«اومیکرون» و بازی با آتش...

فرارو- "نشریه اشپیگل" در گزارشی به ظهور سویه جدید ویروس کرونا موسوم به "اومیکرون" پرداخته و به طور خاص این سویه جدید را مرموز‌تر از تمامی جهش‌های ویروس کرونا تا به امروز ارزیابی کرده است. اشپیگل در گزارش خود به طور خاص سویه اومیکرون را نمودی از روند تکاملی جهش‌های ویروس کرونا ارزیابی کرده و تاکید کرده که ساختار مرموز این سویه، بسیاری از داشنمندان و محققانِ ویروس شناسی را در مورد نوعِ پدیده‌ای که با آن رو به رو هستند، با مشکلات و تردید‌های جدی مواجه کرده و نگرانی‌ها در مورد این سویه جدید را به نحو قابل توجهی افزایش داده است.

نشریه اشپیگل در این رابطه می‌نویسد: «سویه اومیکرونِ ویروس کرونا در تاریخ چهارم نوامبر سال جاری میلادی، برای نخستین بار شناسایی شد. یک دانشمند ویروس شناسی اهل آفریقای جنوبی برای نخستین بار سویه اومیکرون را در آزمایشگاهی در شهر "دوربان" این کشور شناسایی کرد. ساختار خاص این ویروس در جریان بررسی نمونه‌های آزمایشگاهیِ مرتبط با مبتلایان به ویروس کرونا، تا حد زیادی توجه وی (دانشمند مذکور) را جلب کرد و در نهایت او را به سویه جدید "اومیکرون" رساند. یافتن موارد متعدد دیگر از سویه اومیکرون توسط دانشمند مذکور و تیم پزشکی همراه وی در آزمایشگاهی در دوربان آفریقای جنوبی، عملا موجب شد تا آن‌ها زنگ خطر را به صدا در آورده و از ظهور سویه‌ای جدید و البته خطرناک از ویروس کرونا خبر دهند.

به گزارش فرارو، پس از این اعلام هشدار، "سازمان بهداشت جهانی" نسبت به شیوع سویه جدید ویروس کرونا هشدار داد و نمونه‌های مرتبط با سویه اومیکرون و ساختار ژنتیکی آن، برای دانشمندانی در اقصی نقاط جهان ارسال شد. البته که جمع بندی تمامی دانشمندان و آزمایشگاه‌های جهان تقریبا مشابه بود: "ظهور سویه‌ای جدید از ویروس کرونا با ویژگی هایِ خاص و منحصر به فرد". در این رابطه حتی این نکته مشخص شده که پیشتر صد‌ها نفر نیز به این سویه جدید از ویروس کرونا (اومیکرون) مبتلا شده اند. در این رابطه، مقام‌های بهداشت و درمان آفریقای جنوبی گفته اند: "ما تنها در دو هفته ابتدایی ماه نوامبر، روزانه ۲۰۰ تا ۳۰۰ مورد ابتلا به سویه جدید ویروس کرونا را در سرتاسر آفریقای جنوبی ثبت کرده ایم. اوج گیری این سویه جدید حقیقتا نگران کننده است... در این رابطه برخی دانشمندان آفریقای جنوبی ابراز نگرانی کرده اند که شاید سویه اومیکرون، هیولای خطرناک باشد و تبعات وحشتناکی را با خود به همراه داشته باشد".

ویروس کرونا نشان داده که ویروسی با جهش‌های متعدد است با این حال جهش جدید و ایجاد سویه اومیکرون این نگرانی را ایجاد کرده که شاید روز‌های سختی در آینده در راه باشند. در این راستا، محققان در اقصی نقاط جهان در روز‌های اخیر شدیدا مشغول پژوهش و مطالعه هستند تا شاید بتوانند اطلاعات بیشتری را در مورد سویه اومیکرون کسب کنند. در این راستا، شاید مهمترین سوال در مورد سویه اومیکرون این باشد که آیا واکسن‌های موجود، در برابر آن ایمنی لازم و کافی را ایجاد می‌کنند؟ آیا سویه اومیکرون از سویه دلتا، با سرعتِ به مراتب بیشتری منتقل می‌شود؟ و در نهایت سویه جدید ویروس کرونا تا چه میزان افراد را بیمار می‌کند؟ همه این‌ها سوال‌هایی هستند که هنوز دانشمندان ویروس شناسی نتوانسته اند برای آن‌ها جواب‌های مشخصی را بیایند. جدای از این ها، ساختار ژنتیکی سویه اومیکرونِ ویروس کرونا نیز هنوز چندان برای محققان شناخته شده نیست. اینطور به نظر می‌رسد که سویه اومیکرون تا حد زیادی ویژگی‌های بسیاری از جهش‌های قبلی ویروس کرونا را در خود دارد و عملا به ترکیبی خطرناک رسیده است. ترکیبی که پژوهشگران و محققان تاکنون آن را مشاهده نکرده اند.

