زنگ خطر مساله جمعیت و تحدید نسل از سال ۹۲ توسط رهبر معظم انقلاب به صدا در آمد. ایشان در سی ام تیر سال ۹۲ فرمود: مسئله تحدید نسل برای کشور ما خطر است؛ من به شما عرض بکنم. محدود کردن نسل، برای کشور ما یک خطر بزرگی است. ما در منطقه خطر مبالغ زیادی پیش رفتیم، باید برگردیم؛ میتوانستیم جلوی این کار را بگیریم، نگرفتیم.
به گزارش همشهری، پیش بینی رهبر انقلاب بر اساس نگاه علمی متخصصان و کارشناسان بر این مبنا استوار است که کشور ما با این روند کنونی در آینده دچار مشکل فراوان خواهد شد و کشوری خواهیم داشت که دچار پیری عمومی و تحدید نسل میشود.
دقیقا نمیتوان مشخص کرد که از آن سال تاکنون چه نهادها و موسساتی آستینها را بالا زده و چه اقداماتی انجام داده اند، اما روند رشد جمعیت کشور نشان میدهد که اگر برنامهها و فعالیتهایی هم صورت گرفته، ولی چندان کارساز نبوده است. شاید مهمترین اقدام و برنامه همین قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت باشد که در ۲۴ مهر سال گذشته به تصویب رسید و این روزها شاهد اجرایی شدن برخی از مواد این قانون مانند وام ودیعه مسکن برای خانوادههایی باشیم که صاحب فرزند سوم میشوند.
اشاره به جزییات این قانون و مزایایی که برای فرزندآوری در نظر گرفته شده و همچنین وظایف وزارتخانهها و سازمانهایی که قانون از آنها نام برده از حوصله این گزارش خارج است، ولی برخی برنامهها و فعالیتهای صورت گرفته نیازمند اطلاع رسانی بیشتر و هم افزایی نهادهاست که در قانون نیز به آن اشاره شده است.
نمایشگاه بین المللی قرآن کریم که پس از دو سال شرایط کرونایی به صورت حضوری برگزار میشود، برنامههایی را برای فرهنگ سازی در این راستا فراهم کرده است. یکی برگزاری نشستهای تخصصی در این زمینه و دیگر ارائه مشاوره به جوانان برای فرزندآوری و مسائلی از این قبیل.
باورش سخت است، ولی یک روحانی که هنوز چهل بهار از عمرش نگذشته دارای هشت دختر و پنج پسر است با شور و حرارت از دلایل اعتقادی و فرهنگی ضرورت فرزندآوری با ایرنا سخن میگوید.
این طلبه جوان البته اگر چهل سالگی را جزو جوانی حساب کنیم، توانسته رتبه سوم مقطع دکتری در رشته امنیت ملی را از دانشگاه عالی دفاع کسب کند و علاوه بر این که نماینده مجمع طلاب و فضلای حوزه علمیه قم است یک موسسه تخصصی به نام اندیشه کوثر تاسیس کرده تا بتواند با همکاری دلسوزان و فعالان حوزه فرزندآوری و جمعیت، دلایل ضرورت فرزندآوری را برای جوانان تبیین کند.
حجت الاسلام محمدمسلم وافی یزدی به سخنرانی چند روز پیش خود در بیست و نهمین نمایشگاه بین المللی قرآن اشاره کرد و گفت: هفته گذشته در نشست فرزندآوری و جمعیت که در بخش ترویج فرهنگ نهجالبلاغه برگزار شد، تاکید کرد که موضوع فرزندآوری در عین اهمیت و ضرورت، موضوع پر چالشی است، چون معمولا کلمه فرزند مساوی با مشکلات اقتصادی و معیشتی است که از اضافه شدن عضو جدید در خانواده بهوجود میآید.
