روند رسیدگی به یک پرونده پولشویی در آلمان، نحوه خرید یک پنتهاوس لوکس در لندن را توسط یک کلاهبردار رمزارز به نام دکتر روجا ایگناتوا روشن میکند.
به گزارش بی بی سی، جیمی بارتلت و راب برن در پادکست "ملکه ناپدید شده رمزارز" توضیح میدهند که او چگونه از خدمات وکلا و مدیران موسسات مالی مستقر در بریتانیا - که پس از ناپدید شدن او همچنان به ارائه خدمات خود ادامه دادند - برای پولشویی استفاده کرد.
سرایدار سابق بلوک آپارتمانی لوکس ابوتس هاوس در منطقه کنزینگتون لندن، دکتر روجا ایگناتوا را در سال ۲۰۱۶ به یاد میآورد که همراه با محافظان بلغار خود از خرید به خانه باز میگشت.
جیمز (نام واقعی این سرایدار نیست) میگوید: "این دو مرد بینوا مانند الاغهای که بیش از اندازه بارشان زده باشند پشت سر او میآمدند، در حالیکه هر کدام با حداقل بیست ساک خرید کلنجار میفتند و به نفس نفس افتاده بودند."
دکتر روجا بدون در نظر گرفتن قیمت، مشتری مارکهای مشهوری مانند جیمی چو، پرادا و کالوین کلاین بود.
کمی بعد، جیمز نگاهی به داخل آپارتمان چهار خوابه او انداخت که یک استخر شنا هم داشت.
او که زمانی مامور پلیس بوده میگوید: "روجا یک تابلو اثر اندی وارهول را هم داخل کمدش گذاشته بود، و این کار قلب من را شکست چون به کالج هنر رفتم و اهمیت این تابلو را میدانستم."
این تابلو یک نسخه چاپی از چهره الیزابت تیلور بود. یک تابلوی دیگر وارهول به نام لنین سرخ بالای شومینه آویزان بود. سمت چپ یک مبل در اتاق پذیرایی دیگر هم نسخه چاپی تابلو ملکه بادکنکی کار مایکل موبیوس روی دیوار آویخته بود که ملکه الیزابت را در حال بادکردن آدامس بادکنکی نشان میداد.
بعدها نشریه پرایوت آی تخمین زد که در این آپارتمان آثار هنری به ارزش ۵۰۰۰۰۰ پوند وجود داشته که از گالری هالسیون لندن خریداری شده بود.
در آن زمان جیمز به این موضوع فکر کرده بودب که آیا دکتر ایگناتوا عمدا ثروت مشکوک خود را به صورت داراییهایی نگه میداشت که بتواند به راحتی جابجا کند و مانع از توقیف آنها شود.
روز ۱۷ سپتامبر، مارتین برایدنباخ، وکیل آلمانی دکتر روجا به اتهام پولشویی از طریق انتقال ۲۰ میلیون یورو به یک شرکت حقوقی در لندن برای تامین مالی خرید یک ملک لوکس، در دادگاهی در مونستر محاکمه شد.
دو نفر دیگر در این پرونده متهم بودند. اتهامات آنها به اختلاس میلیونها یورو از کلاهبرداری ۴ میلیارد یورویی دکتر روجا مربوط بود. دکتر روجا این مبلغ را با فروش چیزی که وجود خارجی نداشت به دست آورده بود. آن چیز موهوم نوعی ارز دیجیتابی به نام "وانکوین" OneCoin بود.
در اوت ۲۰۱۶ بعد از امضای قرارداد اجاره، نهادهای نظارت مالی حداقل در یک کشور اروپایی، پیشاپیش در مورد مشکلات وانکوین هشدار داده بودند. چند ماه قبل از آن، پس از ورشکستگی و بیکاری ۱۵۰ کارگر یک کارخانه فلزی که دکتر روجا خریده بود، او در یک دادگاه آلمانی اتهام کلاهبرداری و دیگر اتهامات را پذیرفته بود.
اما عده زیادی از این موضوع باخبر نبودند.
وکلای شرکت لاک لرد، یک شرکت حقوقی آمریکایی با شعبهای در لندن، در مورد منبع انتقال ۲۰ میلیون یورو ابراز نگرانی کردند و این نگرانی از بررسی ایمیلهای داخلی شرکت در جریان پیگیری بعدی پرونده قضایی در ایالات متحده فاش شد.
اما شرکتهای دکتر روجا از روند بررسی امور شرکتها سربلند بیرون آمدند و همراه با گروه مالی اکوییتاین Aquitaine Group، یک شرکت مستقر در جزیره گرنزی واقع در کانال مانش، که امکانات "بهشت مالیاتی" را در اختیار مشتریان ثروتمندش قرار میدهد، اقدام به خرید این ملک کردند.
