انتقاد فعالان صنعت مرغداری در رابطه با عدم تامین ذرت و سویای لازم در حالی مطرح و تاکید می‌شود که باید با نرخ بازار آزاد خوراک بخرند که این دو محصول از جمله نهاده‌هایی هستند که بالاترین سطح واردات با ارز ۴۲۰۰ تومانی را داشته و در حال حاضر میلیون‌ها تن هم در گمرک دپو شده است، اما در این بین جریان ترخیص و توزیع آن‌ها قابل توجه است؛ آن هم در شرایطی که گاهی آنقدر در گمرک می‌ماند که فاسد یا خوراک حشره‌ها می‌شود.
به گزارش ایسنا، اخیرا دبیر کانون مرغداران گوشتی اعلام کرد حدود ۱۰ روزی است که ذرت و سویای مورد نیاز مرغداران در سامانه بازارگاه شارژ نشده و مجبورند نهاد‌های مورد نیاز خود را از بازار آزاد تامین کنند.
این موضوع قابل تامل است، چرا که ذرت و سویا در کنار گندم، دانه‌های روغنی، روغن خام، جو و البته بخشی از دارو و تجهیزات پزشکی تنها اقلامی هستند که در حال حاضر در لیست کالا‌های اساسی وارداتی با ارز ۴۲۰۰ قرار دارند و در کنار تامین ارز ترجیحی امتیاز ویژه ترخیص ۹۰ درصدی برای آن‌ها وجود دارد؛ به طوری که صاحب کالا می‌تواند بدون صدور کد رهگیری بانک نسبت به ترخیص ۹۰ درصد کالا اقدام و ما بقی بعد از تامین ارز ترخیص شود.
بررسی آمار واردات کالا‌های اساسی در فاصله ابتدای سال تا اواسط آبان‌ماه نشان می‌دهد که بالغ بر ۱۶.۴ میلیون تن کالا به ارزش بیش از ۹.۱ میلیارد دلار با ارز ترجیحی ترخیص و به عبارتی وارد کشور شده است که از این رقم ۵.۵ میلیون تن به ارزش ۱.۹ میلیارد دلار ذرت بوده است که بالاترین واردات کالای اساسی با ارز ترجیحی را همواره به خود اختصاص می‌دهد.
واردات ذرت نسبت به مدت مشابه سال قبل گرچه ۱۱ درصد از نظر وزنی کاهش داشته، اما ۲۶ درصد از لحاظ ارزش افزایش دارد.
دیگر خوراک طیور که به آن نیز اشاره شده، کنجاله سویا است که در دوره مورد بررسی ۱.۷ میلیون تن به ارزش بیش از ۹۵۲.۱ میلیون دلار واردات داشته که افزایش واردات آن از نظر وزن ۱۲۵ درصد و حجم ۲۰۱ درصد است که نشان می‌دهد کنجاله سویا بالاترین حد افزایش واردات کالا‌های اساسی را در سال جاری داشته است.
در کنار این واردات و ترخیص قطعی صورت گرفته خوراک طیور، میزان ورودی و دپوی آن در گمرک نیز قابل توجه است؛ به طوری که تا اواسط آبان ماه سال جاری از حدود ۷.۲ میلیون تن کالای اساسی که در گمرک و بنادر موجود بوده یا در شناور‌ها در کنار اسکله قرار داشته است بالغ بر ۱.۸ میلیون تن به ذرت و بیش از ۸۰۰ هزار تن به کنجاله سویا اختصاص داشته است.
بر این اساس این که حجم واردات خوراک طیور یا میزان دپوی آن در گمرک و بنادر کاهشی بوده که بتواند عامل عدم شارژ در سامانه بازارگاه باید، آمار آن را تائید نمی‌کند، اما این که در روند ترخیص کالا و بعد از آن توزیع چه اتفاقی می‌افتد که سامانه بازار گاه شارژ نشده و مرغداران بدون نهاده می‌مانند و ناچار به تامین آن از بازار آزاد هستند، جای سوال دارد.
این در شرایطی است که ورود کالا به کشور با ارز ۴۲۰۰ صورت می‌گیرد، اما تامین آن از بازار آزاد که در حال حاضر با نرخی تا مرز ۳۰ هزار تومان است، بر قیمت مرغ در بازار اثر گذار است هر چند که حتی دریافت ارز ۴۲۰۰ هم طی سال‌های گذشته با، اما و اگر‌هایی همراه بوده و همواره تاکید شده که اقلام در نهایت با نرخی نزدیک به بازار به دست مردم می‌رسد.
در این بین ورود واردکنندگان به ترخیص اقلام دپو شده و جریان تامین ارز و صدور مجوز‌ها هم مورد توجه است و بار‌ها پیش آمده که حجم بالای نهاده‌های تولید دام و طیور به دلیل عدم ترخیص و موانع پیش روی آن رو به فساد رفته است که از جمله آن می‌تواند به چند هزار تن جو اشاره کرد که چندی پیش اعلام شد خوراک حشره‌ها شده یا چند هزار تن ذرتی که در گمرک مازندران آلوده به سم آفلاتوکسین شده بود.
