فرارو- چند ساعت پس از تهاجم روسیه که زندگی ۴۴ میلیون اوکراینی را در اواخر ماه گذشته به هم ریخت آمریکاییها از قبل تصور میکردند چه کسی میتواند نقش پرزیدنت «ولودیمیر زلنسکی» را در فیلم بازی کند. واکنشها سریع بود. امریکاییها توئیت میکردند که «کدام بازیگر باید نقش یک آتش نشان را در حادثه یازدهم سپتامبر ایفا کند در حالی که برجها هنوز در حال سوختن بودند». این یک مقایسه الهام بخش بود البته در کشوری، چون امریکا که سیاست در آن از دریچه تقلیل گرایانه با استفاده از نمادهای فرهنگ پاپ و ابرقهرمانان دیده میشود این تشبیه امری تعجب برانگیز نبود.
به گزارش فرارو به نقل از نشریه د ویک، در هر حال هالیوود دهه هاست که همراه با جنگهای امریکا روی پرده سینما میجنگد. استودیوهای فیلمسازی هالیوود در اواخر دهه ۱۹۸۰ میلادی از ژاپن چهره دشمن را ترسیم میکردند. در اواسط تا اواخر دهه ۱۹۸۰ میلادی تروریستهای خاورمیانه نقش بد و منفی را در فیلمهای هالیوودی برعهده داشتند. پس از آن چین جای خالی نقش بد را در فیلمهای هالیوود پر کرد و اکنون میتوانیم انتظار یک رشد سریع را داشته باشیم بازگشت نقش منفی بزرگ دوره جنگ سرد: روسهای اخم کرده و خشمگین.
برای چندین دهه، تنها یک لهجه روسی کافی بود تا به مخاطب نشان دهد این شخص میخواهد قتلی را مرتکب شود. دستورالعمل فیلمهای هالیوودی این بود: اگر نیاز دارید ظرف مدت پنج ثانیه با شرارت ارتباط برقرار کنید تنها کاری که باید انجام دهید این است که یک مرد ترسناک با سیگار از سایه بیرون بیاید و بگوید: «دا» (واژه بله به زبان روسی).
ترسهای سرخ (هراس از کمونیسم) پس از سقوط اتحاد جماهیر شوروی تا حدودی محو شدند به ویژه در حالی که هالیوود به جای آن کلیشه اسلام هراسی را در فیلمهای به نمایش در میآورد. گالوپ گزارش داده بود که در فاصله سالهای ۱۹۹۹ تا ۲۰۱۳ میلادی، تعداد بیشتری از آمریکاییها «روسیه را یک متحد یا یک ملت دوست میدانستند تا یک کشور غیر دوست یا یک دشمن». در یادداشتی در سال ۲۰۱۳ میلادی نشریه «تایمز» به نقل از یکی از تهیه کنندگان هالیوود پیش بینی کرد که ما در یک دهه آینده شاهد نقشهای بسیار بد روس یا چینی نخواهیم بود. او افزوده بود: «در نتیجه، امریکاییها باید با نقشهای کرهای (کره شمالی) و تروریستهای سرکش سرگرم باقی بمانند».
با این وجود، با شعلهور شدن تنش بین واشنگتن و مسکو پس از الحاق کریمه در سال ۲۰۱۴ میلادی و مداخله روسیه در انتخابات امریکا در سال ۲۰۱۶ میلادی، نقشهای بد اسلاو دوباره ظاهر شدند. آنان در جک رایان: سرباز سایه (۲۰۱۴)، جان ویک (۲۰۱۴)، مرد عنکبوتی شگفتانگیز ۲ (۲۰۱۴)، چیزهای عجیب (۲۰۱۶)، بلوند اتمی (۲۰۱۷)، کشتن حوا (۲۰۱۸) و در فیلم «بیوه سیاه» در سال گذشته حضور داشته اند. در فیلمهای هالیوودی این اراذل و اوباش روس تبار هیچ گاه ریزه کاری را انجام نمیدهند آنان دقیقا به این دلیل که افراد بدی قلمداد شدهاند معرفی میشوند. هیچ پیشینه پیچیدهای برای توجیه بیفایده بودن یک روس در فیلمهای هالیوودی لازم نیست و بد بودن آنان به سرعت از سوی مخاطبان فیلمها پذیرفته میشود.
