هزینه‌های اقتصادی تصادفات رانندگی در ایران چقدر است؟

رییس پلیس راهور ناجا مقاومت خودروسازان برای اصلاح و ایمن سازی تولیدات خود را یکی از عوامل منجر به تلفات رانندگی و ازبین رفتن سرمایه‌های کشور دانست.

به گزارش ایسنا، سردار سید کمال هادیانفر با اشاره به نزدیک شدن به روز ایمنی حمل و نقل اظهارکرد: در مارس ۲۰۱۰ مجمع عمومی سازمان ملل متحد طی قطعنامه‌ای سال‌های ۲۰۱۱ تا ۲۰۲۰ را دهه کنش و اقدام برای ارتقاء ایمنی جاده‌ای با هدف تثبیت و سپس کاهش تلفات جاده‌ای اعلام کرد. این قطعنامه از سازمان بهداشت جهانی و کمسیون‌های منطقه‌ای سازمان ملل با همکاری نهاد مربوط به ایمنی جاده‌ای سازمان ملل و سایر ذینفعان خواست تا برنامه جهانی این دهه را به مثابه سندی راهنما برای حمایت و اجرای اهداف این دهه تهیه کنند و در همین راستا روز هفتم اردیبهشت ماه به منظور فرهنگ سازی در راستای افزایش ایمنی راه‌ها و کاهش تصادفات به‌عنوان روز ایمنی حمل و نقل در تقویم کشور از سوی شورای عالی انقلاب فرهنگی برگزیده شد.

هر ۲۴ ثانیه یک نفر در جاده‌های جهان کشته می‌شود

وی با بیان اینکه انتظار بر این است که این نامگذاری در تقویم سالانه بتواند به حساس‌سازی جامعه و مسئولین در مقوله ایمنی و تصادفات کمک کرده و با عملیاتی کردن راهکار‌های تخصصی میزان حوادث ترافیکی کاهش یابد، گفت: نگاهی کوتاه به حوادث رانندگی در دنیا نشان می‌دهد که مرگ و میر ناشی از سوانح ترافیکی یکی از دغدغه‌های اصلی دولت‌هاست و بار بزرگی ازجمله مرگ، ناتوانی و هزینه‌های بسیاری را در مقیاس وسیع به کشور‌ها تحمیل می‌کند. برابر گزارش سال ۲۰۱۸ سازمان جهانی بهداشت هرساله یک میلیون و سیصد و پنجاه هزار نفر در اثر سوانح ترافیکی جان خود را از دست می‌دهند که این موضوع بیانگر کشته شدن یک نفر در هر ۲۴ ثانیه در جاده‌های دنیا است.

رییس پلیس راهور ناجا افزود: سالانه بین ۲۰ تا ۵۰ میلیون نفر نیز به نحوی مصدوم می‌شوند. این حوادث مهم‌ترین عامل مرگ‌ومیر در کشور‌های با درآمد کم و متوسط است. با این که کمتر از نیمی از وسایل نقلیه دنیا در این کشور‌ها وجود داشته، ولی بیش از ۹۰ درصد مرگ‌ومیر‌های ناشی از سوانح ترافیکی در این کشور‌ها رخ می‌دهد.

هادیانفر با بیان اینکه مطابق گزارش سازمان بهداشت جهانی، عواقب مالی سوانح ترافیکی نیز فراوان بوده و در کشور‌های با درآمد کم و متوسط، مرگ‌ومیر ناشی از سوانح ترافیکی، بین دو تا هفت درصد از تولید ناخالص داخلی را به خود اختصاص می‌دهد، گفت: هزینه سنگین و رو به رشد تلفات، جرح و مصدومیت و از بین رفتن اموال، هزینه­‌های عمیق روحی روانی و فرهنگی و اجتماعی تصادفات بسیار بالاست و می‌تواند به عنوان یکی از مهمترین موضوعات جاری کشور همانند تلفات بیماری کرونا و حتی بالاتر از آن مورد بررسی و برنامه ریزی قرار گیرد. بیماری کرونا، تلفات حوادث طبیعی مثل سیل و زلزله و مشابه آن و حتی جنگ‌ها یک امر کوتاه مدت و گذرا بوده، ولی تصادفات به لحاظ ماهیت سیستم حمل و نقل و دائمی بودن جریان تردد همیشگی است و تمامی اقدامات کشور‌ها باید معطوف به کاهش و به حداقل رساندن این حوادث شود.

