رییس مرکز تحقیقات ویروس شناسی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی با بیان اینکه وقتی که اُمیکرون را در چهارگوشه جهان می‌بینیم، به این معناست که این ویروس گسترش دارد، گفت: باید توجه کرد که این آمار‌ها واقعی نیستند و شناسایی موارد به نظارت، پایش ژنتیکی کشور‌ها و ... بستگی دارد؛ بنابراین مطمئنا تعداد موارد ابتلا به اُمیکرون بیش از این است.
دکتر علیرضا ناجی در گفتگو با ایسنا، درباره ویژگی‌های واریانت اُمیکرون ویروس کرونا، گفت: در حال حاضر اطلاعات زیادی از سویه اُمیکرون نداریم و به نوعی با یک خلاء اطلاعاتی درباره اُمیکرون، مواجهیم؛ بنابراین باید زمان بگذرد تا مطالعات، تصویرسازی‌های معمول و آزمایشات لازم، انجام شود تا بتوان درباره اینکه این سویه چقدر می‌تواند انتقال‌پذیری بالایی داشته باشد، چقدر می‌تواند بیماری شدیدتری بدهد و چقدر می‌تواند از سیستم ایمنی گریز کند، اظهار نظر کنیم.
گزارش اُمیکرون در ۳۱ کشور
وی افزود: البته آنچه که مشخص است، گسترشی است که این ویروس در سراسر دنیا پیدا کرده است؛ به‌طوری که اکنون ۳۱ کشور آن را گزارش کرده‌اند و۳۷۹ مورد ابتلا به اُمیکرون رسما اعلام شده است که مطمئنا میزان موارد بیش از این تعداد است. به عنوان مثال نمونه‌ای که در بلژیک مثبت شد، مربوط به مسافری بوده که از مصر به این کشور رفته بود؛ بنابراین مصر هم با اینکه موردی را گزارش نکرده، اما احتمالا باید این ویروس را داشته باشد. در حال حاضر اُمیکرون در همه قاره‌های جهان گزارش شده است. به تازگی هم در برزیل دو مورد ابتلا به کرونای اُمیکرون را شناسایی و اعلام کردند و از میان کشور‌های همسایه ایران در عربستان و امارات نیز این واریانت شناسایی شده است.
چرایی غیرواقعی بودن آمار‌های اومیکرون
ناجی تاکید کرد: البته باید توجه کرد که این آمار‌ها واقعی نیستند و شناسایی موارد به نظارت، پایش ژنتیکی کشور‌ها و ... بستگی دارد. مطمئنا تعداد موارد ابتلا به اُمیکرون بیش از این است. وقتی که آن را در چهارگوشه جهان در قاره‌های آسیا، اروپا، آمریکای جنوبی و شمالی و آفریقا می‌بینید، به این معناست که این ویروس این مزیت را دارد که پخش شود و گسترش یابد. به همین دلیل هم خطرناک است و باید نسبت به آن توجه داشته باشیم.
ساده‌انگاری کردن و اعلام اینکه این واریانت بیماری زیادی نمی‌دهد، که امیدواریم اینطور باشد، درست نیست. باید توجه کرد که آنقدر این واریانت نگران‌کننده بود که با وجود عمر کوتاهی که از شناسایی آن گذشت، سازمان جهانی بهداشت جلسه اضطراری گذاشته و آن را به عنوان واریانت نگران‌کننده، در کنار بتا، گاما و دلتا تقسیم‌بندی کردند؛ بنابراین اگر در این زمینه ساده‌انگاری و سهل‌انگاری کنیم، ممکن است پشیمان شویم.
ورود اومیکرون به ایران دور از انتظار نیست
وی گفت: در عین حال خیلی دور از ذهن نیست که واریانت اُمیکرون وارد ایران شده باشد، اما هنوز آن را شناسایی نکرده باشیم. باید توجه کرد که موارد اُمیکرونی که در کشور‌هایی مانند هلند یا هنگ‌کنگ و ... گزارش شده است، از نظر زمان نمونه‌برداری از بیماران، حتی از آفریقا هم جلوتر است. جالب است که منشاء این واریانت را از آفریقا می‌دانیم و گزارش‌های زیادی هم از آفریقای جنوبی و کشور‌های جنوب آفریقا مبنی بر شناسایی این واریانت شده است، اما گستردگی این ویروس باتوجه به زمان‌هایی که می‌بینیم، احتمالا بیش از این است و باید جدی گرفته شود.
