یکی از موضوعاتی که امروز بسیار در مورد سریالهای تلویزیونی مطرح میشود بحث فراموش کردن روشها و شیوههای مخاطبپسند در مناسبتسازی است. البته این فراموشی به برنامهسازی هم سرایت کرده و کارهای مناسبتی تلویزیون کمتر مثلِ گذشته گُل میکند البته در این میان بسیاری از سازندگان در تلویزیون اعتقاد دارند که قیمتهای نجومی نمایشخانگی باعث شده تا این مسیر درست پیش نرود.
به گزارش تسنیم، تهیهکنندگانی که نمیتوانند مثل گذشته از چهرههایی که در تلویزیون معروف شدند، استفاده کنند و بازیگرانی که بیمحابا و بدون منطق و صرفاً به خاطر حضور عدهای اسپانسر و سرمایهگذارِ ناآگاه، دستمزدهایشان هر روز بالاتر میرود. حتی تهیهکنندههای قدیمی مثل مهران رسام هم با آن روابط قدیمی و کاری خودشان از برخی چهرهها برای سریالهای کوتاه و نمایشی حتی برای شبکه سلامت استفاده میکنند.
تهیهکنندهای که او را با «روز حسرت» و «گمگشته» و «مرز خوشبختی» میشناسیم اما او کار حرفهایاش را از سریال «سیب خنده» رضا عطاران آغاز کرد. با اینکه مهران رسام را بیشتر به عنوان تهیهکننده میشناسیم، اما در حرفههای دیگر نیز فعال بوده است. او علاوه بر تهیهکننده بهعنوان مدیر تولید، بازیگر و مجری طرح نیز در سینما و تلویزیون فعالیت داشته است.
مهمترین آثار مهران رسام در حرفه مدیر تولید، سریال «سیب خنده» و سریال «خانه سبز» است. در حرفه بازیگر به سریال آئینه (فصل اول) و سریال آئینه (فصل دوم) برمیگردد و در حرفه مجری طرح، سریال «قطار ابدی». او چندی پیش سریال «منم دوستت دارم» را برای شبکه سلامت روی آنتن داشت و «وجدان درد» مجید پرکار که از عید نوروز تاکنون پخش میشود. کار کوتاهی که بازیگران شاخصی در آن ایفای نقش میکنند مثل بهنوش بختیاری، مهدی سلوکی، سامان گوران، بهراد خرازی و وحید اسمیخانی؛ البته رامین راستاد، مهدی امینیخواه و وحید شیخزاده نیز به عنوان بازیگر میهمان در آن ایفای نقش میکنند.
او چند وقتی است سریالهای ۹۰ قسمتی کوتاه برای شبکه سلامت تولید میکند. از سریال ۵ دقیقهای «منم دوستتدارم» و البته پیش از آن «سوریخ» به «وجدان درد» ۱۵ تا ۲۰ دقیقهای رسیده است. رسام در جریان این گپ و گفت تأکید دارد: رویکرد ما مسائل خانواده، راهحلها و مهارتآموزیهایی است که بسیاری برای زندگی بهتر، به دنبال آن سبک و روشها میروند. این سریال همان نکاتی را مطرح میکند که افراد میتوانند در زندگی شخصیشان به دنبالش بگردند.
این روزها «وجدان درد» را روی آنتن دارید؛ کاری که نوروزی بود رمضانی شد؟
بله. هم ضبط میکنیم و هم پخش؛ اهدافی که در عید نوروز داشتیم را در ماه رمضان و البته با تغییراتی دنبال میکنیم. فرم را عوض کردیم و به طور کل میخواستیم تلنگری بزنیم به وجدان آدمها و بگوییم مواظب باشید. برای ماه رمضان بهطور ویژه به یکسری از مسائل معنوی هم فکر کردهایم و سعی کردهایم این المانها و پارامترها را بالاتر ببریم.
مهدی سلوکی در فصل رمضانی «وجدان درد» حضور ندارد؛ علت چیست؟
گروهی از بازیگران میهمان اضافه شدند و البته چند نفری هم به عنوان بازیگر اصلی که یکی از آنها شهرام عبدلی است. مهدی سلوکی دچار دیسک کمر شد و آقای عبدلی جای ایشان آمدند. یکسری بازیگر خانم مثل رابعه اسکویی، شهاب عباسی، ساناز سماواتی و کیانوش گرامی هم برای هر قسمت اضافه شدند.
چرا سریال خط داستانی مشخص ندارد و تصمیم گرفتید اپیزودی کار کنید؟
شبکه سلامت سفارش اپیزودی داد چون میخواهند تکرار بروند بتوانند لا به لای برنامههایشان بروند. هر قسمت ۱۵ تا ۲۰ دقیقه روی آنتن میرود و به صورت موضوعی، با اتفاقات برخورد میکند.