وی تاکید کرد: اعتقاد راسخ دارم دلیل اصلی اینکه مردم فرزندی نمیخواهند، گرههای ذهنی آنهاست و ما باید با حوصله به باز کردن این گرههای ذهنی بپردازیم. عمده گرههای ذهنی نسبت به ارزش فرزند و مادر است که مردم مطلع نیستند. البته مسائل اقتصادی هم دخیل هستند، اما وزن زیادی ندارد و لذا میبینیم که ثروتمندان کمتر فرزند دارند.
این کارشناس مذهبی از برگزاری یک دوره ۱۲ ساعته در شهرهای مختلف سخن گفت و افزود: ما در این دورهها به ۵۷ دلیلی که مردم فرزند نمیخواهند اشاره میکنیم و سپس به از بین بردن این موانع میپردازیم.
وافی به قدر کافی از این دوره ۱۲ ساعته سخن گفت که در این دورهها میگوییم مردم به ۵۷ دلیل فرزند نمیخواهند و پاسخ همه موارد را نیز مطرح میکنیم که یکی از دلایل عدم فرزندآوری، مسائل اقتصادی است و نکته جالب این که برخلاف تصور ما اهمیت مسائل اقتصادی نسبت به موارد دیگر اهمیت کمتری دارد. البته این دورهها بیشتر مناسب کسانی است که میخواهند در محله خود اقدامی انجام دهند. در نهایت ما ۱۷ کار را میگوییم تا در محلات انجام دهند.
وی چشم اندازی هم از آینده گفت که اگر تا سال ۱۴۰۵ بتوانیم ۱۰ میلیون و صد هزار زایمان داشته باشیم در تله جمعیتی گرفتار نمیشویم و در بهترین حالت سه میلیون و میلیون ۲۰۰ فرزند خواهیم داشت.
به گفته این کارشناس مذهبی، بحث فرزنداوری بر خلاف ازدواج و مسائل دیگری مانند آن یک بحث غریب و پرچالشی است که حتی مدافعان آن حوصله ورود به این چالش را ندارند.. چون طی یک ماه و نیم گذشته به همراه گروه تبلیغی اندیشه کوثر به ۳۱ استان رفتیم و به دنبال آن بودیم که افرادی را پیدا کنیم تا در بحث جمعیت فعالیت کنند.
وی افزود: ۱۳ روز در نوروز امسال در صحن حضرت معصومه برنامه داشتم، ولی برخی اعتراض کردند. چون تاکنون چنین مباحثی را نشنیده بودند. من معتقدم خود مردم به غیر از مسئولان وظیفه دارند. مگر ما معتقد نیستیم که مهمان روزی خودش را هم با خود میآورد. پس این مساله نشان میدهد که مردم نیز تغییر کرده اند.
نویسنده کتاب تربیت از زیر صفر گفت: به تازگی به روشی دست یافته ایم تا بدون این که زن و شوهری بخواهند، بچه داشته باشند مشکل حل خواهد شد.
وی شهر به شهر برای تبلیغ فرزندآوری رفته، ولی میگوید در یک سال و نیم گذشته با ۹۳ نفر از مسئولان صحبت کردیم، ولی ظاهراً مسئولان دغدغهای نسبت به این موضوع ندارند.
وافی گفت: ما ۱۳ میلیون و صد هزار خانم داریم که در سن باروری هستند، ولی فرزند نمیخواهند. این خانمها نابارور نبوده و به دنبال سقط هم نیستند. اگر همین خانمها یک فرزند بیاورند، مشکل حل میشود. شعار مجموعه ما این است که با یک گلی دیگر، ایران گلستان میشود. یعنی خانوادهای که دو فرزند دارد، اگر یک فرزند دیگر بیاورد، کار تمام است.
اما این که چگونه میتوان مردم را اقناع کرد، وافی به یک دوره ۲۰ ساعته تکمیلی اشاره کرد، ولی باز از ساز ناکوک نهادها و موسسات در استانهای مختلف انتقاد کرد که حاضر به همکاری نیستند.