فرار قوی‌تر "اومیکرون" از سیستم ایمنی نسبت به "دلتا"
ناجی با بیان اینکه آنچه مشخص است، این است که این واریانت گستردگی بالایی دارد، گفت: باتوجه به موتاسیون‌های زیادی که در این ویروس ایجاد شده، با مدل‌سازی‌های کامپیوتری که انجام دادند، به نظر می‌رسد که احتمالا مسری بودنش، نسبت به سویه ووهان بیشتر است. درباره گریز از سیستم ایمنی هم به نظر می‌رسد که واریانتی باشد که بتواند به خوبی از سیستم ایمنی گریز کند. از این نظر شاید از دلتا هم بالاتر باشد، اما درباره میزان بیماری‌زایی آن باید دو تا سه ماه صبر کرد تا اطلاعات لازم جمع‌آوری شود.
درباره مقاومت این واریانت به واکسن هم شرکت‌های واکسن‌سازی و محققین مختلف منتظر هستند تا سرم‌های فاز نقاهت افرادی که به اُمیکرون مبتلا شدند را به دست آورند و اعلام کردند که دو تا سه هفته دیگر نتایج اولیه مربوط به این مورد هم استخراج می‌شود. بنابرین برای شناخت دقیق‌تر این واریانت باید صبر کنیم.
درست است که اعلام شده هنوز بیماری وخیمی از این واریانت شاهد نبودیم، اما وقتی یک ویروس گسترش یابد و گروه‌های سنی با ریسک بالاتر را هم درگیر کند، می‌تواند مشکل‌زا باشد و در آن زمان می‌توانیم متوجه شویم که وضعیتش به چه صورت است.
ناجی در پاسخ به اظهاراتی مبنی بر سه تا پنج برابر بودن قدرت سرایت اُمیکرون نسبت به دلتا، گفت: به نظر نمی‌آید که چنین چیزی درست باشد. همچنان باتوجه به اطلاعاتی که داریم به نظر می‌آید که قدرت سرایت دلتا بیش از اُمیکرون است. البته باید صبر کرد و دید که در این رقابت کدام یک از این واریانت‌ها می‌تواند برنده شود.
در عین حال از روی موتاسیونی که در اُمیکرون وجود دارد، به نظر نمی‌رسد که قدرت سرایتش بالاتر از دلتا باشد، اما می‌توان گفت که به احتمال قوی اُمیکرون از نظر فرار از سیستم ایمنی از دلتا قوی‌تر است.
اومیکرون و پایان کرونا؟
وی درباره برخی اظهارات مبنی بر ضعیف بودن واریانت اُمیکرون و پایان کرونا با این سویه، گفت: شواهدی مبنی بر چنین اظهارنظری نداریم. ویروسی مانند اُمیکرون دارد تمام دنیا را می‌گیرد و تعداد مواردی که در آفریقای جنوبی از اُمیکرون شناسایی می‌شود، بالاتر از واریانت‌های دیگر بوده و موجی از افزایش بستری در آفریقای جنوبی ایجاد شده است. البته آن‌ها واکسیناسیون‌شان بسیار کمتر از کشور ما است. به همین دلیل تاکید بر واکسیناسیون بیشتر می‌کنیم.
لزوم تشویق مردم به تزریق واکسن با قانون‌گذاری
ناجی گفت: اکنون ما هم در کشور در زمینه واکسیناسیون به یک حالت بطئی رسیدیم و درصد واکسیناسیون‌مان خیلی بالاتر نمی‌رود و سرعتش بالا نیست؛ بنابراین باید افراد را تشویق کرد و حتی قوانینی تعیین کرد که منجر به اجبار به واکسیناسیون شود. این موضوع در همه جای دنیا وجود دارد که شامل همان اعمال محدودیت‌های اجتماعی است و اینکه اگر فردی بخواهد به یک مکان عمومی رود، باید کارت واکسن داشته باشد یا بسیاری از جا‌ها تمدید قراردادشان را منوط به واکسن کردند و ... این‌ها اقداماتی است که البته برای انسان‌ها زیبنده نیست، اما واقعیت این است که باید این کار انجام شود.
زیرا سلامت عمومی در خطر است و واریانت‌هایی که ایجاد می‌شود، واریانت‌هایی هستند که در جوامعی ایجاد می‌شوند که نه اقدامات خاصی برای محدود کردن چرخش ویروس انجام دادند و نه برنامه درستی برای واکسیناسیون دارند. در عین حال این موضوع نشان می‌دهد که تمام دنیا باید به هم کمک کنند تا از پیدایش این واریانت‌ها پیشگیری کنند.
