فرارو- همان روز که ابراهیم رییسی برای ثبت نام در انتخابت ریاست جمهوری وارد ساختمان وزارت کشور شد، میدانست به استقبال مدیریتی مملو از چالش و مانع میرود. حالا رییسی در حالی ۱۰۰ روز دولت داری را تجربه کرده است که دولتش را در معرض قضاوت افکار عمومی میبیند و همچنین به خوبی میداند، از این به بعد توقع افکار عمومی روز به روز بیشتر و البته جدیتر خواهد شد.
به گزارش فرارو، البته دولت رییسی در شرایطی شروع به کار کرد که کشور انواع و اقسام بحرانها را تجربه میکرد که همین موجب شد، توقعها از دولتیها برای بازگرداندن شرایط عادی زیاد باشد. آیا دولت توانسته است نشانههای گذر از بحران را به نمایش افکار عمومی بگذارد؟ البته ناگفته پیداست، ۱۰۰ روز نمیتواند ملاک خوبی برای قضاوت واقع بینانه درباره عملکرد دولت باشد، با این حال ظهور و بروز نشانههایی میتواند روشن کند دولت با چه رویکردی قرار است امور را پیگیری کند.
عباس سلیمی نمین در گفتگو با فرارو در این باره گفت: «آقای رییسی در این ۱۰۰ روز نشان داد که مدیری پرتلاش است. یعنی ایشان در همه حوزهها به طور مستقیم ورود میکند. همچنین دولت آقای رییسی با اقدامهایی که انجام داد، موجب احیای نهاد دولت و بازگشت اعتماد افکار عمومی شد. به عنوان مثال حل مشکل واکسیناسیون عمومی به طور عاجل موجب شد تا مردم به این باور برسند که قرار است به مرور زمان مشکلات شان حتی المقدور حل شود.»
مدیر دفتر مطالعات و تدوین تاریخ ایران در ادامه گفت: «ابراهیم رییسی با احیای همه شوراهای عالی که در حقیقت منشاء تصمیمهایی نهایی هستند، قدمی اساسی برای پیگیری منطقی امور برداشت. متاسفانه بسیاری از شوراهای عالی در دولت گذشته جدی گرفته نمیشد که تبعات سنگینی را در پی داشت. اما در شرایط جدید میتوان منتظر بود که مشکلات یکی پس دیگری از پیش رو برداشته شوند.»
او افزود: «آقای رییسی در این مدت نشان داد که از رفتن به میان مردم هیچ واهمهای ندارد. این درست است که سفرهای استانی الزاما مشکلات را یک شبه حل نمیکند، اما همین که دولتیها از کاستی و نگرانیهای آحاد مردم مطلع باشند میتواند موجب شود که برای مانع زدایی برنامههای لازم تبیین شود و به مرحله اجرایی در بیاید.»
تحلیلگر سیاسی اصولگر تصریح کرد: «عضویت ایران در پیمان شانگهای امتیاز بسیار بالایی دارد که با پیگیریهای رییس جمهوری مشکل حل شد و ما میتوانیم از این پس از امتیازهای عضویت در این پیمان بهرهمند شویم. این در حالی است که حسن روحانی به دلیل ترس از ابتلا به کرونا این مساله و البته مسایل مهم دیگری را هم به حال خودش رها کرده بود.»
وی توضیح داد: «مشکلی که در دولت ملموس است، این است که اطلاع رسانی آنطور که باید جدی گرفته نمیشود و با وجود گذاشت سه ماه هنوز هم خیلی از وزارت خانهها روابط عمومی ندارند که این میتواند مشکل ساز باشد. همچنین میتوانیم به این اشاره کنیم که جوانگرایی موجب برخی از تصمیمهای غلط شده است که این میتواند به مرور زمان مساله ساز شود. البته رییس جمهوری صریحا به وزرای اعلام کرده است، اگر آمادگی لازم را برای مدیریت مطلوب نداشته باشند، به جابه جایی اقدام خواهد کرد.»
عباس سلیمی نمین در پایان گفت: «مهمترین دست آورد دولت بالا بردن اعتماد مردم به سیستم مدیریتی کشور است.»