برای این سریال چند دقیقهای از بازیگران چهره استفاده کردید؛ دلیل آن چه بود؟
برای کار قبلی (منم دوستت دارم) خیلی موفق بود که ۵ دقیقه پخش میشد. امیرحسین صدیق، نگار عابدی و مسعود فروتن به ایفای نقش میپرداختند و بسیار مورد توجه قرار گرفت. ما اسم این کار را نمایشهای کوتاه تلویزیونی گذاشتهایم؛ چون الان از حوصلهها خارج است که کارهای طولانی ببینند. با توجه به اینکه امروز فضای مجازی کمتر اجازه میدهد سریالها و برنامههای تلویزیونی مثل گذشته حضور پررنگی داشته باشند.
در این میان موضوع عادت ماهیانه خانمها بیشترین ماجرایی بود که ۳۰ میلیون بار دیده شد. جالب است که در کنار هجمههایی ما را تشویق کردند که تابوشکنی کردیم و وارد مسائلی شدیم که باید میشدیم. خیلی مسائل را در عالم پزشکی و مسائل دیگر باید گفت و نباید ترسید؛ سالهاست تلویزیون میخواهد این کار را بکند و آدمها خودشان، خودشان را سانسور کردند و این دفعه خواستیم خودسانسوری نکنیم و هم از داخل و خارج از کشور مورد استقبال واقع شد.
جای تعجب دارد رسانههای معاند هم به این ماجرا صحّه گذاشتند و نوشتند این کار خوبی بوده که تلویزیون ایران انجام داده است. به طور کل بازیگران مطرح، خیلی سخت چنین کارهایی را میپذیرند و شاید ما یک مقداری از آن اعتبار چند سالهمان استفاده کردیم.
بازیگران مطرحی که اشاره کردید جواب سر بالا میدهند؟
برخی به خاطر ارقام دستمزدشان نتوانستیم بیاوریم و نشستیم متقاعدشان کردیم با رقمی که ما داریم بیایند. بهنوش بختیاری هم طرفدار دارد و هم فالوور و هم شناخته شده است. خوشبختانه از این کار و فیلمنامه و اهدافش خوشش آمد و بسیاری از بازیگران دیگر که الان حضور دارند چه در نقشهای اصلی و چه میهمان، ابراز رضایت کردند و خوشبختانه به فصل رمضانی رسیدهایم و حجم بیشتری از بازیگران را جذب کردیم.
تصویربرداری کار تا پایان ماه رمضان ادامه دارد و در کدام لوکیشن حضور دارید؟
ضبط همینطور ادامه دارد و احتمالاً تا پایان ماه رمضان تصویربرداری خواهیم داشت. این روزها در لوکیشن اصلی که دکور زدهایم یعنی فرهنگسرای انقلاب، کار پیش میرود. بخش دیگری لوکیشنهای خارجی داریم که در زمان حال میگذرد. آن زمان دادگاه در همان لوکیشن دکور زده فرهنگسرای انقلاب اتفاق میافتد.
این دستمزدهای نامتعارف و بالایی که شما اشاره کردید در جذبِ بازیگر با آن برخورد کردید به فضای افسارگسیخته و مدیریت نشده نمایشخانگی برمیگردد یا مقصر بخشهای دیگرند؟
دو مسئله پیش آمد برگردیم به گذشته. وقتی خود تلویزیون لازم شد تلهفیلم درست کنند چون حجم زیادی این تولیدات را داشتند و آدمهای غیرحرفهای وارد شدند و رقمها را شکستند. ماجرا در رسانههای خانگی به سمت همین دستمزدهای بالا رفت. کسانی که اسپانسر میشوند، دهها برابر سود میکنند. مسئله اقتصادی است و به نوعی بیزنس محسوب میشود؛ و رقمها را بالا بردهاند. بازیگری که قبلاً ۵۰ میلیون میگرفته امروز ۵۰۰ میلیون میخواهد و شخصی که ۵ میلیون میگرفته ۵۰ میلیون درخواست میکند.
به همان نسبت دستمزدها را بالا بردند؛ چون همین بازیگران کارهایی که در رسانه خانگی کار میشود ارقام نجومی میدهند و کار را سخت کردند. آنهایی که در تلویزیون سریال میسازند و میبینیم دیگر مثلِ گذشته، به آن شکل بازیگران در تلویزیون حضور ندارند و حضورشان کمتر شده و تلویزیون از نظر بودجه و برآورد، این توانایی را ندارد که بتواند به این دست بازیگران پرداخت کند.
