تا چند ماه پیش بهویگینز آثار هنری خود را رایگان در اینترنت قرار میداد. انیمیشنهای خیالپردازانه او موردتوجه بینندهها قرار میگرفت و به اشتراک گذاشته میشد، اما او از این کار درآمدی نداشت. البته او گاه بین کلاسهای دانشگاه، کولهپشتیهایی با طراحیهای یاد شده به فروش میرساند. اما بهویگینز اخیرا آثار هنری یاد شده را با استفاده از یک فناوری نوظهور یعنی اناف تی (NFT) که قواعد دنیای مالکیت دیجیتالی را دگرگون کرده، به قیمت هزاران دلار میفروشد.
به گزارش دنیای اقتصاد به نقل تایم، انافتیها یا توکنهای غیرقابل معاوضه، ابزارهای دیجیتالی هستند که هنرمندان را قادر ساختهاند راحتتر از هر زمان دیگر، از فعالیتهای هنری خود سود کسب کنند. حالا افرادی نظیر بهویگینز نسبت به فعالیتهای خود بسیار امیدوارتر شدهاند و قصد دارند آن را گسترش دهند.
انافتیها اکنون در اوج قرار گرفتهاند: مجموعهدارها و معاملهگران تنها در ماه آوریل بیش از ۲۰۰ میلیون دلار صرف خرید آثار هنری مبتنی بر انافتیها کردند درحالی که سال گذشته میزان خریدها در مجموع ۲۵۰ میلیون دلار بود. یازدهم مارس مایک وینکلمن که به بیپل مشهور است، در حراجی کریستیز یک اثر هنری دیجیتال خود را به قیمت ۶۹ میلیون دلار به فروش رساند. این سومین قیمت بالا برای فروش اثری از یک هنرمند زنده است. انافتیها فایلهای رایانهای هستند که با «اثبات مالکیت و اعتبار» ترکیب شدهاند. آنها مانند بیتکوین و دیگر ارزهای دیجیتالی روی بلاکچین قرار دارند که یک دفتر کل دیجیتال غیرقابل دستکاری است.
اما انافتیها شبیه دلار نیستند که قابل معاوضه باشند. در واقع ارزهای دیجیتالی مانند ارزهای دنیای واقعی قابل معاوضه هستند به این معنا که یک بیتکوین همواره ارزشی برابر بیتکوین دیگر دارد، اما انافتیها دارای ارزش منحصربهفرد هستند که با بالاترین پیشنهاد تعیین میشود درست شبیه قیمت آثار رامبراند و پیکاسو.
هنرمندانی که مایلند آثار خود را به عنوان انافتی بفروشند باید در یک «محل بازار» یا مارکت پلیس ثبتنام کنند و سپس با آپلود و تایید اطلاعاتشان روی بلاکچین (معمولا بلاکچین اتریوم که رقیبی برای بلاکچین بیتکوین است) توکنهای دیجیتالی را «ضرب» کنند. انجام این کار معمولا بین ۴۰ تا ۲۰۰ دلار هزینه دارد. پس از طی شدن مراحل یاد شده آنها میتوانند اثر هنری خود را برای مزایده در یک محل بازار انافتی شبیه ایبی معرفی کنند.
در نگاه نخست، کل این فعالیتها بیمعنا به نظر میرسد: مجموعهدارهای بزرگ ارقام شش رقمی تا هشت رقمی برای آثاری میپردازند که اغلب میتوان آنها را رایگان در اینترنت دید و به اشتراک گذاشت. منتقدان این رویههای نوظهور، جنون هنری انافتی را صرفا تازهترین حباب در بازارهای وابسته به فناوری بلاکچین میدانند.
پدیده جدید یعنی عرضه آثار هنری با انافتی و روی بلاکچین نه تنها هنرمندان و مجموعهداران بلکه سفتهبازهایی را که قصد دارند از این رویه جدید ثروت کسب کنند جذب کرده است. شاید بتوان گفت این یک حباب است، اما بسیاری از هنرمندان فضای دیجیتال سالهاست آثار هنری جذاب و پرمخاطب تولید میکنند که در پلتفرمهایی نظیر فیسبوک و اینستاگرام به اشتراک گذاشته میشود و هیچ پولی از این روند کسب نمیکنند. آنها حالا با کمال میل به سمت این رویه نوظهور در حرکت هستند. این هنرمندان که شامل نویسندگان، موسیقیدانها، فیلمسازها و... هستند آیندهای را در ذهن ترسیم میکنند که در آن، انافتیها هم فرآیند کاری آنها را دگرگون میکند و هم نحوه قیمتگذاری آثار آنها را.
