«حسن ایرلو» سفیر ایران در یمن که بود؟

سفیر ۶۳ساله ایران در یمن یک سال پس از ماموریتش در این کشور عربی به خاطر ابتلای حاد به کرونا به ایران بازگشت و چندروز بعد از بازگشت به تهران به خاطر وخیم شدن وضعیتش، جان خود را از دست داد. روز سه شنبه ۳۰ آذرماه ۱۴۰۰ سخنگوی وزارت امور خارجه کشورمان به صورت رسمی تایید کرد که «حسن ایرلو» سفیر ایران در یمن بر اثر ابتلا به کرونا «شهید» شده است.

به گزارش ایسنا، سعید خطیب زاده در این ارتباط در یک موضع گیری رسانه‌ای اعلام کرد: «شهید ایرلو که از جانبازان شیمیایی جنگ تحمیلی نیز بود در محل ماموریت خود به کرونا مبتلا شد و به دلیل همکاری دیر هنگام برخی کشورها، متاسفانه در شرایط نامناسبی به کشور بازگشت و به رغم به کارگیری همه مراحل درمانی برای بهبود وضعیت بیماری ایشان، سحرگاه امروز به فیض شهادت نایل آمد.»

به نظر می‌رسد منظور خطیب زاده از همکاری دیر هنگام برخی از کشورها در انتقال حسن ایرلو به ایران برای درمان، ائتلاف سعودی و در راس آن دولت عربستان است.

آن چه که به صورت رسمی در مورد «حسن ایرلو» می‌دانیم

در مورد سفیر ایران در یمن اطلاعات پراکنده و بعضا نادرستی از جمله نام مستعار وی در فضای مجازی و رسانه‌ای وجود دارد، ولی آنچه که در مورد وی به صورت رسمی منتشر شده است به شرح زیر است:

« ایرلو متولد ۱۳۳۷ شهرری و از دیپلمات‌های با سابقه وزارت خارجه و کارشناس ارشد حوزه عربی و شبه جزیره عرب بوده است.

مسئول میز یمن در وزارت امور خارجه ایران پس از آغاز جنگ در سال ۲۰۱۵ در این کشور، هماهنگ کننده کمک‌های انساندوستانه ایران به یمن پس از آغاز جنگ (اعزام هواپیماهای کمک‌رسانی و کشتی نجات و پس از آن کمک‌رسانی با هماهنگی سازمان ملل و…) از دیگر فعالیت‌های ایرلو است.

ایرلو همچنین پیش از تصدی این سمت، معاون دستیار ویژه وزیر خارجه در امور یمن در سال‌های ۱۳۹۴ تا ۱۳۹۹ بوده است.»

حدود یک سال بعد از این که دولت نجات ملی یمن در تاریخ ۲۶ مرداد ماه ۱۳۹۸ «ابراهیم محمد الدیلمی» را به عنوان سفیر فوق‌العاده و سفیر تام الاختیار جمهوری یمن در ایران انتخاب کرد. ایران نیز بعد از پنج سال سفیر جدید خود در یمن را راهی این کشور کرد.

سخنگوی وزارت امور خارحه ایران در اواخر مهرماه ۱۳۹۹ در نشست رسانه‌ای خود با خبرنگاران گفت: «حسن ایرلو» سفیر تام الاختیار و فوق العاده جمهوری اسلامی ایران در یمن وارد صنعا شده و به زودی رونوشت استوارنامه خود را به آقای «هشام شرف» وزیر خارجه دولت نجات ملی و استوارنامه خود را به آقای «مهدی مشاط» رئیس شورای عالی سیاسی یمن تقدیم خواهد کرد.

در همین چارچوب «حسن ایرلو» هشتم ابان ماه ۱۳۹۹ به عنوان سفیر جدید جمهوری اسلامی ایران در یمن رونوشت استوارنامه خود را تقدیم «هشام شرف» وزیر خارجه دولت نجات ملی یمن کرد و در ۱۴ آبان ۱۳۹۹ استوارنامه خود را به «مهدی مشاط» رئیس شورای عالی سیاسی یمن نیز تقدیم کرد.