وی میگوید کافی است به مادران بگوییم ارزش فرزند و مادر چقدر است. حالا اگر با دانستن این ارزشها به دنبال فرزند نبودند، ایرادی ندارد. اگر ارزش فرزند و فرزندآوری و همچنین مادری به درستی تبیین شود، تجربه نشان داده که حداقل گره ذهنی آنان سست میشود.
به هر حال ترویج فرهنگ فرزندآوری و اهمیت خانواده گرم و صمیمی نیازمند زمان است و وافی به خوبی به این مساله اشاره کرد و گفت: این کار نیازمند صبر و حوصله است. من ۱۳ دارم و طبق اعلام مرکز آمار پر جمعیتترین خانواده ایرانی هستم، ولی معتقدم مشکلات اقتصادی نسبت به سایر مشکلات آنگونه نیست که در رسانهها و از سوی مردم مطرح میشود و مسأله گرانیها را به عنوان مشکل اعلام میکنند و یکی از نشانههای آن این است که خانوادههای پولدار همیشه فرزندان کمتری دارند درحالی که از نظر اقتصادی مشکلی ندارند.
وی تاکید کرد: بنده در زمینه فرزندآوری آمادگی برگزاری یک مناظره با مهمترین مخالفان را در خبرگزاری جمهوری اسلامی دارم و هر آنچه که در این مناظره مطرح میشود، بدون هیچ ملاحظهای منتشر شود تا مردم بدانند چه دلایل و راه حلهایی در این زمینه وجود دارد.
وی با اشاره به تاریخچه و جریان شناسی حوزه جمعیت گفت: حضرت علی (ع) در ۲۵ مورد در نهج البلاغه به فرزندآوری اشاره کرده آند که البته در دهه هفتاد رییس جمهور وقت بر روی یک روایت تاکید داشت و در این روایت آمده است قله العیال احدی الیسارین یعنی کمی زن و فرزند یکی از دو راحتی است در حالی که این حدیث یکی از آن ۲۵ روایت است.
کافی تاکید کرد: در کتاب تربیت از زیر صفر ۴۰ روایت را درباره فرزندآوری مطرح کرده ام و اخیرا نیز در کتابی به نام مامان بابا من غول نیستم،۴۰ ترس مردم را از نظر فرزندآوری بیان کرده و پاسخ داده ام که البته هنوز منتشر نشده است.
حال باید دید علاوه بر اجرای قوانین و مصوبات تشویق جوانان به فرزندآوری، هر یک از سازمانها و نهادهایی که در قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت از آنها نام برده شده و تکالیفی را به عهده دارند، چه میزان سهمی را در نهادینه کردن فرهنگ فرزندآوری خواهند داشت.
در بهمن ماه سال گذشته جمعی از کارشناسان و فعالان حوزه خانواده، جمعیت و فرزندآوری که نام حجت الاسلام وافی نیز در میان آنان بود که از تلاشهای حجت الاسلام محمد قمی رئیس سازمان تبلیغات اسلامی تقدیر کردند. این تقدیر به پاس زحمات قمی در حوزه گفتمان سازی و فرهنگ سازی با هدف تحکیم بنیان خانواده و افزایش فرزندآوری بود. اگر رئیس سازمان تبلیغات اسلامی گزارشی از تلاشهای مجموعه خود در این زمینه ارائه کند، میتواند الگویی برای دیگر نهادها و مسئولان مربوطه باشد.
بیستونهمین نمایشگاه بین المللی قرآن کریم به مدت دو هفته تا جمعه (نهم اردیبهشت) از ساعت ۱۷ تا ۲۳:۳۰ در مصلای امام خمینی (ره) مشتاق حضور علاقهمندان به کلام وحی و اهل بیت (ع) است. البته با توجه به همزمانی برگزاری نمایشگاه با شبهای احیا، قرار است غرفهها حدود یکونیم تا ساعت زودتر به فعالیت خود پایان دهند.