این پنت هاوس زمانی خانه خواننده معروف دافی در لندن بود که آتش گرفت و بعدا توسط شرکت کندی اند کندی Candy & Candy بازسازی شد. فروش این آپارتمان به شرکت معاملات ملکی نایت فرانک واگذار شده بود اما خریدار آن چه کسی بود؟ به لطف مخفیکاری بهشت مالیاتی بریتانیا، هویت خریدار برای جهان خارج نامشخص باقی ماند.
طبق سند ملک، مالک آن شرکت پنتهاوس ابوتس Abbots House Penthouse Limited است.
این شرکت در واقع پوسته شرکتی ناشناس در گورنزی و یکی از ۱۲۰۰۰ شرکتی صوری است که املاکی را در انگلستان و ولز در مالکیت دارند و با این اوصاف، لزومی ندارد نام دکتر روجا در سند مالکیت در بریتانیا یا در مرکز ثبت اسناد جزیره گرنزی ذکر شود.
چند شرکت گرنزی بهعنوان مدیر (یا "منصوبان") انتخاب شدند و چند ماه پس از پذیرش پیشنهاد دکتر روجا، شرکت اکوییتاین به عنوان "نماینده مقیم" شرکت در گرنزی ثبت شد. در همین حال، آدرس شرکت لاک لرد در لندن در اسناد پنت هاوس ظاهر شد.
به نظر میرسد این کارها برای پنهان کردن خرید ملک توسط دکتر روجا از پلیس شهر لندن کافی بوده است. پلیس لندن در سپتامبر ۲۰۱۹ به سرمایهگذاران مالباخته وانکوین گفت که "نمی توانند هیچ دارایی متعلق به واینکوین را در بریتانیا شناسایی کنند".
اما تنها دو ماه بعد، با خوانده ایمیلهایی در محاکمه پولشویی مارک اسکات، کارمند سابق لاک لرد در ایالات متحده، حقیقت فاش شد.
بعضی از ساکنان محله ادعا میکنند که همسایه بدنام سابق خود را به یاد میآورند، اما به ما گفته شده است که او فقط برای مدت کوتاهی در سال ۲۰۱۶ در آنجا سکونت داشت.
ظاهرا در آن سال او برای مستقر شدن در لندن آماده میشد. روجا دفتری در ساختمان مشهور شماره ۱ نایتزبریج باز کرد و تولد ۳۶ سالگی خود را با یک مهمانی مجلل در موزه ویکتوریا و آلبرت جشن گرفت. همچنین شنیدهایم که میخواسته دخترش را به یک مدرسه خصوصی در بریتانیا بفرستد.
بیشتر اوقات این آپارتمان ۷۰۰۰ فوتی (۶۵۰ متر مربعی) در لندن خالی بود. تا آنجا که میتوانیم بگوییم، دکتر روجا در سال ۲۰۱۷ اصلاً از این گوشه از کنزینگتون دیدن نکرد - و سپس در ۲۵ اکتبر همان سال سوار بر پرواز رایان ایر از صوفیه عازم آتن و از روی زمین ناپدید شد.
جیمز، سرایدار سابق، هر روز از آپارتمان بازدید میکرد تا آن را تهویه کند. او میگوید: "هوای آن بالا مثل گلخانه بود. گرمای تابستان و نور مستقیم چوب درها را تاب میداد و رنگ آثار هنری گرانقیمت را محو کرد."
او گاهی کبوترهایی را بیرون میکرد که از یکی از پنجرهها که خوب بسته نشده بود وارد شده بودند.
گهگاه افراد دیگری که با وانکوین ارتباط داشتند میآمدند و مدتی آنجا میماندند. در ژوئیه ۲۰۱۸، برادر دکتر روجا، کنستانتین - که چند ماه پس از ناپدید شدن او سرپرستی برنامه کلاهبرداری را به عهده گرفته بود - یک سلفی از داخل پنت هاوس منتشر کرد.
جیمز هم دیدار دوستان کنستانتین را از خانه به یاد میآورد و هم فرانک اشنایدر، رئیس محافظان دکتر روجا را بهعنوان ساکن موقت دیگری که پس از ناپدید شدن، مدتی را در آنجا گذراند.
کنستانتین در ۶ مارس ۲۰۱۹ در فرودگاه بینالمللی لس آنجلس دستگیر و به توطئه برای ارتکاب کلاهبرداری متهم شد.
اشنایدر، رئیس سابق سازمان جاسوسی لوکزامبورگ، در آوریل سال جاری به درخواست مقامات آمریکایی در فرانسه بازداشت شد و انتظار میرود در ماه جاری درباره استرداد وی تصمیمگیری شود.