پس از اعلام انتخاب سفیر جدید ایران در یمن یکی از رسانه‌های رسمی کشور در مطلبی اولویت‌های سفیر جدید ایران در یمن را به این شرح منتشر کرد: «همکاری با مراکز رسمی و حکومتی یمن، تلاش برای تقویت آشتی ملی در یمن و پایان دادن به جنگ ظالمانه علیه مردم یمن از طریق مجامع جهانی، حکومت یمن و جریان‌های سیاسی مختلف یمنی و کشورهای علاقه‌مند، تلاش از طریق مجامع جهانی و کشورهای دوست در جهت کاستن از محاصره ظالمانه و برطرف کردن نیازمندی‌های حیاتی مردم یمن، تاکید بر تمامیت ارضی و حکومت وحدت ملی و مخالفت با تجزیه و مداخله خارجی و استعماری در یمن، تلاش برای جلوگیری، کاستن و توقف فجایع جنگی، کشتار و ویرانی در یمن از طریق مجامع جهانی و تشویق قبایل و گروه‌های سیاسی به حل مشکلات درونی از طریق گفتگو در مذاکرات یمنی - یمنی، تاکید بر ضرورت برقراری امنیت و ثبات در یمن و پایان دادن به ابزار مداخله‌گری نظامی و تحمیل اهداف استعماری در یمن، تلاش در مسیر اقدامات انسان دوستانه غذایی، دارویی، بهداشتی و پزشکی از طریق مجامع جهانی، مجامع مردم نهاد و کشورهای دوست، تاکید بر تاثیر مخرب و ویرانگر مداخلات صهیونیستی، استعماری غربی و کشورهای جنگ افروز، تاکید بر حقانیت دفاع مشروع مردم یمن در مقابل سیاست‌های جنگ افروز، مداخله‌گر و غارت ثروت‌های مردم یمن از جمله رویکردها و اولویت‌های سفیر جدید جمهوری اسلامی ایران در یمن است.»

پس از اعلام رسمی اقامت سفیر ایران در یمن، حضور و فعالیت ایرلو در یمن مورد اعتراض دولت مستعفی منصور هادی قرار گرفت چنان که وزیر اطلاع‌رسانی دولت مستعفی و فراری یمن در توییتی این اقدام را تهدیدی برای ثبات منطقه دانسته است.

مورگن اورتگاس، سخنگوی وقت وزارت خارجه آمریکا در دولت ترامپ نیز چهارشنبه ۳۰ مهرماه ۱۳۹۹ در واکنش به انتخاب حسن ایرلو به عنوان سفیر ایران در یمن در اظهاراتی مدعی شد «حکومت ایران یک عضو سپاه پاسداران را تحت عنوان سفیر به صنعا، پایتخت یمن فرستاده است».

سخنگوی وقت وزارت امور خارجه آمریکا در صفحه توییتر خود نوشت: حکومت ایران حسن ایرلو، یک عضو سپاه و مرتبط با حزب الله لبنان را تحت پوشش «سفیر» به یمن، قاچاقی به نزد شبه نظامیان حوثی فرستاده است.

آمریکا در ادامه موضع گیری‌های خود علیه سفیر ایران در یمن، در ۱۸ آذرماه اقدام به تحریم حسن ایرلو سفیر ایران در یمن کرد چنان که وزارت خزانه داری آمریکا در این ارتباط اعلام کرد این کشور «حسن ایرلو» سفیر ایران در یمن را تحت تحریم‌های خود در ارتباط با تروریسم قرار داده است.

یک روز پس از این موضوع، وزارت امور خارجه کشورمان نیز در اقدامی متقابل، اقدام به تحریم کریستوفر هنزل، سفیر آمریکا در یمن کرد.

وزارت امور خارجه کشورمان در روز چهارشنبه ۱۹ آذر ۱۳۹۹ در بیانیه‌ای اعلام کرد که کریستوفر هنزل، سفیر ایالات متحده آمریکا در وقوع بحران انسانی در یمن، «نقش محوری» دارد و نام وی در فهرست تحریم‌های جمهوری اسلامی قرار گرفته است.