اما در مقابل احمد بخشایش نماینده پیشین مجلس در گفتگو با فرارو با اشاره به اینکه دولت سیزدهم نتوانست برای باز شدن گره اقتصادی کاری انجام دهد، اظهار داشت: «متاسفانه هیچ روزنهای در این ۱۰۰ روز نمایان نشد تا مردم به حل مشکلات معیشتی خود امیدوار شوند. در واقع باعث تاسف است که وزارت خانه مهم اقتصاد هیچ اقدامی را برای کمرنگ کردن مشکل معیشت نداشت. جالب است، وزیر کار هم در اقدامی که اصلا زیبنده یک وزیر نیست، اینطور عنوان کردند که وزیران هم میزان مخارج شان بیشتر از درآمدشان است. در کل میتوان گفت، ارادهای عملی در دولت برای ترمیم فضای کدر اقتصادی تا به امروز مشاهده نشده است.»
این فعال سیاسی اصولگرا در ادامه گفت: "آنچه مسلم است، رییسی باید روی دلار تمرکز کند، چون به هم ریختگی اقتصادی کاملا به دلار ربط دارد و اگر بتوانیم ثبات را در نرخ ارز به وجود بیاوریم و همچنین قیمت دلار را حداکثر به ۱۸ هزار تومان برسانیم، میتوانیم برنامههای لازم برای رشد اقتصاد را در فضایی بهتر اجرایی کنیم. البته رییس جمهوری گفته بود دنبال این است تا تاثیر مناسبات بین الملل را در اقتصاد به صفر برساند که این مهم فقط با رونق تولید محقق میشود. ما باید در وهله اول بدانیم که همه دنیا فقط آمریکا نیست و باید رایزنیهای لازم را برای تعامل با کشورهای دیگر مخصوصا همسایهها پیگیری کنیم.
او درباره چندپارچه بودن تیم اقتصادی دولت خاطرنشان کرد: «فکر میکنم تیم اقتصادی نه تنها با هم هماهنگ نیستند، بلکه اختلاف سلیقههایی جدی باهم دارند که مشخصا بین محسن رضایی و محمد مخبر اختلافهایی جدی است که باعث شده مشکلات همچنان پابرجا بمانند. البته محسن رضایی اقتصاددانی برجسته است، در حالی که مخبر اقتصاد را به طور علمی نمیشناسند و فقط یک فعال اقتصادی است. اینجا باید رییسی یک نفر را به عنوان رییس تیم اقتصادی معرفی کند و بقیه در قالب خرد جمعی امور را پیگیری کنند.»
احمد بخشایش در پایان گفت: "به عنوان مثال اگر رضایی مسئول شد، معاون اول و وزیر با او کار کنند و اگر به هر دلیلی نتوانند، کنار برود تا از این طریق برنامه اقتصادی توسط یک اقتصاددان تهیه و تنظیم شود."
ناصر ایمانی در گفتگو با فرارو درباره نکتههای قابل قبول و غیرقابل قبول ۱۰۰ روز دولت سیزدهم اظهار داشت: «برخی از انتصابهای دولت موجب نگرانی شده اند. در واقع وقتی قرار به گزینش وزیر یا معاون وزیر گذاشته میشود، طبیعی است که گزینهها حتما از سابقه و تخصص لازم برخوردار باشند تا بلکه امور بر اساس واقعیتها اداره شوند. متاسفانه در برخی از انتصابها به قدری به این مساله بیتوجهی شده است که باعث تعجب و نگرانی مردم و نخبگان شده است. به هر حال در موقعیت بجران نیاز به تخصص، تجربه و در نتیجه کارآمدی بیش از هر مقطعی ضروری به نظر میرسد. به همین دلیل امیدوارم تصمیمهای غلط اصلاح شوند تا دولت بتواند در کاهش بحرانها به موفقیت برسند.»
