نارنگی را می‌توان جز آن دسته میوه‌هایی دانست که دوست داران و عاشقان خاص خود را دارد. اما فواید و خواص بی‌نظیر این محصول تنها به طعم خوشمزه آن محدود نمی‌شود.
بر اساس مطالعه‌ای که جدید که توسط مجله علمی مولکول‌ها منتشر شده است، مصرف اسانس روغنی نارنگی چه به صورت موضعی و چه استنشاقی اثرات آرام بخشی قابل ملاحظه‌ای داشته است و در عین حال می‌توان مدت زمان مورد نیاز برای به خواب رفتن را کاهش دهد. شاید عجیب به نظر برسد، اما استنشاق اسانس رقیق نشده نارنگی، قابلیت تفکر متمرکز را افزایش می‌دهد.
در یک پژوهش معتبر که نتایج کامل آن از طریق مرکز ملی اطلاعات زیست فناوری آمریکا قابل دسترسی است، محققان تاثیر اسانس روغنی نارنگی را روی ۱۰ داوطلب مرد و ۱۰ داوطلب زن آزمایش کردند.
تیم تحقیقاتی ۵۰ واحد یا یک قطره اسانس روغنی نارنگی را روی یک تکه کاغذ صافی ریختند و آن را زیر بینی شرکت کنندگان قرار دادند تا تاثیر استنشاق این ترکیب روی امواج مغزی آن‌ها را بررسی کنند.
در بخش دیگری از این مطالعه، محققان ۲۵ میکرولیتر اسانس رقیق شده به غلظت‌های ۱:۱۰۰۰ و ۱:۸۰۰۰ تقسیم کردند. در ادامه غلظت‌های رقیق شده به کاغذ‌های صافی انتقال داده شدند و دو تکه کاغذ به صورت مجزا داخل بالش شرکت کنندگان قرار گرفتند.
گفتنی است که این رویکرد به منظور تجزیه و تحلیل تاثیر اسانس نارنگی بر تغییر امواج مغزی، احساس آرامش و زمان به خواب رفتن طراحی شده بود. داده‌های به دست آمده از دو مطالعه فوق، نتایج زیر را نشان می‌دهند:
- استنشاق اسانس روغنی رقیق نشده نارنگی سیستم عصبی سمپاتیک را تحریک می‌کند و از این مسیر فعالیت‌های مغزی مرتبط با تمرکز و تفکر منطقی را ارتقا می‌دهد.
- استنشاق اسانس روغنی رقیق شده اثر آرام بخشی داشته و مدت زمان مورد نیاز برای به خواب رفتن را کاهش می‌دهد.
- در مجموع با توجه به فواید هر یک از انواع اسانس‌های تهیه شده، استنشاق اسانس رقیق نشده طی روز و اسانس رقیق شده در عصر و ساعات پایانی روز توصیه می‌شود.
در دنیای امروزی و با وجود پیشرفت‌های علمی گسترده، معمولا اثرات درمانی و مزایای دارویی اسانس‌های روغنی به صورت مصرف استنشاقی دست کم گرفته می‌شوند.
علت این مسئله نیز می‌تواند علاقه کمتر مردم به استفاده استنشاقی از اسانس‌های طبیعی باشد. در واقع گویی تصور می‌شود که همیشه مصرف خوراکی تاثیر بهتر و بیشتر بر جای می‌گذارد.
معمولا اسانس‌های روغنی به یکی از ۳ شکل زیر مورد استفاده قرار می‌گیرند که شامل اسانس نارنگی هم خواهد بود:
داخلی: زمانی که اسانس‌های روغنی به صورت داخلی مصرف می‌شوند، آن‌ها را به عنوان «غذا» یا «مکمل غذایی» در نظر می‌گیرند. علاوه بر این بسیاری از شرکت‌های دارویی اسانس و یا عصاره به دست آمده از گیاهان، میوه‌ها و یا هر محصول طبیعی دیگری را در قالب مکمل فرموله کرده و در اختیار علاقه‌مندان قرار می‌دهند. مصرف این دسته از مکمل‌ها به طور معمول فاقد ضرر است و برای درمان بیماری‌ها نیز کاربرد نخواهند داشت.
موضعی: اگر از اسانس روغنی نارنگی به صورت موضعی استفاده می‌کنید، باید بدانید که در این حالت اسانس مورد نظر به عنوان یک ترکیب آرایشی شناخته می‌شود. هرچند این ترکیبات به اندازه‌ای کوچک هستند که امکان جذب از طریق پوست و اثرگذاری فیزیولوژیکی را داشته باشند.
استنشاقی: اسانس‌های روغنی را می‌توان مستقیما از داخل ظرف نگه دارنده آن‌ها، کف دست، دستگاه بخور و یا انواع روش‌های دیگر استنشاق کرد. به دنبال استنشاق از طریق بینی، ذرات تشکیل دهنده اسانس خود را به اعصاب بویایی می‌رسانند و می‌توانند از این مسیر بر سیستم عصبی تاثیر بگذارند.
با توجه به این مکانیسم مطالعات مختلفی روی تاثیر واقعی اسانس‌ها بر بدن انسان انجام شده است. در این میان تعدادی از آن‌ها ثابت کرده‌اند که استنشاق اسانس روغنی نارنگی اثرگذاری مثبت بر خلق و خو، انرژی، کیفیت خواب، تمرکز و عملکرد ورزشی دارد.
اما چرا اسانس نارنگی؟ زیرا ارزان است، بویی عالی دارد و عوارض جانبی شناخته شده دارو‌های خواب شیمیایی را ندارد. از آن جایی که به طور قانونی برچسب‌های اسانس‌های روغنی نباید شامل مزایای سلامت محور آن‌ها باشند، بسیاری از مردم در موردشان چیزی نمی‌دانند.
به گفته مصرف کنندگان استفاده از اسانس روغنی نارنگی داخل دستگاه بخور به منظور انتشار مداوم شبانه آن در فضای اتاق خواب، اثردهی عالی دارد و کیفیت خواب را تا اندازه زیادی بهبود می‌بخشد.
اسانس نارنگی از پوست میوه به دست می‌آید. طی این فرآیند که در واقع پرس سرد محسوب می‌شود، روغن‌ها بدون قرار گیری در معرض حرارت بیش از حد فشرده می‌شوند و خواص خود را حفظ می‌کنند. در جدول زیر فراوان‌ترین اجزای موجود در این اسانس بر اساس غلظت مشاهده می‌شوند:
هریک از ترکیبات فوق تاثیر منحصر به فرد بر فیزیولوژی انسان دارند و به همین علت است که می‌توان انتظار فواید متنوعی را از یک اسانس روغنی طبیعی داشت.
اثرات اسانس نارنگی نیز درست مانند رزماری، گل سرخ و انواع ترکیبات طبیعی دیگر تایید شده‌اند و علاقه‌مندان به استفاده از آن می‌توانند این اسانس را از طریق عطاری‌ها و برخی از فروشگاه‌های آنلاین تهیه کنند.
منبع: عصر ایران