باید توجه داشت که جهش‌های ویروسی به چند شکل می‌توانند در یک ویروس ایجاد تغییر کنند: آن‌ها می‌توانند یک ویروس را تهاجمی‌تر و یا مُسری‌تر کنند (نظیر سویه دلتا)؛ و یا به ویروس کمک می‌کنند تا به جهش‌های فَرار دست بزند و از ایمنی‌هایی که علیه آن در بدن افراد وجود دارند و یا ایجاد می‌شود، فرار کند.

اومیکرون همه جا هست

سویه اومیکرون به طور همزمان تمامی ویژگی‌های یک جهش ویروسی خطرناک را دارد. این سویه می‌تواند افرادی را که پیشتر مبتلا به ویروس کرونا شده اند و از آن بهبود یافته اند و یا آن‌هایی که علیه ویروس کرونا واکسینه شده اند را هدف قرار دهد. از سویی، اومیکرون می‌تواند بیش از تمامیِ دیگر سویه‌های ویروس کرونا، مُسری‌تر باشد. جدای از این ها، هنوز مشخص نیست که آیا سویه اومیکرون، افراد مبتلا را با بیماریِ شدیدتری رو به رو خواهد کرد و یا میزان ایجاد بیماری از سوی آن خفیف‌تر خواهد بود.

در این رابطه، "مری بوشمن" ویروس شناس از "دانشگاه هاروارد" می‌گوید: "هیچکس نمی‌داند که جهش‌های فراوانِ ویروس کرونا در جهان واقعی چگونه عمل می‌کنند... متاسفانه ما بر اساس داده‌هایی که در اختیار داریم نمی‌توانیم میان قابلیت و سرعتِ انتقال سویه اومیکرون، فرارِ ایمنی آن و بسیاری از عوامل دیگر، تمایز قائل شویم".

در شرایط کنونی، سویه اومیکرون با سرعت قابل توجهی در اقصی نقاط جهان پخش می‌شود. این سویه حتی در افرادی که در آفریقا نبوده اند نیز مشاهده شده است. به عنوان مثال در آلمان، ۱۲ مبتلا به سویه اومیکرون تاکنون تایید شده اند. در کشور‌هایی نظیر آفریقای جنوبی و بوتسوانا نیز سویه اومیکرون تا حد زیادی سویه غالبِ دلتا را به سویه‌ای قدیمی تبدیل کرده که این مساله نشان می‌دهد این سویه می‌تواند بیش از هر جهش و سویه دیگر ویروس کرونا که تاکنون شاهد آن بوده ایم، قدرت داشته باشد.

آنچه سویه اومیکرون را بیش از هر چیز دیگری خطرناک می‌کند این است که اولا از توان ایجاد عفونت بیشتری در بدن بیماران برخوردار است و در نقطه مقابل نیز به خوبی سیستم ایمنی بدن را فریب می‌دهد و می‌تواند برای بیماران ایجاد آسیب کند. مسائلی که در نوع خود سویه اومیکرون را به سویه‌ای خطرناک تبدیل می‌کنند. در این رابطه ویروس شناسان از اقصی نقاط جهان نسبت به پیامد‌های مخرب و ویرانگر سویه اومیکرون، هشدار‌های جدی داده اند.

در شرایط کنونی، سه نظریه و دیدگاه متفاوت در مورد ریشه‌های ظهور و پیدایش سویه اومیکرون مطرح می‌شود. اول، سویه اومیکرون سویه‌ای جهش یافته از سوی‌های دلتا، آلفا، و یا دیگر سویه‌های ویروس کرونا نیست. از طرفی با توجه به ساختار ژنتیکی سویه اومیکرون، واضح است که ریشه‌های ظهور اومیکرون به حدودا بهار سال ۲۰۲۰ میلادی بر می‌گردد. جدای از این ها، ظاهرا این سویه مدت‌های طولانی وجود داشته، اما کشف نشده است.

در این زمینه یک فرضیه‌ای که مطرح می‌شود این است که احتمالا ویروس در ابتدا، حیوانی را مبتلا کرده و قبل از اینکه مجددا به انسان‌ها بازگردد، جهش‌های بیشتری را تجربه کرده است. جدای از این ها، برخی بر این باورند که شاید سویه اومیکرون برای نخستین بار در کشوری ضعیف ظهور کرده که همین مساله شناسایی آن را سخت و مشکل نموده است. در این راستا، ویروس شناسان می‌گویند: "ظهور سویه‌ای نظیر اومیکرون یک شبه اتفاق نمی‌افتد و قطعا زمان‌بَر است. از این رو ما باید بفهمیم که چرا این سویه تاکنون شناسایی نشده است. در این میان، نکته خطرناک در مورد سویه اومیکرون این است که این سویه نوعی روند تکاملی جهش‌های ویروس کرونا را نمایندگی می‌کند که این مساله می‌تواند برای آینده بسیار خطرناک باشد و باید برای آن سیاست‌ها و برنامه‌های تقابلیِ مشخصی را طراحی و اجرایی کرد"».