فرارو- کسانی که علاقمند به دنیای نجوم و سیارات هستند، احتمالاً شنیده اند که سیاره مشتری، یک غول گازی است و به همین دلیل هیچ سطحی مانند آنچه در زمین میبینیم ندارد. با این مقدمه بسیار کوتاه فرض کنید که ما امکانات لازم را برای رسیدن به مشتری و زنده ماندن در شرایط سخت این سیاره داریم، وقتی به این سیاره برسیم دقیقاً چه اتفاقی رخ خواهد داد و آیا میتوان بر روی سطح آن فرود آمد؟
به گزارش فرارو، اول از همه، باید بدانید که مشتری یک سطح سخت و صخرهای مانند آنچه ما اینجا روی زمین داریم، ندارد. بنابراین، عبارت «پا گذاشتن روی سطح مشتری» به معنای واقعی کلمه ممکن نیست. پس برای اینکه بتوانیم به سوالات هیجان انگیز خود پاسخ دهیم، در ابتدا باید معنای واقعی عبارت «سطح مشتری» را درک کنیم.
همانطور که میدانید مشتری بزرگترین سیاره منظومه شمسی است، در واقع آنقدر بزرگ است که میتواند ۱۳۰۰ زمین را در خود جای دهد. علاوه بر اینکه بزرگترین عضو منظومه شمسی ما (بعد از خورشید) است، همچنین یک غول گازی است، به این معنی که مانند خورشید فقط از گازهای هیدروژن و هلیوم تشکیل شده است. نوارهایی که روی این سیاره میبینید در واقع ابرهای قرمز، زرد، قهوهای و سفیدی هستند که همگی بخشی از جو مشتری را تشکیل داده اند. اما جالب اینجاست که این غول گازی واقعاً سطحی ندارد، حداقل نه به همان شکلی که سیاره ما دارد. بنابراین، تلاش برای فرود بر روی آن مانند تلاش برای فرود آمدن بر روی یک ابر در اینجا روی زمین است.
همانگونه که اشاره کردیم، بر خلاف زمین، مشتری سطح سخت و جامدی ندارد. این جرم فقط یک تکه بزرگ از گازها (و برخی چیزهای دیگر) است که به شکل یک سیاره کنار هم جمع شده است. مانند جو زمین، گازهای موجود در جو مشتری از تراکم متغیری برخوردار است به این معنی که هرچه از سیاره دورتر میشوید، لایهها نازکتر و نازکتر میشوند تا زمانی که در نقطهای، جو با فضای بین سیارهای یکی شود. بنابراین، بیایید فرض کنیم از ارتفاعی خارج از جو مرئی مشتری به سطح آن میافتید. هنگامی که به حدود ۳۰۰۰۰۰ کیلومتر سطح رسیدید (این منطقه را «سطح» مینامیم، زیرا سطحی است که فشار گاز ۱ بار است، تقریباً برابر با فشار سطح زمین)، به طور معمول در اثر مسمومیت با تشعشع میمیرید. با این حال، از آنجایی که ما فرض کرده ایم که یک لباس فضایی فناناپذیر دارید، در واقع نمیمیرید.
همانطور که وارد بالای جو سیاره میشوید، تحت کشش گرانش مشتری قرار میگیرید که شمار را با سرعت ۱۱۰۰۰۰ مایل در ساعت به حرکت در میآورد. این باعث میشود شما مانند شهاب سنگها قبل از برخورد با سطح زمین، بسوزید. کمی که جلوتر بروید، به ابرهای آمونیاکی میرسید، اما خوشبختانه، سقوط در آن نقطه شما را نمیسوزاند. پس از حدود ۳ دقیقه به بالای ابرها در ۱۵۵ مایلی سطح خواهید رسید. در اینجا، شما تمام چرخش مشتری را تجربه خواهید کرد. مشتری سریعترین سیاره در حال چرخش در منظومه شمسی است و یک روز آن حدود ۹.۵ ساعت زمین طول میکشد. این باعث ایجاد بادهای قدرتمندی میشود که میتواند با سرعت بیش از ۳۰۰ مایل در ساعت به دور سیاره بچرخد.
