فرارو- صاحبان سهام عدالت در حال حاضر با سهام عدالتشان هیچ‌کاری نمی‌توانند انجام دهند. نمی‌توانند آن را بفروشند، سبد سهام عدالتشان را بر اساس میل و سلیقه خودشان تغییر دهند، سبک و سنگین کنند و با وجود تمام وعده‌های مطرح شده، حتی قادر نیستند از آن به‌عنوان وثیقه بانکی استفاده کنند. در عوض تا دلتان بخواهد سایت و سامانه وجود دارد که صاحبان سهام عدالت می‌توانند آن‌ها را روی صفحه نمایشگر کامپیوتر باز کنند و با دقت، جزییات سبد سهامشان را ببینند.
به گزارش فرارو، تازه یک سامانه جدید هم در راه است تا سهام عدالت کسانی که در این مدت جان به‌جان آفرین تسلیم کرده‌اند و دیگر بین ما نیستند، بر اساس تشریفات قانونی به بازماندگان منتقل شود. عالی نیست؟ به این ترتیب در حال حاضر حداقل هفت سامانه مختلف داریم که هر کدام بخشی از نیاز‌های مشمولان سهام عدالت را برآورده می‌کنند. برای مثال اگر بخواهید بدانید مشمول سهام عدالت هستید یا نه، ارزش اسمی سهام عدالت شما چقدر است و سابقه پرداخت سود سهام عدالت سال‌های گذشته را ببینید باید به سایت samanese.ir متعلق به سازمان خصوصی‌سازی بروید. اگر روش مستقیم را انتخاب کرده‌اید، برای مشاهده سبد دارایی‌ها و ارزش واقعی سهام عدالت خود باید به سامانه sahamedalat.ir مراجعه کنید که متعلق به شرکت سپرده‌گذاری مرکزی است.
اگر روش مستقیم را انتخاب کرده‌اید و امیدوارید به‌زودی بتوانید سهام خود را بفروشید، باید سراغ سامانه فروش سهام عدالت کارگزاری بروید. اگر روش غیرمستقیم را انتخاب کرده‌اید باید بعد از احراز هویت در سامانه سجام، به درگاه یکپارچه ذینفعان مراجعه کنید تا ببینید چه میزان از سهام کدام شرکت سرمایه گذاری استانی در اختیارتان قرار گرفته و بعد از آن با ثبت نام در یکی از کارگزاری‌ها و مراجعه به سامانه معاملات آنلاین، در صورت تمایل سهام شرکت‌های استانی را بفروشید. سامانه هفتم مربوط به بانک‌هایی است که می‌گویند در ازای وثیقه گذاشتن سهام عدالت کارت اعتباری می‌دهند. البته در چند ماهی که از آغاز پرداخت کارت اعتباری گذشته، تنها بخش کوچکی از مشمولان سهام عدالت موفق به دریافت کارت اعتباری چهار، پنج میلیونی شده‌اند.
سامانه سهام عدالت سازمان خصوصی‌سازی
اولین سامانه‌ای که برای سهام عدالت کارش را آغاز کرد مربوط به سازمان خصوصی‌سازی است. کارایی آن استعلام سهام عدالت است و هر کس می‌تواند با مراجعه به سایت samanese.ir و پاسخ دادن به چند سوال متوجه شود که آیا سهام عدالت دارد یا نه. از همین سامانه برای معرفی شماره شبا استفاده شده است. مشمولان سهام عدالت برای دریافت سود سال‌های گذشته با مراجعه به این سامانه باید شماره شبا حساب بانکی خودشان را اعلام می‌کردند. پارسال و در جریان آزادسازی سهام عدالت، از این سامانه برای انتخاب روش مستقیم و غیرمستقیم سهام عدالت استفاده شد که البته این امکان دیگر وجود ندارد. در حال حاضر تنها کارایی این سامانه مشاهده شماره شبا معرفی شده و همچنین تاریخچه پرداخت سود سهام عدالت در سال‌های گذشته است. اگر نمی‌دانید سهام عدالت ۴۹۰ هزار تومانی، ۵۳۰ هزار تومانی یا یک میلیون تومانی دارید، می‌توانید با مراجعه به سامانه سهام عدالت سازمان خصوصی‌سازی، ارزش اسمی سهام عدالت خود را مشاهده کنید.
