نمک‌ پاشی عیسی کلانتری!

می‌توانست با پذیرش انتقادات، یک پیام تسلیت به داغ‌دیدگان و یک عذرخواهی ساده از مردم، همه حواشی را دور کند. اما با نشستن بدشکل روبه‌روی داغ‌دیدگان، عذرخواهی نکردن، تسلیت نگفتن و مزخرف خواندن انتقادات، یک دنیا نمک روی زخم داغ‌دیدگان پاشید.

به گزارش ایسنا، غروب چهارشنبه دوم تیر ماه ۱۴۰۰، تیره‌ترین روز برای خبرنگاران ایرانی بود. در عرض چند دقیقه، جامعه رسانه‌ای کشور رخت سیاه بر تن کرد. دو فوتی و چندین مصدوم، نتیجه ارابه مرگ بی‌ترمزی بود که دو بانوی جوان خبرنگار را به مسلخ بی‌تدبیری برد.

مهشاد کریمی، خبرنگار محیط زیست ایسنا و ریحانه یاسینی، خبرنگار ایرنا در حادثه واژگونی اتوبوس حامل خبرنگارانی که برای تهیه گزارش از سوی ستاد احیای دریاچه ارومیه اعزام شده بودند، در این حادثه تلخ جان دادند.

شاید از نظر عیسی کلانتری؛ رئیس سازمان حفاظت از محیط زیست «اتفاقی نیفتاده که بخواهد عذرخواهی کند»، اما از هر زاویه‌ای به آن نگاه کنید، پای جان دو جوان در میان است. پای بی دختر شدن دو پدر و مادر، پای بی‌خواهر شدن برادران و خواهران، و پای از دست دادن یک رفیق، دوست یا همکار و از همه غم‌انگیزتر، پای بی همسر شدن دو مرد جوان! دو مرد جوانی که ناباورانه در سوگ تلخ شریک زندگی‌شان نشسته‌اند.

همسر مهشاد کریمی، که در حال تدارک مراسم عروسیشان بود بر تنش رخت عزا و دور تابوت همسرش پرچم ایران پوشاند. همسر ریحانه یاسینی نیز که مدتی از زندگی مشترکشان می‌گذشت، در سوگ اندوه‌باری نشست و برای همیشه داغ‌دار شد.

با این همه هستند کسانی که مسئولیت این واقعه تلخ بر دوششان است، اما حاضر به استعفا نشدند که هیچ، بلکه حاضر به یک عذرخواهی ساده هم نیستند. پرسش اینجاست که آیا نمی‌توانستند در مراسم تشییع دو خبرنگار مرحوم شرکت کنند؟ یا دست کم تلفن بردارند و به خانواده‌های داغ دیده و همکاران غمگینشان تسلیت بگویند؟

بهراد مهرجو، همسر ریحانه یاسینی روز ۶ تیر در توییتی نوشت: «پس از رفتن ریحانه خیلی‌ها با نهایت محبت به من تسلیت گفتند. از مقامات دولتی تا رفقا و همکاران عزیزمان. فقط یک نفر و نهاد حتی زحمت یک تماس تلفنی را به خودش نداد: سازمان محیط زیست و عیسی کلانتری!»

البته توقع تسلیت گفتن از عیسی کلانتری شاید توقع زیادی باشد چرا که او در پاسخ به سوال خبرنگاری که به او گفت آیا عذرخواهی می‌کنید؟ گفت: «چه عذرخواهی؟ برای چه؟ چه اتفاقی افتاده که عذرخواهی کنیم؟»

رئیس سازمان حفاظت از محیط زیست حتی حاضر به عذرخواهی در مورد نحوه نشستنش در برابر مصدومان داغ دیده نشد. نحوه نشستن او در برابر داغ‌دیدگان، انتقادات زیادی به او در شبکه‌های اجتماعی وارد کرد. کلانتری، اما همه انتقادات را «مزخرف» خواند. او مدعی شده که همیشه اینگونه می‌نشیند. ادعایی که البته کاربران فضای مجازی با انتشار عکس‌های نشستن مؤدبانه او، از خجالتش درآمدند و حرف‌های او را تکذیب کردند.

