فرارو- مردها چه جور موجوداتی هستند؟ جوابی که فیلم تازۀ الکس گارلند به این سوال میدهد احتمالا به مذاق بیشتر مردها خوش نمیآید. «مردها» یک جور افسانۀ ترسناک مدرن است که مضمون اصلی آن سوءاستفاده، فریبکاری، تحقیر و تهدیدی است که مردان نسبت به زنان اعمال میکنند.
به گزارش فرارو؛ داستان فیلم دربارۀ زنی به اسم هارپر (با بازی جسی باکلی) است که بعد از مرگ همسرش از لندن به یک منطقۀ روستایی زیبا نقل مکان کرده است؛ جایی که پر از مردانی است با رفتارهای عجیب و آزاردهنده. گارلند در این فیلم با به هم ریختن قواعد آشنا و ایجاد فضایی وهمناک و کابوسوار، مضمون خشونت و سلطهطلبی مردانه را به شکلی عمیق و تاثیرگذار از منظری زنانه به تصویر میکشد.
اولین کسی که هارپر در ابتدای ورودش به روستا با او روبهرو میشود صاحبخانۀ جدیدش به اسم جافری (با بازی روری کینیر) است که میخواهد خانه را به او نشان بدهد. او آدم خوشبرخورد و مهربانی به نظر میرسد. منظرههای روستا هم بسیار خوشایند و دلپذیر هستند و بنابراین اول کار همه چیز خوب به نظر میرسد. اما وقتی هارپر تصمیم میگیرد که برود و قدمی در روستا بزند اوضاع کم کم عجیب و غریب میشود. یک مرد رهگذر به دنبال هارپر راه میافتد و او را تا خانهاش تعقیب میکند.
هارپر وقتی به خانه میرسد با بهترین دوستش رایلی تلفنی صحبت میکند و بعد باز میبیند که آن غریبه دارد اطراف خانهاش پرسه میزند. هارپر به پلیس زنگ میزند. افسر زن پلیس به اسم فریدا به نظر همدل و مهربان به نظر میرسد، اما مردهای پلیس نگاه تحقیرآمیزی به این موقعیت دارند.
همینطور که فیلم جلوتر میرود گارلند ما را با موقعیتهای ناخوشایندتری رو به رو میکند. ما هارپر را به عنوان یک زن تنها و بیدفاع در برابر اجتماعی از مردان میبینیم که نه تنها هیچ احساس همدلیای ندارند بلکه دائما خشونت و تعدیگریشان بیشتر هم میشود. حتی کشیش روستا هم از این قاعده مستثنی نیست.
یکسوم آخر فیلم حقیقتا کابوسوار و ترسناک است. در اینجا خشونت و وحشیگری شکل کاملا آشکار و وقیحانهای به خودش میگیرد و به یک پایانبندی غافلگیرکننده میرسد که مهارتهای کارگردانی و جلوههای ویژۀ بینقص کامپیوتری در آن با هم ترکیب شدهاند.
بازیهای فیلم یکی از نقاط قوت مهم آن است. باکلی به نحو تحسینبرانگیزی توانسته است ترسها و اضطرابهای عمیق شخصیت هارپر را به مخاطب منتقل کند. اما چشمگیرتر از او بازی روری کینیر است که به غیر از نقش صاحبخانه، در نقش همۀ مردان دیگری که میخواهند هارپر را آزار بدهند هم بازی میکند. در واقع هر تهدیدی که از جانب هر مردی متوجه هارپر میشود تنها یک چهره دارد.
این ترفند معنای عمیق و واضحی دارد. انگار گارلند میخواهد بگوید که همۀ مردها از جهت نگاه سوءاستفادهگرانه و سلطهطلبانهای که نسبت به زنان دارند مثل هم هستند و تفاوتی بین آنها نمیتوان قائل شد. مردهای مختلفی که کینیر نقششان را بازی میکند شکلهای متفاوتی از آزار را نشان میدهند، اما در نهایت همۀ آنها آزارگر هستند.
این فیلم بدون هیچ تردیدی خلاقانه و شگفتانگیز است. «مردها» را یک مرد ساخته است، اما شاید کمتر فیلمی را بشود مثال زد که اینقدر آشکار و بیپروا علیه نگاه و روحیۀ مردانه موضع گرفته باشد. شاید فکر کنید پیشفرض این فیلم اشتباه است و همۀ مردها مثل هم نیستند. اما «مردها» آنقدر عمیق و تاملبرانگیز است و با فضاسازی نیرومند و هنرمندانهاش آنقدر خوب شما را در یک منظر زنانه قرار میدهد که شاید در طول فیلم کم کم مجبور شوید به عنوان یک مرد از خودتان بپرسید: «آیا واقعا من آزارگر نیستم؟ شکل آزارگری من چگونه است؟»
- کارگردان و فیلمنامهنویس: الکس گارلند (Alex Garland)
- بازیگران: جسی باکلی (Jessie Buckley)، روری کینیر (Rory Kinnear) و دیگران
- زمان اکران: ۳۰ اردیبهشت