جیمز میگوید اشنایدر تلاش میکرد تا ترتیب فروش پنتهاوس را بدهد، اما منابع ما به بیبیسی گفتهاند که در نهایت خانه به جای فروش، این محل به اجاره رفته است.
عکسهای منتشر شده توسط معاملات ملکی نایت فرانک برای اجاره این محل در سال ۲۰۱۹، تابلوی لنین قرمز را همچنان آویخته بالای شومینه نشان میدهد. هیچ نشانی از پرتره لیز تیلور نبود اما چشمهای تیزبین میتوانست چهره دکتر روجا را روی بشقاب مخصوصی ببیند که توسط یکی از دلالانش به او هدیه داده شده بود. هدیهای که منابع ما گفتهاند روجا از آن متنفر بود.
در حالیکه آپارتمان برای اجاره آماده می شد، نمایندگان اکوییتاین میآمدند و میرفتند. یکی قفلها را عوض کرده بود. یکی از کارمندان سابق دکتر روجا به ما گفت که یک نفر دیگر کیسههای پر از وسایل تجملاتی را با خود برده است.
شرکت حقوقی لاک لرد نیز مدتها پس از ناپدید شدن دکتر روجا به ارائه خدمات خود به دکتر روجا ادامه میداد.
نامهای که در محاکمه کارمند سابق این شرکت، مارک اسکات در ایالات متحده مطرح شده، نشان میدهد که در ۱۲ ژوئیه ۲۰۱۸، جیمز چانو، یکی از اعضای شعبه لندن این شرکت، در مورد املاک دکتر روجا در بریتانیا به او نامه نوشت.
او نوشت: "ما معتقدیم مهم است که نحوه بهرهبرداری و حفاظت از منافع املاک و مستغلات شما در بریتانیا بازبینی شود."
این نامه که خطاب به دکتر روجا به آدرسی در صوفیه ارسال شده، چند ماه قبل از دستگیری اسکات در سال ۲۰۱۸، ۹ ماه پس از ناپدید شدن ناگهانی دکتر روجا، و ۲۲ ماه پس از هشدار سازمان نظارت مالی بریتانیا به سرمایه گذاران احتمالی در مورد تحقیقات پلیس محله مالی لندن، به دکتر روجا ارسال شده است.
پلیس محله مالی لندن در حال تحقیق در مورد واینکوین بود و قبلا تحقیقات در مورد واینکوین یا شرکت های وابسته نیز در تعدادی از کشورهای دیگر به جریان افتاده بود.
آقای چانو اقداماتی را که در نظر داشت در برابر ساعتی ۶۰۰ پوند انجام دهد، در این مکاتبه ذکر کرده بود و نسخههایی از آن را برای کنستانتین و فرانک اشنایدر فرستاده بود. او در عین حال خاطرنشان کرد که ارتباطات ایمیل "کاملاً امن نیست".
این نامه حاوی جزئیات خاصی از املاک دکتر روجا در بریتانیا نبود، اما آقای چانو به دکتر روجا در مورد نیاز به ارزیابی مجدد داراییهایش در این کشور، و در مورد "لزوم صورتبرداری و بررسی مسایلی مانند مالیات، حقوق مالکیت تا حد امکان و سادگی ساختار" هشدار داد.
در بیانیهای که توسط لاک لرد و جیمز چانو ارائه شد، آمده است که این نامه یک پیشنهاد ارائه خدمات حقوقی "به شکل استاندارد" بوده که توسط لاک لرد برای دادستانی ایالات متحده افشا شده و در نتیجه هیچ کاری برای دکتر روجا انجام نگرفته است.
یک سطر جالب در نامه آنچه را که منابع ما به ما گفته بودند تأیید میکند - اینکه این فقط این پنت هاوس نبود که دکتر روجا در بریتانیا خریده بود بلکه در طبقه پنجم ابوتس هاوس یک آپارتمان دو خوابه کمتر شیک هم خریداری شده بود که به گفته جیمز، یعنی همان سرایدار سابق، محافظان دکتر روجا در آن اقامت داشتند.
مدارک موجود در بریتانیا نشان میدهد که مالک آپارتمان ۱۱ ابوتس نیز یک شرکت ظاهری گرنزی به نام شرکت املاک ابوتس است و دفتر ثبت شده این شرکت نیز در همان آدرس شرکت اکوییتاین است.
آپارتمان کوچکتر نیز در سال ۲۰۱۶ - به قیمت ۱.۹ میلیون پوند - خریداری شد. بازهم نام او از اسناد و مدارک رسمی دور ماند، اما منابع ما میگویند که او پشت خرید بوده است.
اکوییتاین در پاسخ به سوال بیبیسی در مورد معاملاتش با دکتر روجا، گفت که اظهار نظری ندارد.