سامانه استعلام سهام عدالت شرکت سپرده‌گذاری
بعد از آزادسازی سهام عدالت، کسانی که روش مستقیم را انتخاب کردند کارشان به شرکت سپرده‌گذاری مرکزی کشید. سایت sahamedalat.ir به هر کدام از مشمولان روش مستقیم می‌گوید دقیقا چه تعداد سهام کدام شرکت‌ها را در اختیار دارند. قیمت هر سهم با یک روز تاخیر به روز رسانی می‌شود و نشان می‌دهد دیروز ارزش واقعی سبد سهام عدالت چقدر بوده است. این تنها امکان سامانه شرکت سپرده‌گذاری مرکزی است. البته بیشتر یک سامانه اضافی به حساب می‌آید، چراکه مشمولان مستقیم سهام عدالت با مراجعه به سامانه فروش سهام کارگزاری‌ها سبد سهام خود را مشاهده کنند. امکان دریافت اپلیکیشن همراه سهام عدالت از این سایت وجود دارد که از طریق آن می‌توان هر روز میزان دارایی‌های خود را مشاهده کرد، ولی کار خاصی مثل فروش سهام از عهده اپلیکیشن بر نمی‌آید. سامانه شرکت سپرده‌گذاری مرکزی همچنین بخشی برای اخبار مربوط به سهام عدالت دارد که البته آخرین اخبار آن مربوط به مهرماه ۹۹ است. انگار که تا حالا هیچ اتفاقی برای سهام عدالت نیافتاده است!
سامانه سجام و احراز هویت الکترونیک
سجام مخصوص مشمولان سهام عدالت نیست اما آن‌ها هم باید با مراجعه به این سامانه به نشانی sejam.ir فرآیند احراز هویت را کامل کنند. این فرآیند حدود یک سال است غیر حضوری شده و می‌توان از طریق سایت کارگزاری‌های معرفی شده در سامانه سجام، کار احراز هویت را با گوشی تلفن و ارسال عکس و ویدیو سلفی انجام داد. البته قبل از آن لازم است تا اطلاعات هویتی و مشخصات حساب بانکی خود را در سامانه سجام وارد کنید تا کد پیگیری ۱۲ رقمی بگیرید و بعد با مراجعه به سامانه‌های احراز هویت، فرآیند ثبت نام سجام را نهایی کنید. در حال حاضر سایت کارگزاری مفید، بانک مسکن، اقتصاد بیدار، ایسا‌تیس پویا و سهم آشنا در کنار سایت بانک سامان، سبدگردان سهم آشنا و سامانه آی‌تی‌ساز پیشخوان امکان احراز هویت الکترونیک دارند. مشمولان غیرمستقیم سهام عدالت که می‌خواهند سهام شرکت‌های سرمایه‌گذاری استانی خود را بفروشند، حتما باید در سامانه سجام ثبت نام و فرآیند احراز هویت را کامل کنند تا به آن‌ها کد بورسی تعلق بگیرد.
سامانه فروش سهام عدالت کارگزاری‌ها
هر کدام از کارگزاری‌های بورس، سامانه‌ای جداگانه برای مشمولان سهام عدالت طراحی کرده‌اند. کسانی که روش مستقیم را برای مدیریت سهام خود انتخاب کردند می‌توانند با ثبت نام در یکی از این سامانه‌ها، به سبد دارایی خود دسترسی پیدا کنند و ببینند دقیقا چقدر سهم و با چه قیمتی در اختیار دارند. این سامانه‌ها که عموما سر و شکل یکسانی دارند، امکان انتخاب سهام برای فروش را در اختیار شما می‌گذارند. البته فعلا فرآیند فروش سهام عدالت مدت زیادی است به خاطر شرایط بازار متوقف شده و حتی اگر سفارش فروش ثبت کنید، بعید است بتوانید به پول آن دسترسی پیدا کنید. این سامانه‌ها همچنین گزارشی از سهامی که قبلا فروخته شده و میزان پولی که به حساب شما برای فروش هر سهم واریز شده را مشاهده کنید. توجه داشته باشید که اگر قبلا در یکی از این سامانه‌ها ثبت‌نام کرده باشید، به این معناست که کارگزاری مورد نظر را به عنوان کارگزار ناظر سهام عدالت انتخاب کرده‌اید و دیگر امکان تغییر آن وجود نخواهد داشت.