در میانِ این بازیگرانی که به سراغشان رفتید پیشنهادهای غیرمتعارف دادند و یا بازیگری در سریالتان بازی کرد که دستمزد غیرمتعارف بگیرد؟
برآوردمان در حد پایین است و فقط به خاطر مدیر محترم شبکهمان که خیلی خواستند و به این نوع کارها احترام میگذارند توانستیم با ترفند و مدل برنامهسازی هم بازیگر داشته باشیم و آنچنانی خرج نکنیم. زیاد بودند با کسانی صحبت کردیم که پیشنهادهای نامتعارف میدادند.
بازیگرهایی بودند که ۳۰ میلیون و ۲۰ میلیون میگرفتند و الان ۲۰۰ میلیون و ۳۰۰ میلیون میخواستند. تمایل داشتیم اما به خاطر این پیشنهادات نامتعارف نتوانستیم از آنها استفاده کنیم. فرض کنید سراغ بازیگری مثل صدیق و خانم نگار عابدی رفتیم به خاطر رفاقتهای گذشته آمدند و کار کردند. برخی از بازیگران هم که خیلی دوست داشتیم در خدمتشان باشیم اما دستمزد غیرمتعارف میخواستند که نشد.
چرا از سریال به این سمت آمدید و کارهای کوتاه چند دقیقهای میسازید؟
زمانی دو شبکه بود و این حجم رسانهها و گوشی تلفن همراه نبود و هفتهای یک بار مردم دوست داشتند سریال ببینند. اما امروز با این حجم برنامه و سریال و رسانه حوصله مخاطب کم شده و باید حرفهای بهروز و خوب و جذاب را در کارهای کوتاه مطرح کنیم. چون زمان زیادی از مردم نمیگیرد استقبال هم در نتیجه بیشتر میشود. مردم دوست دارند این پیامها را از یک سریال و برنامه تلویزیونی بگیرند. امید به خدا برنامههای بهتری ساخته شود و مردم را راضی کند. معمولاً برای مخاطب و رضایت خاطر مردم کار میکنیم.
شما تجربه حضور در کنداکتور ماه رمضان داشتید و اولین کار «گمگشته» بود و کارهای بعدی به «روز حسرت» و «آخرین گناه» هم رسید…
واقعاً کار «گمگشته» را سال ۱۳۸۰ کار کردیم و یا «روز حسرت» و «آخرین گناه» که به نوعی کار ماورایی محسوب میشوند جزو کارهای موفق رمضانیاند. یادم میآید آن موقع که سریال «گمگشته» را کار میکردیم بازیگری نمیآمد و سریال مناسبتی کار نمیکرد.
آشنایی قبلی با آتیلا پسیانی داشتم که باعث شد او این نقش را بپذیرد و چقدر هم این سریال و نقش «سید» در تاریخ کارهای ماه رمضانی ماندگار شد. آن سال این سریال ۹۰ درصد بیننده داشت و هنوز هم این سریال تکرار میشود بیننده دارد.
یک چیزی شروع شد و کاملترین آن در سریالهایی مثل «روز حسرت» و «آخرین گناه» تکرار شد.
چرا سریالهای جدید نمیتوانند مثل گذشته مخاطبپسند باشند؟
شرایط جامعه است و یکی هم شرایط مالی کار. الان به شدت کار کردن سخت است وعدم تخصیص بودجه کافی به صداوسیما هم باعث شده مدیران به در و دیوار بزنند تا بتوانند هزینهها را پرداخت کنند. گاهاً با تأخیر ۶ ماه یا یکساله دستمزدهایشان را میگیرند؛ یک مقداری قضیه مالی به سمت اسپانسر، پول آوردن و یک مقداری شرایط اقتصادی جامعه است.
همهچیز دست به دست هم داده، باعث افت شده و تک و توک سریالهای خوب را روی آنتن ببینیم. همه به هم بستگی دارد، وقتی پول ندارید و برآورد ۲۰ میلیون تومان داری باید آدمهای ۲۰ میلیون تومانی بیاوری و مخارج و هزینهها سرسامآور شده است. سال ۱۳۶۴ مجموعهای برای دهه فجر تحت عنوان «زمستان سرد» برای شبکه دو ساخته شد و یک ناظر مالی داشتیم روزی ۵۰۰ تومان پرداخت میکردیم و امروز حداقل روی چند میلیون هزینه معمولی داریم.
سریالی هم در دست اقدام داشتید، به فیلمبرداری نمیرسد؟
متنِ سریال شیرینی را داریم که توسط گروه نویسندگان، نگارش آن به پایان رسیده است. سریال ۳۰ قسمتیای که به عنوان اولین اسم، «و اما عشق» را برای آن انتخاب کردهایم. ما همیشه روی متن کار میکنیم و متنها که خوب درآمد وارد تولید میشویم. باید ببینیم مسیرِ کار چطور پیش میرود تا سرانجام این کار هم مشخص شود.