توجه به ادامه جنگ در اوکراین و بحران انرژی در جهان، آمریکا قصد دارد عربستان را وادار به افزایش تولید نفت کند، زیرا بعد از وقوع جنگ اوکراین، روسیه، عربستان و امارات توافق کردند، برای بالا نگه داشتن بهای نفت، میزان تولید خود را افزایش ندهد، بر همین اساس بایدن قصد دارد که عربستان را مجبور به افزایش تولید کند.
این تحلیلگر مسائل بینالملل خاطرنشان کرد: در وهله دوم نیز افزایش فروش سلاح به عربستان و دست آخر تعیین تکلیف بحران یمن نیز از دیگر اهداف سفر بایدن به عربستان است، از سویی این سفر به طور غیر رسمی بر روی مناسبات ایران با عربستان نیز تاثیرگذار است، زیرا از یک سو عربستان نمیخواهد با توافق احتمالی برجام، موقعیت ایران نسبت به این کشور در منطقه تقویت شود و بر سر همین موضوع با بایدن مذاکره خواهد کرد، همچنین با توجه به مذاکرات مستقیمی که بین تهران و ریاض برای از سرگیری روابط آغاز شده، آمریکا اعلام کرده مشکلی با این مذاکرات ندارد، اما اول باید تکلیف برجام و موضوع هستهای مشخص شود و بعد از آن مذاکرات دو کشور به نتیجه برسد، بنابراین این سفر نیز میتواند به صورت غیر مستقیم بر روی مذاکرات برجام و آینده آن نیز تاثیر بگذارد.
سفر بورل هیچ نتیجهای نخواهد داشتفریدون مجلسی کارشناس مسائل بین الملل در
گفتگو با فرارو با اشاره به اینکه جناح تندرو در ایران به نوعی باعث به بنبست کشاندن مذاکرات است، اظهار داشت: با توجه به اینکه در دوران دولت روحانی مقامات فعلی دولت و وزارت خارجه مخالف احیای برجام بودند، با کارشکنیهای زیاد مانع از انجام توافق شدند، بعد از تغییر دولت نیز حال که خود آنها عنان کار را در دست گرفتند، از اول مشخص بود که هیچ اعتقادی به مذاکره ندارند.
وی افزود: به اعتقاد بنده سفر بورل به ایران نیز چیزی را تغییر نخواهد داد، در حال حاضر یک اتحاد عبری- عربی در منطقه علیه ایران شکل گرفته که اجازه نمیدهد، مذاکرات به نتیجه برسد.
مجلسی گفت: در سوی مقابل نیز جناج تندرو با توجه به نگاه ایدئولوژیکی که به مسائل دارد، در آتش اختلافات میدمد، بنابراین با توجه به این وضعیت، احیای برجام در حال حاضر امکانپذیر نیست، از سوی دیگر مشکلات ایران و غرب و بخصوص آمریکا با برجام حل نخواهد شد، بنابراین اینکه فکر کنیم، برجام همه چیز را حل خواهد کرد، به هیچ عنوان چنین چیزی نیست.
این دیپلمات اسبق کشورمان ادامه داد: طی چهار دهه گذشته با توجه به اختلافات ایدئولوژیکی که بین ایران و کشورهای غربی وجود داشته، هیچگاه مسائل به صورت واقعی بین دو طرف حل و فصل نشده، حتی امضای برجام بین دو طرف در سال ۲۰۱۵ نیز باعث نشد که دشمنیها از بین رود؛ بلکه با روی کار آمدن شخصی به نام ترامپ دوباره همه چیز به نقطه اول بازگشت، در حال حاضر نیز با توجه به تشدید اختلافات بین ایران و غرب احیای برجام به نوعی از بین رفته است.