این فعال سیاسی اصولگرا در ادامه گفت: "ایراد دیگر رییس جمهوری و عدهای دیگر از مدیران سطح بالای دولت این است که در این ۱۰۰ روز برای گفتگو با مردم و همچنین ارایه گزارش به افکار عمومی رغبت چندانی از خود نشان نداده اند. این اهمال در حالی از جانب دولت مردان مشاهده میشود که برای اینکه مردم بتوانند به سیستم اعتماد کنند و در مواقع لازم کمک حال دولت شوند، باید از همه آنچه در پیرامون شان میگذرد، اطلاع کافی داشته باشند. البته در این بین نزدیک به ۱۰ سفر استانی انجام گرفته است که باید گفت، این برای به وجود آمدن رابطه تعاملی بین دولت و مردم کافی نیست."
او در ادامه با اشاره به روند واکسیناسیون افزود: "نکته شاخص دولت در ایام شروع به کار این است که به یکباره شاهد جهشی خیره کننده در مساله واکسن زدن به مردم بودیم. به طوریکه حتی کشورهایی که خود تولید کننده واکسن هستند، به اندازه ایران در واکسیناسیون مردم خود موفق نبوده اند. هم اکنون به تعداد همه ایرانیها واکسن موجود است و اگر هم عدهای هنوز واکسیناسیون نشده اند، دلیلش فقط غفلت و کوتاهی خودشان است.»
این تحلیلگر سیاسی تصریح کرد: «شخص ابراهیم رییسی در ماههای ابتدایی دولت تلاش زیادی داشتند تا به نوعی آرامش به کشور تزریق شود، به طوریکه تنشهای داخلی کمرنگ شده است. دولت همچنین در فضای دیپلماسی هم روندی معقول و چالش زدا دارد. یعنی ما نمیبینیم دولتیها تیز با کشورهای خارجی و حتی بدخواهان نظام جمهوری ادبیاتی تند و داشته باشد که باید گفت، این میتواند در تعال با نظام بین الملل گام مثبتی باشد. آقای رییسی حتی تعدادی از چهرههای شاخص را برای همفکری دعوت کرد تا عملا نشان بدهد، دغدغه دولت فعلی ورای رویاروییهای سیاسی و فقط بر اساس مصالح ملی است.»
او با اشاره به به اقتدامات اقتصادی دولت گفت: «همچنین دولت ادعا دارد، از بانک مرکزی استقراضی نداشته اند که اگر واقعا دولتیها در این ۱۰۰ روز به حساب بانک مرکزی دست نزده اند باید گفت، در این شرایط که گره کوری در اقتصاد افتاده است، اقدامی ارزشمند است. البته صحت و تاثیر این مساله در آینده روشن میشود و اگر درست باشد، میتوان به کارنامه اقتصادی دولت نمره قبولی داد.»
ناصر ایمانی در پایان گفت: «درباره دولت سیزدهم نکته مسلم این است؛ در دورهای شروع به کار کرده است که کشور به معنای واقعی کلمه بحران و مردم هم به طور کاملا جدی تنگنای مالی را تجربه میکنند. پس لازم است همه امور با کمترین ضریب خطا و کوتاهی اداره شوند بلکه گرهی از گرههای موجود باز شود.»
محمد حسن قدیری ابیانه سفیر پیشین ایران در مکزیک و از فعالان سیاسی اصولگرا هم در گفت و با فرارو با تاکید بر پرتلاش ظاهر شدن شخص رییس جمهوری اظهار داشت: «آقای رییسی در این مدت نشان داد به دنبال حل مسائل کشور است و از هر نوع سوءاستفاده مالی بری است. ایشان همچنین تلاش کرد، افراد تحصیل کرده، توانا و عالم را در دولت خودش استفاده کند که این امتیاز مثبت تلقی میشود. رییس جمهوری همچنین نسبت به منتقدان نه تنها گارد نشان نمیدهد، بلکه سعی اش را به کار میگیرد تا از نظرات واقع بینانه استقبال کند.»
این فعال سیاسی اصولگرا در ادامه گفت: «البته در این مدت هم همچنان شاهد یکسری گرانیها هم هستیم که اجتناب ناپذیر است و با بخشنامه و ... نمیتوان مانع گرانی و تورم شد. در واقع دولت بزرگ است و با احتساب بازنشستهها هشت و نیم ملیون حقوق بگیر دارد که عمده درآمدها به پرداخت حقوقها اختصاص داده میشود. به همین دلیل باید ساز و کاری برای کوچک شدن دولت تعیین شود.»