وزارت خارجه ایران تاکید کرد که سفیر آمریکا در یمن «در راهبری جنگ خانمان‌سوز و کشتار مردم بی‌گناه و مظلوم این کشور، حمایت‌های تسلیحاتی، مالی و سیاسی از ائتلاف تجاوزگر، استمرار تحریم‌های ظالمانه و غیر انسانی در حق مردم و ایفای نقش در سناریوی شوم تجزیه یمن و به بن بست کشاندن حل‌وفصل سیاسی بحران یمن» نقش دارد.

در ادامه این بیانیه آمده است: کریستوفر هنزل از این تاریخ مشمول تبعات و الزامات مندرج در «قانون مقابله با نقض حقوق بشر و اقدامات ماجراجویانه و تروریستی آمریکا در منطقه» خواهد بود و تمامی نهادهای ذی صلاح طبق قانون اقدامات مقتضی جهت اثربخشی در این خصوص را اتخاذ می‌کنند.

ماجرای بازگشت «ایرلو» به ایران و جوسازی رسانه‌های آمریکایی و عربی در ارتباط با این موضوع

روزنامه آمریکایی وال استریت ژورنال در روز جمعه در مطلبی مدعی شد که انصار الله یمن خواستار باز گشت حسن ایرلو به تهران شده و به مقام‌های عربستان اطمینان داده که دیپلمات جدیدی را جایگزین آقای ایرلو نمی‌شود!

این روزنامه آمریکایی اضافه کرده بود، «مقام‌های حوثی» از عربستان سعودی خواسته‌اند که اجازه دهد ایرلو با پرواز مستقیم به تهران بازگردد، ولی مقام‌های سعودی با این درخواست مخالفت کرده و گفته‌اند صدور اجازه خروج پس از آزادی چند اسیر سعودی که در اختیار حوثی‌ها هستند، ممکن است و «سفیر ایران» باید از طریق عراق یا عمان به تهران بازگردد.

پس از این جوسازی‌ها و تلاش رسانه‌های امریکایی و غربی برای داستان سرایی در ارتباط با روابط این روزهای ایران و انصارالله و تلاش ان‌ها برای القای این موضوع که انصارااله به نوعی به صورت محترمانه تصمیم به اخراج سفیر ایران در یمن گرفته است، سخنگوی وزارت امور خارجه کشورمان، در یک اظهار نظر رسانه‌ای گفت: آقای ایرلو از چند روز قبل مبتلا به ویروس کرونا شده است و با توجه به ضرورت رسیدگی پزشکی عاجل به ایشان، وزارت امورخارجه برای انتقال وی به کشورمان جهت معالجات لازم تماس‌ها و رایزنی‌هایی را با برخی کشورهای منطقه بعمل آورد که سرانجام منجر به فراهم شدن مقدمات لازم جهت انتقال ایشان گردید که بحمدالله هم اکنون انتقال وی به جمهوری اسلامی ایران درحال انجام می‌باشد.

سخنگوی وزارت امور خارجه کشورمان ضمن قدردانی از کشورهای دست اندر کار این اقدام انسانی، خبرسازی‌ها و جوسازی‌های رسانه‌ای را در این رابطه عاری از صحت دانست.

در همین راستا «عبدالملک العجری» عضو دفتر سیاسی جنبش انصارالله یمن نیز هرگونه وجود اختلاف با ایران را تکذیب کرد.

وی در پیامی در توییتر نوشت: «خروج سفیر ایران در کشورمان به دلایل درمانی بوده و ارتباطی به گمانه‌زنی رسانه‌های خارجی درباره اختلاف با دوستان ایرانی‌مان ندارد».

محمد عبدالسلام، سخنگوی انصارالله نیز در توییتی نوشت: «به دلیل وضعیت جسمانی سفیر ایران در صنعاء، بین ایران و عربستان سعودی از طریق بغداد تفاهمی برای انتقال وی انجام شد که با هواپیمای عراقی صورت گرفت. آنچه در رسانه‌ها از گمانه‌زنی‌ها و روایت‌ها درباره این مسئله گفته شده، صحت ندارد.»