پس از چند دقیقه، شما همچنان در حال سقوط هستید، اما از ناحیهای که فشار آن ۲ بار است (دو برابر فشار متوسط سطح زمین). در اینجا، از میان انواع ابرهای ساخته شده از یخ آمونیاک، سولفید آمونیوم و هیدروسولفید آمونیوم عبور خواهید کرد. این ابرها تفاوت چندانی با ابرهای معمولی ندارند، اما قهوهای هستند و هر چه عمیقتر میروید، قهوه ایتر میشوند. حدود ۷۵ مایل زیر ابرها، به مرز اکتشافات انسان در این سیاره میرسید. کاوشگر گالیله زمانی که در سال ۱۹۹۵ در جو مشتری فرو رفت تا این جا پیش آمد. این کاوشگر تنها ۵۸ دقیقه قبل از قطع ارتباط خود با زمین، دوام آورد و در نهایت در اثر فشارهای خرد کننده نابود شد.
در اینجا، فشار تقریباً ۱۰۰ برابر فشار سطح زمین است. از میان ابرهای یخ آبی عبور خواهید کرد و همه چیز در اطراف شما شروع به تاریک شدن میکند. پس از چند دقیقه، در تاریکی مطلق خواهید بود و دمای بالاتر از ۱۰۰ درجه را تجربه خواهید کرد. در ۴۳۰ مایل پایین تر، فشار ۱۱۵۰ برابر بیشتر است. اگر در فضاپیمایی که مانند زیردریایی تریست- عمیقترین زیردریایی غواصی روی زمین - ساخته شده بود، هستید، ممکن است تا اینجا هم زنده بمانید. به هر حال فرض ما این است که فضاپیمایی فناناپذیر دارید، پس وقتی به این نقطه میرسید احتمالاً اسرار شگفت انگیزی از مشتری را کشف خواهید کرد. اما، متأسفانه، شما راهی برای گفتن این اسرار به کسی نخواهید داشت. جو عمیق مشتری امواج رادیویی را جذب میکند، بنابراین شما از دنیای خارج دور خواهید بود و نمیتوانید با کسی ارتباط برقرار کنید.
هنگامی که به ۲۵۰۰ مایل پایین رسیدید، دما به ۶۱۰۰ درجه فارنهایت میرسد. آنقدر داغ است که تنگستن- فلزی با بالاترین نقطه ذوب در کیهان- را به سادگی ذوب میکند. در این مرحله، حداقل ۱۲ ساعت در حال سقوط خواهید بود؛ و شما حتی به نیمه راه نخواهید رسید. در ۱۳۰۰۰ مایلی پایین، به درونیترین لایه مشتری (که محققان فضایی اطلاعات زیادی در مورد آن ندارند) میرسید. در اینجا فشار و چگالی آنقدر زیاد میشود که اثر ترکیبی آنها سرعت فرود شما را به حداقل مطلق میرساند. در اینجا فشار ۲ میلیون بار قویتر از سطح زمین است و دما گرمتر از سطح خورشید است. این شرایط آنقدر شدید هستند که ترکیب شیمیایی هیدروژن اطراف شما را تغییر میدهد. مولکولهای هیدروژن به قدری به هم نزدیک میشوند که الکترونهای آنها شکسته میشوند و مادهای غیرعادی به نام هیدروژن فلزی را تشکیل میدهند. هیدروژن فلزی بسیار بازتابنده است، بنابراین، اگر سعی کنید از نور برای دیدن اینجا استفاده کنید، غیرممکن خواهد بود.
همچنین این منطقه به اندازه سنگ متراکم است. بنابراین، با سفر به عمق، نیروی شناور ناشی از هیدروژن فلزی با کشش رو به پایین گرانش مقابله میکند. در نهایت، این شناور به شما شلیک میکند تا زمانی که گرانش شما را به سمت پایین بکشد؛ و وقتی این دو نیرو با هم برابر شوند، در میانه مشتری شناور میمانید، نمیتوانید بالا یا پایین بروید و هیچ راهی برای فرار از آن ندارید. در نهایت، با رسیدن به این سطح که فشاری در حد ۲ میلیون بار و دمایی به اندازه خورشید دارد، فرود شما به خط پایان میرسد و البته شما هم همینطور!
دانشمندان فضایی بر این باورند که مشتری دارای یک هسته متراکم از عناصر سنگین است و در مراحل اولیه منظومه شمسی ایجاد شده است. این هسته از خوشهای از زباله ها، مواد یخی و سایر اجسام کوچک رشد کرده است. به هرحال، «پا گذاشتن» روی هر چیز به بتوان نام سطح بر روی آن گذاشت، در این سیاره مطمئناً غیرممکن است. آنچه شما در آنجا تجربه خواهید کرد، چیزی جز سقوط و شناور ماندن در میان گازها نخواهد بود.
منبع: businessinsider، scienceabc
نوشته: مصطفی جرفی-فرارو