روایت شاهدان عینی حادثه به ما سه سرنخ می‌دهد. استفاده از اتوبوس نامناسب، مسیر نامناسب و دیر رسیدن نیرو‌های امدادی به گفته شاهدان. سرنخ‌هایی که هزار، اما و اگر پشت آن خوابیده است. اگر از اتوبوس مناسبی استفاده می‌شد، اگر مسیر ارومیه - نقده چک شده بود یا حتی اگر نیرو‌های امدادی زود می‌رسیدند، شاید امروز در سوگ لبخند‌های زیبای مهشاد کریمی نبودیم و به جای عرض تسلیت به او تبریک می‌گفتیم.

عیسی کلانتری همه ابهامات فوق را تکذیب و توجیه کرده است. او مدعی شده که اتوبوس VIP بوده است. کلانتری در مورد نداشتن ترمز، مدعی شده که اتوبوس مرگ، معاینه فنی داشته است. اظهاراتی که به نظر می‌رسد که خبر از پاس‌کاری مسئله به زمین راهنمایی و رانندگی و وزارت کشور می‌دهد.

با همه این اوصاف، نیازی به استعفای مسئولان سازمان حفاظت از محیط زیست باشد یا نباشد، مسئولیت بپذیرند یا نپذیرند، توجیه‌گری و پاسخ سر بالا بدهند یا ندهند، یک عذرخواهی و عرض تسلیت به خانواده‌ها و رسانه‌ها کار سختی نبود. مسئله‌ای که رئیس فراکسیون محیط زیست مجلس نیز از آن انتقاد کرد.

سمیه رفیعی، با بیان اینکه ستاد احیای دریاچه ارومیه یک نمایش تبلیغاتی را تدارک دیده بود، گفت: دو خون ریخته شده و این ماجرا اتفاق کمی نیست. یک عذرخواهی ساده چیزی از رئیس سازمان حفاظت محیط زیست کم نمی‌کرد.

حادثه تلخ فوق تنها اتفاقی نبود که کلانتری حاضر به عذرخواهی و مسئولیت پذیری نشده باشد. کلانتری به خاطر عملکرد خود در زمینه جنگل‌داری نیز از مردم ایران عذرخواهی نکرده است. این در حالی است که تنها در سال ۹۶، ۲۴۰ فقره جنگل سوزی دامن جنگل‌های ایران را گرفت.

در سال ۹۶، جنگل‌های زاگرس خوزستان در صدر فهرست سیاه قرار گرفت به طوری که در سه ماهه ابتدای آن سال ۲۵۰ هکتار از جنگل‌های تحت مدیریت سازمان محیط زیست کشور دچار حریق شد. وسعت آتش‌سوزی‌های جنگل‌های شمالی کشور در فروردین ۹۷ در ۱۰ سال گذشته بی‌سابقه بود و در چهار ماهه نخست آن سال اعلام شد که ۶۰۰ فقره آتش‌سوزی در جنگل‌ها و مراتع کشور رخ داده که ۲۰۰۰ هکتار از جنگل‌های کشور را سوزانده است.

رئیس سازمان حفاظت از محیط زیست همچنین در مورد عملکردش در خصوص آب و هوای فجیع کلانشهر‌ها و مخصوصا تهران بزرگ در زمستان ۹۷ و ۹۸، مظلومیت محیط‌بان‌ها مثل شهادت اخیر دو محیط‌بان زنجانی مهدی مجلل و میکائیل هاشمی، حفاظت از گونه‌های نادر حیوانی، پروژه‌های ابهام آمیز و پرمخاطره انتقال آب و... عذرخواهی نکرده و مسئولیتی هم قبول نکرده است.

عیسی کلانتری، علاج واقعه قبل از وقوع نکرد. اکنون که حجم زیادی از نارضایتی‌ها تلمبار شده است، عذرخواهی و مسئولیت پذیری چندان تأثیری ندارد. البته تاریخ نشان داده که کلانتری تک سوار عرصه عذرخواهی‌های بی‌فایده است.