«ابراهیم الدیلمی» سفیر یمن در ایران نیز روز یکشنبه با رد ادعاهای رسانه‌های خارجی مبنی بر بازگشت «حسن ایرلو» سفیر ایران در صنعا به دلیل وجود اختلاف بین تهران و صنعا، تاکید کرد که روابط دو کشور به سرعت در حال توسعه و ادعاهای مطرح شده سخیف است.

سفیر یمن در ایران در مصاحبه با خبرگزاری جمهوری اسلامی ایران تصریح کرد: نیروهای متجاوز ائتلاف پیش از بازگشت سفیر ایران از صنعا با طرح چنین شایعاتی سعی در خنثی کردن اقدام بشردوستانه انتقال سفیر ایران که به کرونا مبتلا شده است را داشتند.

وی گفت: نباید در مورد چنین حرف‌های سخیفی که رسانه‌های آمریکایی عادت کرده‌اند هرچند وقت یکبار برای ماهی گرفتن از آب گل‌آلود و مسموم کردن فضا پخش کنند، اظهار نظر کنیم.

سفیر یمن در تهران تاکید کرد که روابط صنعا و تهران به سرعت در حال توسعه است.

وی درباره چگونگی بازگشت سفیر ایران از صنعا به تهران اظهار کرد: به طور خلاصه، آنچه رخ داد این بود که عراق مساعدت و با نیروهای متجاوز مذاکره کرد تا به یک هواپیمای ترابری نظامی عراقی «حسن ایرلو» را منتقل کند.

الدیلمی ادامه داد: پس از آن، مقامات عراقی برای فرود و برخاستن هواپیما مجوزهای لازم را از مدیریت فرودگاه صنعا و مقامات ذیصلاح جمهوری یمن درخواست کردند و این کار انجام شد.

وی با اشاره به نقش عمان در انتقال سفیر ایران در صنعا به تهران گفت: ما همچنین تلاش‌های اولیه برادران خود در کشور سلطان‌نشین عمان را که در این زمینه کمک کردند را فراموش نمی‌کنیم و از آن‌ها تشکر می‌کنیم، زیرا اگر تلاش آن‌ها نبود، اقدامات ناسازگار و پوچ گرای طرف سعودی این کار را با موفقیت همراه نمی‌کرد.

سخنگوی وزیر امور خارجه کشورمان هم با رد برخی اخبار منتشر شده از سوی رسانه‌های غربی در مورد وجود اختلاف بین ایران و انصارالله یمن گفت: روابط ایران با دولت نجات ملی یمن ازهر زمانی مستحکم‌تر است.

سعید خطیب زاده، روز دوشنبه در نشست هفتگی خود با رسانه‌های داخلی و خارجی در پاسخ به سوالی در مورد گزارش برخی از رسانه‌های غربی در مورد روابط ایران و انصار الله یمن و همچنین ادعاهای آن‌ها در مورد سفیر ایران در یمن و این که او به خاطر کرونا به تهران بازنگشته است بلکه بازگشت او به خاطر اختلافات بین ایران و انصارالله بوده است، تصریح کرد: روابط ایران و دولت نجات ملی یمن از هر زمان دیگری مستحکم‌تر و به هم نزدیک‌تر است.

وی افزود: ایران کماکان متعهد است به مردم یمن با همه ابزارهای سیاسی و اقتصادی کمک کند و آن‌هایی که این خبرسازی‌ها را می‌کنند بهتر است توجه کنند، تنها راه کمک به موضوع یمن توجه به خواست و اراده مردم یمن است.

خطیب زاده در پاسخ به این سوال که آیا آقای ایرلو بعد از بهبودی مجددا به یمن باز خواهند گشت؟ تصریح کرد: آقای ایرلو در حال حاضر از نظر سلامتی در وضعیت پایداری هستند. وضعیت کرونا ایشان حاد است و ایشان باید تحت مراقبت ویژه باشند و امیدواریم ایشان هرچه زودتر سلامتی خود را به دست آورند و به محل مأموریت خود بازگردند.

با توجه به شهادت «حسن ایرلو» باید منتظر ماند که جانشین وی در یمن چه کسی خواهد بود و دستگاه سیاست خارجی ایران، به همراه دیگر دستگاه‌های مسوول چه تصمیمی در این زمینه خواهند گرفت؟