حالا برای نخستین بار این امکان پدید آمده که واقعا هنر دیجیتالی را در مالکیت داشت و فروخت. بهویگینز میگوید: «شاهد هستیم که تعداد زیادی از هنرمندان با پیشینهها و سبکهای هنری متفاوت وارد این میدان شدهاند تا آثار خود را به اشتراک بگذارند، با دیگران ارتباط برقرار کنند و کسبوکاری راه بیندازند. هنرمندان وقت و انرژی فراوان صرف خلق آثار خود میکنند و جبران شدن این تلاشها واقعا خوشحالکننده است.» از سوی دیگر، تکنولوژیستها میگویند: «انافتیها تازهترین قدم به سوی انقلاب بلاکچین است که میتواند به شکل بنیادی، کاپیتالیسم مصرفمحور را دگرگون کند. این فناوری اثرات فراگیر بر تمامی امور از وام مسکن تا سیستم درمانی خواهد داشت.»
از گذشتههای دور ارزش هنر دیجیتالی کمتر از حدی که شایسته آن است در نظر گرفته شده و یک عامل مهم این وضعیت آن است که این هنر رایگان در اختیار همه قرار دارد. انافتیها مولفه بسیار مهم «کمیابی» را به هنر دیجیتال اضافه میکنند و این عاملی است که به هنرمندان کمک میکند، ارزش مالی برای آثار خود ایجاد کنند.
برخی مجموعهدارها اگر بدانند نسخه اصلی یک اثر هنری وجود دارد، احتمال آنکه به دنبال آن باشند بسیار زیاد است. علت آنکه برای مثال مجموعهدارهای کارتهای بیسبال حاضر هستند یک کارت با تصویر هونوس واگنر، بازیکن اسطورهای تیم پیتزبورگ پایریت را به قیمت ۱۲/ ۳ میلیون دلار بخرند «کمیابی» است. اما این کارتها در دنیای واقعی وجود دارند بنابراین راحتتر میتوان درک کرد که چرا ارزش دارند. این درحالی است که درک علت ارزش داشتن هنر دیجیتالی یا هر فایل دیجیتال دیگر آسان نیست.
برخی مجموعهدارهای هنر دیجیتال میگویند آنها نه صرفا برای پیکسلها بلکه برای رسمیت بخشیدن به شکلی نوظهور از هنر از لحاظ اقتصادی، پول پرداخت میکنند. واقعیت این است که هنرمند وقت و انرژی فراوانی صرف خلق یک اثر هنری میکند و این اثر باید به مبلغی که شایسته آن است فروخته شود. یک نکته دیگر این است که جنبش رسمیت بخشیدن به شکل نوظهور هنر همچنین تحتتاثیر افزایش وقت گذراندنها در اینترنت در دوره همهگیری کرونا به وجود آمد. اگر تقریبا تمام دنیای شما به شکل دیجیتال باشد، پرداخت پول برای یک محتوای دیجیتالی معقول بهنظر میرسد.
بنیان رونق هنر دیجیتال سال ۲۰۱۷ با پدید آمدن گربههای کریپتو گذاشته شد. طرفداران آن بیش از ۳۲ میلیون دلار صرف جمعآوری، معامله و تکثیر تصاویر این گربههای کارتونی چشم درشت کردند. از سوی دیگر گیمرهای ویدئویی پول زیادی صرف نسخههای بهروزرسانی شده آواتارهایشان کردند و به این شکل ایده پرداخت پول دنیای واقعی برای کالاهای دیجیتالی گسترش بیشتری پیدا کرد.
بهطور همزمان، قیمت ارزهای دیجیتالی به سرعت افزایش یافته است و ورود افراد مشهور نظیر ایلان ماسک و مارک کوبان به دنیای ارزهای دیجیتالی یک عامل مهم رشد قیمت آنها و توجه همگانی به این ارزها بوده است. برای مثال، قیمت بیتکوین در یکسال اخیر صدها درصد افزایش یافته و در این جنون فراگیر، تمام آنچه با فناوری بلاکچین و ارزهای دیجیتالی در ارتباط است مورد توجه قرار گرفته است.
کارآفرینهای حوزه فناوری که احساس کردند فرصتی بزرگ پدید آمده است، ماه مارس سال قبل یک محل بازار انافتی برای محصولات هنری به نام نیفتی گیتوی (Nifty Gateway) راهاندازی کردند و خیلی سریع این ایده موردتوجه قرار گرفت و افراد به خرید و فروش بیش از ۱۰۰ میلیون دلار آثار هنری در این پلتفرم دیجیتالی مزایده، اقدام کردند. دیگر پلتفرمهای مشابه نیز با همان سرعت مورد توجه قرار گرفته است. کسبوکارهای بزرگ و سلبریتیها نیز به این حوزه وارد شدهاند.
ان بیای تاپ شات یعنی پلتفرم رسمی انجمن ملی بسکتبال، برای خرید و فروش تصاویر مبتنی بر انافتی از اکتبر سال گذشته که راهاندازی شد تاکنون ۳۹۰ میلیون دلار از این عکسها فروخته است. نهنگها یا همان سرمایهگذاران بزرگ در بازار ارزهای دیجیتال مشغول دادوستدهای قابل ملاحظه در دنیای هنر مبتنی بر انافتی هستند. این سرمایهگذاران از هر روندی که بازار ارزهای دیجیتال و فناوری بلاکچین را گسترش دهد، از لحاظ مالی کسب سود میکنند.