درگاه یکپارچه ذینفعان بازار سرمایه
مشمولان غیرمستقیم سهام عدالت، به جای اینکه مدیریت خود سهام را در اختیار داشته باشند، سهامدار شرکت‌های سرمایه‌گذاری استانی شده‌اند. تعداد سهام آن‌ها با توجه به ارزش اسمی سهام عدالت ۴۹۰ هزار، ۵۳۰ هزار یا یک میلیون تومانی متفاوت است و اگر بخواهند ببینند چه تعداد سهام از کدام شرکت سرمایه‌گذاری استانی به آن‌ها تعلق گرفته باید به درگاه یکپارچه ذینفعان بازار سرمایه به نشانی ddn.csdiran.ir مراجعه کنند. البته قبل از آن باید فرآیند احراز هویت سجام را کامل کرده باشند و کد بورسی به آن‌ها تعلق گرفته باشد. این سامانه محدود به سهام عدالت نیست و هر کسی که کد بورسی داشته باشد می‌تواند با مراجعه به درگاه ذینفعان، تمام دارایی‌های خود را در بازار سرمایه مشاهده کند و ببیند هر کدام از سهام یا اوراق پیش کدام کارگزاری است.
سامانه معاملات آنلاین کارگزاری‌ها
مشمولان غیرمستقیم سهام عدالت عموما کسانی بودند که دلشان نمی‌خواست دردسر‌های مدیریت مستقیم را تحمل کنند، اما آن‌ها الان اگر بخواهند سهام عدالت خود را بفروشند، سخت‌ترین راه را در پیش دارند. بعد از احراز هویت سجام و دریافت کد بورسی و بعد از اینکه با مراجعه به درگاه یکپارچه ذینفعان متوجه شدند سهام کدام شرکت به آن‌ها تعلق گرفته باید در یکی از کارگزاری‌ها به انتخاب خودشان ثبت‌نام کنند تا بتوانند نام کاربری و رمز عبور سامانه معاملات آنلاین بگیرند. این سامانه‌ها حتی برای کسانی که به تازگی وارد بازار سرمایه شده‌اند تا حد زیادی پیچیده است، چه رسد به آن‌هایی که صرفا می‌خواهند سهام شرکت‌های سرمایه‌گذاری استانی را بفروشند. البته همچنان سهام چند شرکت سرمایه‌گذاری استانی قابل معامله نیست و خیلی از شرکت‌هایی که وارد بازار سرمایه شده‌اند هم برای سهامشان صف فروش تشکیل شده. موضوعی که نشان می‌دهد حتی سهامداران روش غیرمستقیم هم راه سختی برای فروش سهام عدالت خود در پیش دارند. توجه داشته باشید که سامانه معاملات آنلاین با سامانه فروش سهام عدالت کارگزاری‌ها متفاوت است.
اپلیکیشن‌های درخواست کارت اعتباری سهام عدالت
اسفند سال پیش دو بانک ملی و تجارت سامانه‌های خود را برای ثبت نام متقاضیان کارت اعتباری سهام عدالت معرفی کردند. بانک ملی گفته مشمولانی که می‌خواهند با وثیقه گذاشتن سهام عدالت خود کار اعتباری بگیرند، باید در یکی از اپلیکیشن‌های این بانک مثل ایوا، بله و شصت ثبت‌نام کنند. هر کدام از این اپلیکیشن‌ها گزینه‌ای برای دسترسی به سامانه نشان اعتباری دارند که در آن فرآیند احراز هویت مشتری انجام می‌شود و بعد از آن می‌توان برای دریافت کارت اعتباری سهام عدالت درخواست دارد. بانک تجارت هم از سامانه زمرد رونمایی کرده است. بعد از ثبت نام بانک استعلام می‌کند تا ببیند ارزش سهام عدالت شما چقدر است و بعد از گذراندن مراحل به شما می‌گوید مبلغ، سود و اقساط تسهیلات کارت اعتباری چقدر خواهد بود. اخیرا پست بانک هم به جمع بانک‌های ارائه دهنده کارت اعتباری سهام عدالت اضافه شده است. حداکثر مبلغ کارت اعتباری سهام عدالت ۵۰ درصد ارزش روز سهام است و بازپرداخت آن با سود ۱۸ درصد و اقساط سه ساله انجام می‌شود.