پس از ناپدید شدن دکتر روجا، به نظر میرسد آپارتمان ۱۱ ساختمان ابوت هاوس عملکرد متفاوتی به خود گرفته است و به عنوان یک انبار مخفی از آن استفاده میشود.
بازهم همان منابع ما به ما میگویند که در یک نقطه این محل دو گاوصندوق بزرگ جای دارد.
به ما گفته شده است که قبل از اجاره دادن پنت هاوس، اشیای قیمتی به سرعت توسط کارکنانش و با کمک یکی از کارمندان اکوییتاین از پنت هاوس خارج شد.
محل ارسال لباسهای لوکس، جواهرات، کفشها و برخی از آثار هنری دکتر روجا مانند محل خود او همچنان یک راز بزرگ است که منابع ما آن را نمیدانند.
یکی از کارمندان سابق دکتر روجا به ما گفت که کفشهای "بسیار خواستنی" مارک لابوتن Laboutin او، احتمالاً به یک فروشگاه خیریه هدیه شده، اما نمیتواند مقصد نهایی سایر داراییهای او را حدس بزند.
احتمالا برخی از پاسخها را باید در جزایر کانال مانش و در گرنزی جستجو کرد.
خبر وجود این املاک در لندن برای میلیونها قربانی کلاهبرداری واینکوین که میخواهند داراییهای دکتر روجا فروخته و عواید آن بین سرمایهگذاران توزیع شود، خبر جالبی است.
با این حال، ساختارهای پیچیده مالکیت - شرکتهای ظاهری گرنزی ممکن است تازه اول کار باشد - میتواند اثبات اینکه دکتر روجا مالک قانونی این اموال است را دشوار کند.
پس از انتشار اسناد پاندورا، فعالان مخالف شرکتهای فراساحلی بارها خواستار ثبت نام مالکان املاک فراساحلی شدند، یعنی اقدامی که دولت بریتانیا وعده داده اما تاکنون نتوانسته انجام دهد.
پس از فشار نمایندگان مجلس، در سال ۲۰۱۹، گرنزی و سایر جزایر خودگردان بریتانیا در کانال مانش متعهد شدند تا هویت مالکان شرکتهایی را که در حوزه قضایی آنها قرار دارند منتشر کنند، اما نه تا قبل از سال ۲۰۲۳.
جن مکآدام، یکی از فعالان مخالف شرکتهای فراساحلی گفته است که خبرهایی در این مورد که وکلای خانم روجا در بریتانیا، مدیران داراییهای خارج از کشور و کارگزاران املاک در خرید ملک در لندن توسط دکتر روجا دخیل بودهاند، او را پر از انزجار و خشم کرد.
او گفته است: "تقریباً مطمئنم که پول خرید این املاک از جیب مالباختگان برنامه وانکوین بوده، قربانیانی که در پنج سال گذشته با رنج غیرقابل تصور و ضربات عاطفی ناشی از زیان مالی روبرو بودهاند."
"اینک زمان آن نیست که شرکتها در مورد مشارکت خود در این امر سکوت پیشه کنند، بلکه اکنون وقت آن رسیده که باز و شفاف حقیقت را بگویند. ما پاسخ می خواهیم."
بی بی سی تخمین میزند که سرمایهگذاران واینکوین تنها در بریتانیا بیش از ۱۰۰ میلیون پوند از دست دادهاند.
جن مک آدام همچنین از پلیس محله مالی لندن از بستن پرونده تحقیقات در مورد وانکوین، بدون هیچ اتهامی در سپتامبر ۲۰۱۹ ، انتقاد کرد.
سخنگوی پلیس گفته که این نیرو به همکاران خود در خارج در رابطه با تحقیقات کمک کرده است و به این کار ادامه خواهد داد.
وکلای جیمز چانو و لاک لرد، شرکت حقوقی مورد استفاده روجا برای خرید املاک کنزینگتون، تاکید کردهاند که وانکوین هرگز تحت نظر آن نبوده است. در این بیانیه آمده است که کار مارک اسکات برای وانکوین از طرف لاک لرد انجام نشده است و این شرکت تا زمانی که او به پولشویی متهم شد، تقریباً دو سال پس از ترک شرکت، از آن آگاه نبود.
نایت فرانک، شرکت معاملات ملکی به بیبیسی گفته است که «ما همیشه هنگام انجام تراکنشهای مالی به تعهدات قانونی و نظارتی خود عمل و در صورت لزوم، با مقامات مربوطه تعامل میکنیم.»
مارتین برایدنباخ، وکیل آلمانی دکتر روجا، پولشویی را رد میکند. انتظار میرود محاکمه او تا ماه مه ادامه داشته باشد.