آیا این برداشت از روسها در فیلمهای هالیوود در خارج از صفحه نمایش و در دنیای واقعی اهمیت دارد؟ شاید. «نینا خروشچوا» پژوهشگر (نوه دختری آن خروشچف) استدلال میکند که شرارت به تصویر کشیده شده از روسها در رسانههای آمریکایی عاملی است که در تعیین ذهنیت «ولادیمیر پوتین» رئیسجمهور روسیه درباره ما (روسیه) در برابر ذهنیت جهانی تاثیرگذار بوده است. خروشچوا در سال ۲۰۱۴ نوشت: «او به تصویر شرورانهای که هالیوود از روسیه یا رهبران روس ارائه کرده نگاه میکند. او همه آن فیلمها را تماشا کرده است. پوتین قطعا با خود گفته بود:» خب تو (هالیوود) به هر حال من را به عنوان یک شرور به تصویر میکشی. من هم ممکن است بروم و قسمتهای دیگری از سایر کشورها را گاز بگیرم".
حمله ماه گذشته پوتین علیه اوکراین رخ داده است. پوتین ما به یاد «ایوان دراگو» شخصیت روس اهل شوروی در فیلمهای راکی میاندازد. او برای اولین بار در فیلم ۱۹۸۵ راکی ۴ ظاهر شد که در آن رقیب راکی بود. او هم چنین در فیلم کرید۲ ظاهر شد که در آن نقش مربی پسرش ویکتور را ایفا میکرد.
حتی اگر پوتین از تصورات ما غافل باشد در این نوع تبلیغات ساده انگارانه ناسیونالیستی (ملی گرایانه) خطراتی برای ما وجود دارد. این موضوع میتواند مشوقی برای انتخابهای بیپروا در عرصه سیاست باشد و سبب شود چیزی از آسیبی که به شهروندان روس و امریکاییهای روس تبار وارد میشود نگوییم. علیرغم آن که تعداد زیادی از روسها از جنگ پوتین حمایت میکنند بسیاری از مقاومت کنندگان شجاع روس وجود دارند که جان خود را برای اعتراض به جنگ اوکراین به خطر میاندازند.
با این وجود، کارزار آنان به دلیل فقدان همبستگی بین المللی که از پیامدهای روسوفوبیا (روس هراسی) بوده تضعیف شده است. در حال حاضر امریکاییهای روس تبار که در جنگ اوکراین دخالتی ندارند و حتی به شدت ضد جنگ هستند نیز خود هدف آزار و اذیت قرار گرفته اند.
احساسات ضد روسی در امریکا نباید از طریق رسانههای امریکایی تشویق و ترویج شوند. فراتر از بحث اخلاقی، این احساسات ضد روسی احتمالا در استراتژی کرملین نقش دارد و تاثیرگذار است. «شیکاگو تریبیون» گزارش داده بود که پوتین طی سالیان گذشته پس از تهاجم به اوکراین از عملیات گسترده تبلیغات داخلی کشورش استفاده کرد تا به مردماش بگوید «روسیه در حال مبارزه با یک توطئه گسترده جهانی است». این تنها پوتین خواهد بود که میتواند به فیلمهای آمریکایی اشاره کند و بگوید: «ببینید امریکاییها چقدر از ما نفرت دارند».
البته این موضوع هالیوود را متوقف نخواهد ساخت. اگر آدم بدهای روس در فیلمها زمانی احساس نابهنگام بودن میکردند مطمئنا اکنون این طور نیستند. میتوانید روی این موضوع شرط ببندید که هالیوود با احساساتی که جنگ اوکراین در بینندگان برانگیخته است به دنبال استفاده بیشتر از شرورانی با نامهای سرگئی، ایوان و بوریس خواهد بود و تجارت پایدار را از طریق آنان انجام خواهد داد. هالیوود اکنون خواهد گفت با ولادیمیر شروع کنید، نه ولودیمیر (اشاره به نام کوچک زلنسکی رئیس جمهوری اوکراین)، زیرا آدمهای بد همیشه روس هستند.