او همچنین افزود: "دولت سیزدهم در این مدت ۱۰۰ روز نشان داد که دنبال برچیدن مانعها است تا آرامش را به جامعه بازگرداند. البته مردم هم باید با صرفه جویی به دولت کمک کنند و اینطور نباشد که همه مسئولیتها به گردن دولت مردان بیفتد."
محمد حسن قدیری ابیانه در پایان گفت: «دولت بعد مدتها ذهنیت مردم را به تصمیم گیران مثبت کرد و اعتماد از دست رفته را احیا کرد.»
منصور حقیقت پور نماینده پیشین مجلس و از سیاستمداران نزدیک به علی لاریجانی در گفتگو با فرارو با انتقاد از انتخابهایی انجام شده از سوی رییس جمهور و دیگر مقامات دولتی اظهار داشت: «دولت ابراهیم رییسی در شرایطی شروع به کار کرد که مردم تنگنای معیشتی را به طور کاملا جدی تجربه میکردند. به همین دلیل، لازم بود برای انجام امور افراد کاربلد و کارنامه دارتری گزینش میشدند تا با استفاده از تجربیات و توانمندی بتوانند مانعها را یکی پس از دیگری از پیش رو بردارند. اما با معرفی کابینه آنچه معلوم شد این بود که مخصوصا در سطوح میانی سیستم مدیریتی، افرادی به کار گرفته شدند که از شرایط لازم برای کارآمدی محروم هستند.»
این فعال سیاسی اصولگرا در ادامه گفت: "به عنوان مثال اکثریت نیروهای مهم دولت یا از دانشگاه امام صادق (ع) هستند یا از نیروهای فعال در آستان قدس رضوی برگزیده شده اند. گویی که در ایران فقط یک دانشگاه به نام دانشگاه امام صادق و یک آستان با عنوان آستان قدس رضوی داریم! در واقع این نوع گزینش با شعار «دولت فراجناحی» رییس جمهوری کاملا در تضاد است. بی توجهی به نخبگان دانشگاهها و مراکز دیگر در حالی است که در کشورهای پیشرفته دنیا هم ظرفیتهای علمی ایران بهره میگیرند، اما ما متاسفانه با رویکردی کاملا غلط فقط به برخی از نهادهای خاص تکیه میزنیم که نتیجه چیزی جز این نمیشود که برای خروج از وضعیت بحرانی به مشکل میخوریم."
او همچنین تصریح کرد: «آقای رییسی باید بدانند که مردم در ۲۸ خرداد رای دادند تا مشکلات شان روز به روز کمتر شود. با این توضیح که گذر از برهه پرمانع در وهله اول به کابینهای قوی نیاز دارد که در چینش دولت این مهم نادیده گرفته شد. سئوال من از آقای رییسی این است، آیا در جمع سی و چند استاندار و معاونین دولت قبلی حتی ۵ نفر بود که کارش را به بلد باشد و بتواند از کارنامه اش دفاع کند؟ پاسخ این سئوال قطعا «بله» است که سیاسی کاری و توجه نشان دادن به اهداف جناحی مانع از ادامه خدمتگذاری نیروهای کاردان و با صلاحیت شد.»
او توضیح داد: «با نگاهی اجمالی به چهرههایی که در دولت سیزدهم مسئولیت دارند، با قاطعیت میتوان گفت، قواره و حد دولت مردان نسبت به گذشته کوچکتر شده است که این میتواند، اهداف کشور را مغفول بگذارد. تاکید میکنم، مردم در این سالها دشواریهای زیادی را متحمل شده اند و به همین دلیل هر گروه یا شخصی که مصلحت عمومی را فدای اهداف سیاسی کند، حتما مرتکب خطایی نابخشودنی شده است.»
منصور حقیقت پور در پایان گفت: "اینکه ترکیب کابینه با شعار ابراهیم رییسی مبنی بر تشکیل دولت فراجناحی صفر تا صد فرق دارد، مسالهای کاملا تامل برانگیز است."