هزینه تصادفات در ایران معادل ۸ درصد تولید ناخالص ملی

وی به نتایج تحقیق مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی اشاره کرد و گفت: نتایج این پژوهش نشان می‌دهد هزینه‌های اقتصادی و اجتماعی تصادفات رانندگی در کشور ما بالغ بر هشت درصد تولید ناخالص داخلی است. هزینه مذکور برای سال ۹۰ فقط معادل ۵۱۹ هزار میلیارد ریال بوده است.

رییس پلیس راهور ناجا ادامه داد: به‌طور کلی در تصادفات رانندگی سه عامل انسان، خودرو و جاده نقش دارند که بر اساس میزان تاثیر در وقوع حادثه سهم تقصیر تصادفات مشخص می‌شود. اگر چه سهم عامل انسانی بیشتر از بقیه عوامل بوده، ولی در رویکرد نوین سیستمی در نگاه به حوادث رانندگی به اشتراک سهم عامل انسانی با راه و خودرو نیز پرداخته شده و به‌صورت کامل‌تر علاوه بر سهم کاربران راه یعنی راننده، سرنشین و عابر به سهم مسئولان و طراحان راه و خودرو نیز پرداخته شده است.

مقاومت خودروسازان برای ایمن‌سازی محصولاتشان

هادیانفر ادامه داد: در این نگاه جدید صحبت این است که برای هر انسانی احتمال ارتکاب خطا در رانندگی وجود دارد، ولی نبایستی با این وجود کشته یا مصدوم شود. در این زمان در صورتیکه خودرو ایمنی کامل داشته باشد و راه هم دارای استاندارد‌های ایمنی باشد باید بتواند در ابتدا از خطا و وقوع حادثه جلوگیری کند و در صورت وقوع حادثه کمترین آسیب به راننده و سرنشینان وارد شود. یکی از علت‌های رواج نیافتن این نگاه در کشور ایران، مقاومت خودروسازان برای اصلاح و ایمن سازی تولیدات خود است که ادامه این روند تداوم تلفات رانندگی و از بین رفتن سرمایه‌های کشور است.

وی اضافه کرد: هر چند اقداماتی در این زمینه صورت پذیرفته، ولی در مقایسه با استاندارد‌های دنیا و به منظور دستیابی به کاهش تصادفات راه درازی در پیش است. اصطلاح راه بخشنده که اخیرا در کشور‌های پیشرفته رواج یافته حاصل نگاه جدید به حوادث رانندگی است. منظور این است که اگر راننده خطا و تخلفی در جاده انجام داد مانند حواس پرتی و خواب آلودگی و ... نباید با مرگ مجازات شود و جاده باید بتواند با حداقل خسارت از راننده و خودرو محافظت کند. جاده‌های بخشنده، ایمن با بکارگیری سامانه‌های هوشمند حمل و نقل، از شاخص‌های توسعه یافتگی کشور‌ها بوده و از جمله زیرساخت‌های حیاتی کشور است که بر بستر آن تمامی ابعاد سیاسی و اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی و ... قرار می‌گیرد.

رییس پلیس راهور ناجا در پایان گفت: به هر میزان که در ایمن‌سازی و بهبود جاده‌ها هزینه‌ای صرف شود یک پشتوانه برای کشور محسوب شده و نه به عنوان هزینه بلکه به عنوان یک سرمایه گذاری محسوب خواهد شد و ما امیدواریم که ان‌شاءالله با مدیریت و برنامه‌ریزی دولت و مجلس و همکاری تمامی بخش‌ها و سازمان‌های مرتبط، وضعیت مطلوبی در این عرصه فراهم شود.