تصور کنید که در خانه نشستهاید و یک مرتبه هوس آلوی شهمیرزاد، انبه زابل و یا ماهی جنوب را میکنید. یا اصلا دوست دارید یک لباس سوزن دوزی و یا گلابتون دوزی از هنر دست زنان بلوچ و جنوب داشته باشید. با وجود اینکه هزاران صفحه رنگارنگ و پر آوازه در اینستاگرام برای فروش چنین محصولاتی وجود دارد اما ترجیحتان این است که این محصولات را بدون واسطه از صاحب محصول تهیه کنید تا هم خیالتان راحتتر باشد و هم سود را به صاحب اصلی محصول برسانید.
برای رسیدن به مقصود خود، یعنی خرید بدون واسطه و آسان باید به سایت دیوار مراجعه کنید. دیوار نخستین سایتی است که امکان خرید و فروش بدون واسطه را برای مردم سراسر کشور فراهم کرده است. درست است که بیشتر آگهیهای سایت دیوار را فروش لوازم دست دوم فراگرفته است، اما در چند سال اخیر تعداد کسب و کارهای کوچک رو به افزایش است و بسیاری از صاحبان کسب و کارهای کوچک، دیوار را به چشم مغازه و ویترین محصولات خود میبینند.
اگر همین حالا سری به سایت و یا اپلیکیشن دیوار بزنید و کلید واژهای را در آن جستجو کنید هزاران آگهی در ارتباط با آن کلید واژه مییابید. در میان این آگهیها افرادی هستند که محصولات و حرفه خود را تبلیغ میکنند. از کشاورزان و صیادان گرفته تا آرایشگران، جوشکاران و باغبانان سیار. البته اینها نیمی از کسب و کارهایی که میتوانید در دیوار بیابید هم نیستند. اگر کمی از وقت خود را صرف گشتن در دیوار کنید با مشاغلی روبرو خواهید شد که شاید یک بار در عمرتان هم نام آن را نشنیده باشید. صاحبان کسب و کارهایی که در دیوار آگهی منتشر میکنند، عقیده دارند که دیوار این امکان را فراهم کرده که محصولاتشان را با تبلیغات رایگان به مشتریان نشان دهند. بهنام کرامتی که یک جوشکار سیار است میگوید: «مغازه دردسرها و هزینههای زیادی دارد. مالیات و اجاره بحث بسیار مهمی است که این موضوع در دیوار وجود ندارد. در دیوار کارهای متنوعتری پیشنهاد میشود در حالیکه مغازه همیشه مشتریها و کارهای ثابت و تکراری خود را دارد». با این حال اگر صاحبان آگهی بخواهند آگهیشان بیشتر و بهتر دیده شود باید مبالغی را به دیوار پرداخت کنند. گرچه هزینه این امکانات در برابر اجاره و مالیات مغازه بسیار ناچیز است.
بر اساس آنچه که صاحبان کسب و کارهای کوچک در شهرهای دور میگوید، دیوار به تنهاترین راه برای امرار معاش در روستاهای دور افتاده تبدیل شده است. حسن شرف 26 سال دارد و ساکن یکی از روستاهای قشم است. از 10 سالگی صیاد بوده. مدتی است صید را کنار گذاشته و حالا یک سال است که از صیادان میگو میخرد و در دیوار میفروشد: « بچه دریا هستم؛ پیشهام صیادی بود. عروسی که کردم دیگر به دنبال صید نرفتم. از آن روز به بعد کمک برادرم بود. برادرم من را با دیوار آشنا کرد. از صیادان میگو میخرید و در خانه بستهبندی میکرد و بعد در دیوار میفروخت. 4 سال است که این کار را میکند. من هم از یک سال پیش از برادرم جدا شدم. صید روز را از صیادان میخرم و تمیز و بستهبندی میکنم و در دیوار میفروشم. تنها راه درآمدم دیوار است. مشتریهایم همه از شهرهای دیگر و از دیوار هستند. اینجا جز دیوار راه دیگری برای فروش میگوها نیست. بومیها اگر بخواهند خودشان صید روز را از صیادان میخرند و به سراغ ما نمیآیند».
از دیگر مزایای دیوار میتوان به شکوفایی کسب و کارهای کوچک در دوره کرونا اشاره کرد. زمانیکه کرونا به صورت جدی شیوع پیدا کرد، محدودیتهای رفت و آمد هم افزایش یافت. بسیاری از مشاغل به دلیل این محدودیتها مجبور شدند که مغازههای خود را با دستور اتحادیه ببندند. آنها باید راهی برای امرار معاش و کسب درآمد پیدا میکردند. بعد از اعمال محدودیتها مردم به جای خرید حضوری به خرید اینترنتی روی آوردند و صاحبان مشاغل هم به سراغ دیوار رفتند و این سایت را به عنوان یکی از راههای کسب درآمد انتخاب کردند.
یکی دیگر از دلایلی که صاحبان کسب و کارهای کوچک دیوار را مفیدتر از کار در مغازه و با کارفرما میدانند این است که سود اصلی کار بدون واسطه به دست خودشان میرسد. این موضوع را یکی از زنانی که در بندر ماهشهر دستهگلهای مصنوعی عروس میسازد میگوید: «11 سال است که در کار تزئینات لباس عروس، سفره عقد و دستهگل عروس هستم. همیشه برای دیگران کار کردم و هیچوقت مغازهای از خودم نداشتم. کارفرما سود کار را همیشه بر میداشت و مقدار اندکی پول به من میرسید. با وجود اینکه تمام زحمت کار را من کشیده بودم. یک روز با خودم فکر کردم که کارهایم را در دیوار آگهی کنم. این کار را کردم. زمان زیادی طول کشید تا مشتری پیدا کنم اما در نهایت دیوار هم به یکی از راههای کسب درآمدم تبدیل شد. راهی که بدون واسطه سود را به من میرساند.»
گذشته از اینها اگر امروز بخواهیم تعریف دقیقی از دیوار ارائه بدهیم باید بگوییم که دیوار بازار بسیار عظیمی است که تمام مشاغل را گرد هم جمع کرده است. موضوعی که در دنیای واقعی امکانپذیر نخواهد بود.