سید رضا اکرمی از روحانیون میانهور اصولگرا هم در گفتگو با فرارو قضاوت را بعد از ۱۰۰ روز منطقی نمیداند. این چهره در این باره اظهار داشت: «اینکه بعد از سه ماه و چند روز بخواهیم درباره عملکرد دولت یا هر دستگاه دیگر نمیتواند منطقی باشد. به نظر من تا پایان سال ۱۴۰۰ صبر کنیم و بعد درباره کارآمدی یا ناکارآمدی دولت نتیجه گیری کنیم. به هرحال کشور یکسری مشکلاتی دارد که همه میدانند، برطرف شدن شان سخت است و هم به تلاش زیاد و هم به یکسری عوامل درونی و بیرونی دارد.»
عضو جامعه روحانیت مبارز در ادامه گفت: «مشکلات کشور چه در اجرایی، چه در قضاییی و چه در تقنینی مربوط به یک نفر یا یک گروه سیاسی نیست و به همین دلیل همه باید در کنار هم قرار بگیرند تا بتوانیم در بحث مقاومت اقتصادی و مقابله با تحریمها توفیق لازم را کسب کنیم. دولت در این مدت کم کارهایی را انجام داده است، اما مهم این است که فعالیتهای مان به گونهای باشد که مردم تاثیرات مثبتش را در زندگی روزمره شان ببینند.»
او افزود: «بهبودی شرایط زمانی محقق میشود که بتوانیم از ظرفیتهای کشور به خوبی بهره ببریم. متاسفانه نسبت به این موضوع غفلت میشود تا سیستم مدیریتی نتواند از داراییهای داخلی استفاده لازم را ببرند. ایران کشوری غنی و مملو از داراییهای ارزشمند است و تا زمانی که عزمی لازم برای استفاده بهینه از پتانسیلهای موجود به وجود نیاید، قطعا نمیتوانیم برای برداشتن مانعهای ریز و درشت فعلی امیدی داشته باشیم.»
سید رضا اکرمی در پایان گفت: "آقای رییسی بهتر از هر کس دیگری میداند که مردم شعارهای انتخاباتی را فراموش نکرده اند. پس ایشان باید همه تلاش اش را به کار بگیرد و با استفاده از ظرفیتهای موجود در قوه مجریه اسباب آسایش و راحتی مردم را فراهم کند."
حسین کنعانی مقدم در گفتگو با فرارو تلویحا فعالیتهای دولت سیزدهم را بی نتیجه عنوان کرده و اظهار داشت: «بحث اصلی ابراهیم رییسی در این ۱۰۰ روز حتما چیزی جز این نبود که شعارهای انتخاباتی را محقق کند. اما با وجود اینکه تلاشهایی انجام میشود، هنوز نتیجهای ملموسی مشاهده نشده است. مخصوصا در بحث معیشت و گرانیهای افسارگسیخته که عامه مردم را روز به روز گرفتارتر میکند که همچنان حل نشده اند که این نشان میدهد، آنچه تا به امروز در دولت انجام شده است با شعارهای انتخاباتی فاصله زیادی دارد.»
موسس حزب سبز ایران در ادامه با اشاره به رویکرد سیاست خارجی دولت سیزدهم گفت: «دولت در دیپلماسی توانسته چارچوبهای اصلی را به خوبی شناسایی کند و به همین دلیل به نظر میرسد در ادامه میتوانند مدیریتی لازم را در بحث مهم رابطه با نظام بین الملل داشته باشند. اما واقع بینی ما را به این نتیجه میرساند که دولتیها به جای «حل» مشکل «امیدآفرینی» کرده اند و باید صبر کرد تا ببینیم در آینده چه اتفاقهایی خواهد افتاد.»
او درباره سفرهای استانی رییس جمهوری تصریح کرد: "با توجه به اینکه آقای رییسی قبلا مسئولیت اجرایی در کشور نداشته است، در خلال سفرهای استانی میتواند به درک صحیحی از شرایطی که به مردم تحمیل شده است، برسد. اما اگر فکر کنیم سفرهای استانی میتواند در راستای ترمیم فضا تاثیرگذار باشد بیشتر ساده اندیشی است، چرا که این سفرها فقط دست اندرکاران را نسبت به کاستیها مطلع میکند که اطلاع داشتن به تنهایی نمیتواند تضمینی برای بهبودی وضعیت باشد."
