فرارو- زمین شناسان اخیراً با استفاده از دادههای زمین شناسی، نشانههایی از یک دهانه غولپیکر آتشفشان را در زیر دریا و در حوالی جزایر آلوتی آلاسکا یافته اند که عظمت آن به حدی است که میتواند یک خطر بالقوه بزرگ را برای بشر ایجاد کند.
به گزارش فرارو، بررسیهای جدید حاکی از آن است که دهانه وسیعی که هنگام انفجار این ابر آتشفشان ایجاد میشود، میتواند حداقل چهار آتشفشان موجود را به هم متصل میکند. جان پاور، ژئوفیزیکدان رصدخانه آتشفشان آلاسکا، متعلق به سازمان زمین شناسی ایالات متحده، میگوید که اگر این ابر آتشفشان در چند هزار سال گذشته فوران میکرد، میتوانست تمدنهای سراسر جهان را مختل کند. پاور این یافتهها را در نشست سالانه اتحادیه ژئوفیزیک آمریکا در ۷ دسامبر ارائه کرد.
دایانا رومن، آتشفشان شناس در مؤسسه علوم کارنگی در واشنگتن دی سی، میگوید: این کشف که هنوز تایید نشده است، از چندین شواهد که در نگاه اول به نظر میرسد نامربوط به نظر میرسند، پدیدار شده است. او میگوید: در واقع شش آتشفشان واقع در نزدیکی مرکز جزیره، مانند یک خوشه آتشفشانی معمولی به نظر میرسند. اما در مجموع، دادهها به طور قانع کنندهای به وجود دهانهای با عرض حدود ۲۰ کیلومتر اشاره میکنند.
قلههای آتشفشانها بهصورت حلقهای مرتب شدهاند و نقشهبرداری عمقی کف دریا، عمدتاً مربوط به دهه ۱۹۵۰، برجستگیهای قوسی شکل و فرورفتگی به عمق ۱۳۰ متر در مرکز حلقه را نشان میدهد. هر دو سرنخهایی هستند که نشان میدهند آتشفشانها توسط یک دهانه بزرگ به هم متصل شدهاند، دهانهای عظیم که وقتی یک مخزن ماگمایی بسیار بزرگ آن منفجر شود، فاجعهای بزرگ را رقم خواهد زد.
دادههای گرانشی ماهوارهها و تجزیه و تحلیل گازهای آتشفشانی مانند دی اکسید گوگرد و همچنین الگوهای ریززلزلهها نیز حاکی از وجود دهانه بزرگ است. به گزارش فرارو، رومن با در نظر گرفتن یکی از آتشفشان ها، یعنی کوه کلیولند که یکی از فعالترین آتشفشانها در آلوتی است، میگوید: «از وقوع ریززلزلهها تعجب نکردیم». یکی از مشخصههای بسیاری از کالدراها (گودالهای دهانه آتشفشان)، آتشفشانهای فعال روی لبههای آنهاست که حتی مدتها پس از تشکیل خود کالدرا به همان مخزن ماگمایی برخورد میکنند و کوه کلیولند با این سناریو مطابقت دارد.
پاور میگوید این کوه از سال ۲۰۰۱ تاکنون ۶۰ یا ۷۰ بار فوران کرده است. او میگوید که علاوه بر انفجار، تودههای خاکستر میتواند تمام آسمان را فرار بگیرد و سفرهای هوایی را مختل کند. این سطح از فعالیت ثابت، نمونهای از آتشفشانهایی است که در اطراف دهانههای شناختهشده دیگر قرار دارند. یکی از این نوع آتشفشانها، آتشفشان رینجانی اندونزی است که فوران آن در حوالی سال ۱۲۵۷ میلادی، آنقدر ذرات گوگرد را به جو زمین فرستاد که باعث خنک شدن کل سیاره شد. مایکل پولند، آتشفشان شناس رصدخانه آتشفشانی یلوستون USGS که در این مطالعه شرکت نداشت، میگوید: «این نمونهای دقیق از این است که چگونه بسیاری از رشتهها به هم میرسند تا داستانی بزرگتر بسازند.»
به عبارت دیگر، این کارشناسان معتقدند که آتشفشان جزایر آلوتی آلاسکا، نیز به چنین گروه آتشفشانهایی تعلق دارد و با توجه به چنین وسعتی، اگر مخزن اصلی آن منفجر شود، میتواند خطری بزرگ برای تمدن بشری ایجاد کند. با این همه هنوز برخی از زمین شناسان دیگر نسبت به نتایج نهایی این تحقیق تردید دارند و بر این باور هستند که این منطقه یک منطقه آتشفشانی عادی است که از چندین دهانه آتشفشانی تشکیل شده است.
منبع: sciencenews
ترجمه: مصطفی جرفی-فرارو