چرا قیمت ماهی گران شد؟

هرچند ماهی پای ثابت سفره شب‌عید اغلب خانوار‌های ایرانی است، اما در یک سال گذشته ثبت قیمت‌های نجومی برای انواع ماهیان آزاد و پرورشی موجب رویگردانی اندک مصرف‌کننده ایرانی از خرید این محصول شده است.

به گزارش همشهری، کاهش قدرت خرید و افزایش هزینه تمام‌شده تولید و رشد قیمت انواع ماهی موجب کمتر‌شدن سهم و سرانه مصرف آبزیان در سبد هزینه خانوار‌های ایرانی شده است.

در ۲ هفته گذشته قیمت انواع ماهی آزاد و پرورشی نجومی شده و نرخ هر کیلوگرم از برخی انواع ماهیان دریایی جنوب مانند زبیده، سرخو، شیر نیزه و... به مرز ۴۰۰ هزار تومان رسیده و به رشد ۳۰ درصدی قیمت خرده‌فروشی انواع ماهیان پرورشی منجر شده به‌نحوی که قیمت هر کیلوگرم برخی انواع ماهی قزل‌آلا به مرز ۹۰ هزار تومان رسید.

با وجود این، اکنون دست‌اندرکاران بازار ماهی از سیر نزولی قیمت‌ها به‌دلیل رشد نسبی صید و عرضه انواع ماهیان دریایی و وزن‌گیری مناسب ماهیان پرورشی نسبت به ۲ هفته گذشته خبر داده و تأکید می‌کنند درصورت تداوم شرایط مناسب جوی و روند کنونی صید و عرضه ماهی، قیمت انواع ماهیان آزاد و پرورشی در بازار شب عید امسال نه‌تن‌ها افزایش نخواهد یافت بلکه به‌دلیل کاهش شدید سرانه مصرف، امکان کاهش قیمت‌ها در چند هفته باقیمانده امسال نیز وجود دارد.

روایت رسمی از گرانی ماهی

گزارش میدانی خبرنگاران همشهری از رشد ۲۰ تا ۳۰ درصدی قیمت انواع ماهی پرورشی و دریایی در چند هفته گذشته حکایت دارد. تازه‌ترین گزارش مرکز آمار ایران از متوسط قیمت اقلام خوراکی نیز حاکی است، نرخ ماهی قزل‌آلا در بهمن ماه امسال نسبت به ماه مشابه سال گذشته ۶۸.۹ درصد افزایش داشته است به‌طوری که متوسط قیمت هر کیلو ماهی قزل‌آلا از ۵۲‌هزار تومان در بهمن ماه سال گذشته به ۸۷ هزار تومان در دی و ۸۸ هزار تومان در بهمن ماه امسال رسیده است.

توقف روند گرانی ماهی

مسئول آبزیان اتحادیه فروشندگان پرنده و ماهی در گفتگو با همشهری ضمن تأیید گرانی اخیر ماهی، گفت: قیمت ماهی طی ۲ هفته گذشته افزایش یافت، اما از ابتدای هفته جاری شاهد سیر نزولی و تعدیل قیمت‌ها در بازار هستیم. به‌نحوی که قیمت عمده‌فروشی انواع ماهی پرورشی و دریایی مانند قزل‌آلا و شیر از ابتدای هفته جاری با کاهش ۱۵ درصدی به‌ترتیب از ۶۷ هزار به ۶۲ هزار و از ۲۱۰ هزار به ۱۷۰ هزار تومان رسیده است.

فخرالدین احمدی با بیان اینکه قیمت خرده‌فروشی انواع ماهی نیز از ابتدای هفته گذشته سیر نزولی داشته است، افزود: نرخ خرده‌فروشی ماهی قزل‌آلا از ۸۲ هزار به ۷۳ هزار و قیمت خرده‌فروشی ماهی شیر از ۲۳۰ هزار به ۲۰۰ هزار تومان رسیده است، اما نرخ فیله ماهی شیر به‌دلیل دورریز بالای این ماهی به ۴۰۰ هزار تومان نیز می‌رسد.