فعال سیاسی اصولگرا افزود: «مورد دیگری که این روزها مردم را حساس کرده این است که انتصابهای فامیلی باعث انتخاب مدیران ناکارآمد خواهد شد. دولت و البته شخص رییس جمهوری حتما با دیده بانی قوی از چنین رویکردی جلوگیری کند تا هم مدیریت کشور آسیب نبیند و هم وجهه دولت در میان افکار عمومی خدشه دارد نشود.»
وی در ادامه توضیح داد: "یکی از موضوعهایی که به واسطه گسترش فضای مجازی این روزها سر و صدای زیادی به پا کرده است، گافهایی است که در گفتار ابراهیم رییسی نمایان است. در واقع اینکه ایشان میخواهد خودش سخنگوی دولت شود، اشتباه است. چون تعدد سخنرانیها قطعا میزان اشتباه را افزایش خواهد داد."
حسین کنعانی مقدم در پایان گفت: «دوران آزمون و خطای دولت تمام شد و دولتیها از این به بعد به جای امیدآفرینی باید مشکلات را حل کنند.»
صادق کوشکی از مخالفان سرسخت اصلاح طلبان و میانهروها در گفتگو با فرارو با مثبت ارزیابی کردن کارنامه ۱۰۰ روز اول دولت رییسی اظهار داشت: «مردم این روزها گرفتاری زیادی دارند و کشور مشکلاتی جدی را پیش روی خود میبیند. به همین دلیل دولت آقای رییسی باید همه هم و غم اش را به کار بگیرد، بلکه آثار منفی دولت روحانی کمرنگ شوند. با این حال متاسفانه با وجود اینکه دولت وارد چهارمین ماه فعالیت شده است، همچنان نیروهایی از دولت گذشته در مقامهای استانداری، معاونت وزیر و فرماندار روی کار هستند که به نظر من ادامه حضور آنها در مسئولیت قطعا از کاهش مشکلات و بیشتر شدن رضایتمندی مردم جلوگیری خواهد کرد. بر همین اساس باید اذعان داشت، ابقای چهرههای اصلاح طلب نقطه ضعف غیرقابل چشم پوشی دولت است.»
این فعال سیاسی اصولگرا در ادامه گفت: "به جرات میتوان عملکرد و رفتار شخص رییس جمهوری را بارزترین وجهه دولت سیزدهم در ۱۰۰ روز اول دانست. ابراهیم رییسی در این مدت کوتاه نزدیک به ۱۰ سفر استانی داشته است که این نوع کار از هیچ کدام از روسای دولتهای گذشته مشاهده نشده بود. در واقع این سفرها باعث میشود نفر اول اجرایی کشور از نزدیک با مصایب مردم آشنا شود و تحت تاثیر گزارشهای بعضا اشتباه و حتی کذب با واقعیتهای جامعه غریبه نباشد. البته به دلیل فقدان سخنگو، آقای رییسی خودشان سخنرانیهای متعددی دارند که به دلیل زیاد بودن آنها در گفتار ایشان اشتباههایی هم صورت میگیرد که برای رفع این نقیصه باید یک سخنگو برای دولت معرفی شود."
او تصریح کرد:« همچنین درباره مدیریت سیاست خارجی در دولت سیزدهم باید تاکید کرد، در این دولت دیپلماسی بر خلاف دولتی روحانی که با مبالغه اداره میشد وهمه سیاستها را بر اساس رابطه با آمریکا و اروپا میدیدند، نیست. در واقع تمرکز رییس جمهوری به صنعت، کشاورزی و مشکلات مردم است و اینطور نیست که همه وقت خودش را صرف مناسبات با خارجیها کند، آنهم در حالی که ۹۰ درصد وقت روحانی و همکارانش به کشورهای دیگر اختصاص داده میشد.»
صادق کوشکی در پایان تاکید کرد، دولت نباید در عوض کردن مدیران امتحان پس داده تعلل نکند تا کشور بیشتر از این آسیب نبیند.