فراروـ قسمت چهارم سریال خاتون به نویسندگی و کارگردانی تینا پاکروان و تهیه کنندگی علی اسد زاده دوشنبه ۸ شهریور ۱۴۰۰ وارد شبکه نمایش خانگی شد.
در خلاصه داستان این قسمت آمده است:
«شمال ایران به تصرف نیروهای شوروی درآمد. شیرزاد در بند بود و خاتون مسئولیت خانواده را به دوش میکشید...»
شیرزاد در تردید قبول یا رد پیشنهاد کمیسر رجب اف است. پیشنهادی که دو پاسخ بیشتر ندارد: بله یا آره! شیرزاد با دیدن عاقبت تیمسار چارهای جز پذیرش ندارد. همزمان با تقلای شیرزاد در زندان آن سوی ماجرا در خانه اربابی امیرعلی، پسر شیرزاد و خاتون با یک حمله بیماری تیفوس جان میدهد. شیرزاد بعد از آزادی و ترفیع درجه در حالی پا به خانه میگذارد که اهل خانه در سوگ کودک از دست رفته هستند. نخستین دیدار خاتون و شیرزاد هم با یک سیلی به گوش خاتون همراه میشود که موجب مرگ پسرش شده است.
خاتون بعد از این ماجرا به اتاقی در گوشه حیاط کوچ میکند و تا آمدن بهار رخت سیاهش را از تن بیرون نمیکند. با قدرت گرفتن روسها در شمال ایران اوضاع رشت رفته رفته برای آزادی خواهان خطرناکتر میشود. پروین، دوست خاتون به همراه چند دوست دیگرش شبکهای را تشکیل دادهاند که در مقابل اشغال روسها مقاومت میکنند و حالا کمیسر روس، رجب اف از شیرزاد میخواهد که هر طور شده است آنها را پیدا کند.
بدین ترتیب شیرزاد باز هم در امتحانی سخت قرار میگیرد که یک سوی آن همسر، عشق و وطنش قرار دارد و در سویی دیگر فشار و ارعاب اشغالگران روس است. سریال خاتون تلاش میکند که این اوضاع سخت برای شخصیت داستانش را در بستر حوادث تاریخی بعد از شهریور ۱۳۲۰ روایت کند. روایتی که بسیار آرام و همراه با شیرفهم کردن مخاطب است. شخصیتهای واقعی با بیانی مانند بیان معلم تاریخ معرفی میشوند تا مخاطبان سریال بهخوبی با آنها و نقششان در تاریخ آشنا شوند و سازندگان سریال نیز رسالتشان را بهخوبی انجام بدهند.
این روزها تعریف و تمجیدهای تبلیغاتی برای سریال خاتون زیاد شده است و در برخی نقدها با توصیفی از این سریال مواجه میشویم که گویی با یک اثر حماسی فاخر با متن و کارگردانیای بینظیر طرف هستیم. اما واقعیت چنین نیست. خاتون و رویکرد تعلیمیاش بسیار قابل احترام است؛ اما این نمیتواند سرپوشی بر دیالوگ نویسی ضعیف و میزانسنهای بد این سریال باشد.
سریالهایی با این رویکرد پیشتر هم در تلوزیون بودهاند و اگرچه مدتها از پخش آنها میگذرد و تکرارهای پرتکرار آنها در شبکههای مختلف صدا و سیما هم تکراری شده است؛ اما بیشتر آنها به هر لحاظ در جایگاهی بسیار بالاتر از خاتون قرار میگیرند و فیلمنامهها و کارگردانیهایی بسیار جلوتر از خاتون دارند. به هر روی سریال خاتون هنوز هم جذابیتهای فراوانی برای مخاطبانش دارد. ستارههای محبوب زیادی در این سریال پر بازیگر ایفای نقش کردهاند که مخاطبان زیادی برای ورود آنها به قصه لحظه شماری میکنند.