هشدار نسبت به افزایش روانشناسی زرد در فضای مجازی

یک روانشناس و استاد ممتاز دانشگاه تهران، نسبت به افزایش روانشناسی زرد در فضای مجازی هشدار داد. به گفته غلامعلی افروز، تعداد روانشناسان زرد و بدون صلاحیت هم‌اکنون زیاد است و حتما باید نیرو‌های نظارت از وزارتخانه‌ها و دستگاه‌های دیگر ازجمله وزارت علوم، بهداشت، تعزیرات و بازرسی به کمک سازمان نظام روانشناسی و مشاوره کشور بیایند تا حق دخالت در امر روانشناسی و مشاوره به افرادی که پروانه فعالیت ندارند، داده نشود.

به گزارش همشهری، روانشناسی زرد، پدیده جدیدی نیست، اما در سال‌های گذشته با افزایش گرایش مردم به فضای مجازی و در مقابل بالا‌بودن تعرفه‌های مشاوره و روانشناسی برای گروه بزرگی از افراد، روانشناسی زرد، با استقبال بیشتری در این فضا، مواجه شد. روانشناسی زرد، اغلب به پیشنهاد راه‌حل‌های سریع برای مشکلات مهم و دشوار محدود می‌شود؛ راه‌حل‌هایی که از نظر علمی تأیید نمی‌شود و تنها مخاطبان عمومی را به سمت خود می‌کشاند. این افراد تنها به‌دنبال حال خوب‌اند و از این مدل روانشناسی، استقبال می‌کنند.

این روش‌ها، اما مورد تأیید متخصصان این علم نیست. افروز در توضیح بیشتر به ایسنا می‌گوید: «گاهی پیش می‌آید برخی همکاران دارای پروانه فعالیت برای رونق مراکز خود، فارغ‌التحصیلان کارشناسی ارشد رشته روانشناسی و مشاوره را که در مقطع کارشناسی مدرک غیرمرتبط دارند و نمی‌توانند پروانه اشتغال دریافت کنند، به‌کار می‌گیرند، برخی از این افراد آنقدر به خود جرأت می‌دهند که به‌تنهایی در فضای مجازی فعالیت کرده و برای خود تبلیغ می‌کنند و مشاوره‌های مجازی به مردم می‌دهند.

درست است که سازمان نظام روانشناسی و مشاوره کشور دارای ناظر و کمیته نظارت و ارزیابی است، اما تعداد روانشناسان زرد و بدون صلاحیت آنقدر زیاد است که امکان نظارت بر تمام آن‌ها از سوی سازمان نظام روانشناسی و مشاوره کشور وجود ندارد.» به‌گفته این روانشناس، هم‌اکنون، دخالت در امر خدمات روانشناسی و مشاوره زیادشده و سازمان نظام روانشناسی و مشاوره کشور هم برای نظارت و بازرسی کامل و دقیق و مدیریت این حوزه محدودیت دارد.

۸۲ درصد دانشجویان روانشناسی دخترند

افروز در کنار این صحبت‌ها همزمان با روز مشاوره و روانشناس، آمار‌هایی هم درباره تعداد دانشجویان این رشته می‌دهد. براساس اعلام او، از بیش از ۲۷۰ هزار دانشجو که در رشته‌های مختلف روانشناسی و در مقاطع کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکتری در حال تحصیل‌اند، حدود ۸۲‌درصدشان دخترند و ۱۸‌درصد مابقی هم پسر هستند.

به‌گفته افروز، بیش از ۸۰‌هزار نفر از دانشجویان فعلی رشته‌های مختلف روانشناسی در واحد‌های دانشگاه آزاد و بیش از ۹۳‌هزار نفر نیز در واحد‌های دانشگاه پیام نور و عمدتا در مقطع کارشناسی مشغول به تحصیل‌اند. او گفت: «از بین دانشجویان رشته‌های مختلف روانشناسی در کشور، حدود ۳۰‌هزار نفر در مقطع کارشناسی ارشد و دکتری مشغول تحصیل‌اند که از این بین هم حدود ۱۳‌درصد یعنی ۶۵۰۰ نفر در رشته‌های مختلف مقطع دکترا مشغول به تحصیل هستند.»

گروه‌های کم‌برخوردار محروم از خدمات مشاوره

روز گذشته، رئیس سازمان نظام روانشناسی و مشاوره هم به بخشی از مسائل مرتبط با روانشناسی و مشاوره اشاره کرد. محمد حاتمی به ایرنا گفت که روزانه ۱۵۰ هزار مشاوره در کشور انجام می‌شود که مطابقتی با نیاز مردم ندارد، بنابراین برای استفاده افراد کم‌درآمد از این خدمات، باید بیمه‌های پایه و تکمیلی برای استفاده از خدمات مشاوره‌ای وضع شود: «در دوران پساکرونا جامعه نیازمند تقویت ارتباط با مشاوران و روان‌درمانگران، گفتگو با این جمعیت و دریافت راه‌حل در زمینه‌های متعدد است.»

او ادامه داد: «تجربه همه‌گیری کرونا به‌عنوان یک بحران، اهمیت و ضرورت دریافت خدمات روانشناسی را افزایش می‌دهد.

مسئولان کشور هم امروز به کاربردی‌بودن این رشته و نقشی که می‌تواند در بهبود و ارتقای سلامت روان داشته باشد، بیش از گذشته پی برده‌اند.» براساس اعلام حاتمی، برخی گروه‌ها و اقشار کم درآمد از خدمات مشاوره‌ای محروم مانده و از تمکن مالی برای مراجعه به این مراکز برخوردار نیستند، این افراد نیازمند حمایت‌اند: «سازمان نظام روانشناسی و مشاوره در نامه‌های متعدد به رئیس‌جمهوری و مجلس شورای اسلامی خواستار وضع بیمه‌های پایه و تکمیلی برای استفاده از خدمات روانشناسی و مشاوره است. با وضع این بیمه‌ها و استفاده از خدمات مشاوره‌ای از طریق دفترچه‌های خدمات درمانی از مستضعفان و محرومان هم حمایت می‌شود.»

به‌گفته او، خدمات روانشناسی و مشاوره را نباید به‌عنوان یک کالای لوکس درنظر گرفت. در وضعیت کنونی و همچنین دوران پساکرونا این خدمات نقش ارزنده‌ای در سلامت روان خواهد داشت: «طبق برنامه ششم توسعه کشور نیز (بند «ج» ماده ۱۰۲) به ضرورت وضع بیمه‌های پایه و تکمیلی جهت استفاده از خدمات روانشناسی اشاره می‌شود.»