او افزایش نجومی قیمت ماهی طی ۲ هفته گذشته را ناشی از شرایط نامساعد جوی و کاهش صید و عرضه ماهیان دریایی به بازار دانست و گفت: با بهبود شرایط جوی از ابتدای هفته جاری وضعیت صید خوب شده و قیمت‌ها سیر نزولی به‌خود گرفته است.

احمدی با تأکید بر تأثیر گرانی ماهی بر افت تقاضای بازار این محصول، گفت: درصورت تداوم شرایط مناسب جوی و روند کنونی صید و عرضه ماهی، قیمت انواع ماهیان آزاد و پرورشی در بازار شب عید امسال نه‌تن‌ها افزایش نخواهد یافت بلکه به‌دلیل کاهش شدید سرانه مصرف، امکان کاهش قیمت‌ها طی چند هفته باقیمانده امسال نیز وجود دارد.

او در مورد قیمت برخی انواع ماهی، افزود: اکنون قیمت عمده‌فروشی هر کیلوگرم ماهی سالمون ۷۰ هزار، آزاد پرورشی ۲۷ هزار، کپور ۴۵ هزار و سفید پرورشی ۶۰ هزارتومان است. به‌گفته احمدی، میزان افزایش قیمت ماهیان جنوب بیشتر از سایر انواع ماهی بوده است به‌نحوی که نرخ هر کیلوگرم ماهی شیر به ۱۷۰ هزار، حلوا ۱۴۰ هزار و زبیده به ۴۰۰ هزار تومان رسیده است.

سود حداکثر ۱۵ درصدی خرده‌فروشی ماهی

مسئول آبزیان اتحادیه فروشندگان پرنده و ماهی حداکثر سود خرده‌فروشی ماهی را ۱۵ درصد (۸ درصد هزینه و ۷ درصد سود) دانست و گفت: ۸۰ درصد ماهی در میادین میوه و تره بار عرضه می‌شود. ماهی نیز نرخ مصوب دارد و کمیته‌ای متشکل از کارشناسان سازمان شیلات، اتحادیه فروشندگان پرنده و ماهی، سازمان میادین هر روز ساعت ۵ صبح براساس نظام عرضه و تقاضا قیمت عمده فروشی و خرده‌فروشی انواع ماهی پرورشی و دریایی را تعیین و روزانه قیمت‌ها را اعلام می‌کنند و تلاش داریم تا شب عید قیمت مصوب ماهی کاهش بیشتری داشته باشد.

احمدی افزود: حداکثر سود خرده‌فروشی ماهی ۱۵ درصد است، اما وقتی به هر دلیلی عرضه ماهی کاهش یابد، قیمت‌ها افزایش می‌یابد. او هفته پایانی اسفند ماه را اوج تقاضای خرید ماهی و آبزیان دانست و گفت: نرخ ماهیان گرم‌آبی مانند کپور‌ماهیان، بیک‌هد، آمور، قزل‌آلا و... تابع قیمت تمام‌شده تولید است و عرضه آن روند ثابتی دارد مثلا ماهی قزل‌آلا با رسیدن به وزن یک تا یک کیلو و ۵۰۰ گرم باید به بازار عرضه شود، اما میزان عرضه و قیمت ماهیان دریایی به شرایط جوی و میزان صید بستگی دارد و اگر دریا توفانی باشد، صید ماهی دریایی، کاهش یافته و قیمت آن بالا می‌رود.

او از تأثیر گرانی بر کاهش سرانه مصرف ماهی خبر داد و گفت: قیمت ماهی قزل‌آلا در سال گذشته ۳۵ تا ۴۰ هزار تومان بود که اکنون به‌دلیل افزایش هزینه تمام‌شده تولید با رشد ۷۰ تا ۸۰ درصدی به ۶۰ تا ۷۵ هزار تومان افزایش یافته است که بخشی از این افزایش قیمت کاذب است.

به‌گفته احمدی، گرانی ماهی موجب کاهش شدید سرانه مصرف آن شده است به‌نحوی که میانگین سرانه مصرف ماهی در ژاپن ۷۰ کیلوگرم و در ایران ۱۵ کیلوگرم است. اگرچه هیچ کمبودی برای تامین نیاز بازار شب عید به ماهیان آزاد و پرورشی نداریم، اما قیمت‌ها تابع نظام عرضه و تقاضا، شرایط جوی و میزان صید و عرضه است.