حمله بایدن به سوریه و شکاف در حزب دموکرات

فرارو- "مارک اپیسکوپوس*" نویسنده و تحلیلگر مسائل حوزه امنیت ملی در گزارشی برای پایگاه خبری-تحلیلی "نشنال‌اینترست"، از تشدید منازعاتِ درون حزبی حزب دموکرات به دلیل اقدام اخیر دولت بایدن در حمله به سوریه، بدون اخذ مجوز از کنگره آمریکا خبر داده و این موضوع را حاملِ چالش‌های اساسی و گسترده برای دولت بایدن در ادامه مسیر فعالیت هایش ارزیابی کرده است.

اپیسکوپوس در این رابطه می‌نویسد: «آیا قرار است "جو بایدن" رئیس جمهورِ کنونی آمریکا به یک رئیس جمهورِ جنگ‌طلب در تاریخ سیاسی آمریکا تبدیل شود؟ پنجشنبه گذشته، بایدن فرمانِ حمله هوایی به سوریه را صادر کرد و هدف اصلی خود را نیز از این اقدام، حمله به مواضع نیرو‌های نیابتی ایران عنوان کرد. بایدن این حرکت را با طرح این ادعا انجام داده که می‌خواسته پاسخی محکم به یک حمله راکتی شبه نظامیان عراقی (که بایدن مدعی شده وابسته به ایران بودند) به نیرو‌های آمریکاییِ مستقر در اربیل، داده باشد. برخی منابع خبری گفته اند که دست کم ۲۲ نفر به همراه چند کامیون تسلیحاتی در جریان حمله مذکور کشته شده و از بین رفته اند. "جان کربی" سخنگوی وزارت دفاع آمریکا مدعی شد که آمریکا می‌خواسته با انجام یکچنین حمله ای، پیامی روشن را برای ایران ارسال کند. مساله‌ای که کاملا از سوی تهران رد شده است.

به گزارش فرارو، بسیاری از ناظران و تحلیلگران بر این باورند که دولت بایدن با انجام حمله مذکور سعی داشته اعتماد به نفسِ ایران را در آستانه تعاملات احتمالی با تهران در مساله هسته‌ای این کشور، کاهش دهد. "بلال صعب" از مقام‌های سابق وزارت دفاع آمریکا و عضو ارشد "اندیشکده خاورمیانه" به "واشنگتن پست" می‌گوید: "من معتقدم بایدن خواسته است تا لحنِ تند خود را به ایران نشان دهد و موضع آن را در آستانه مذاکرات احتمالی با این کشور، تصعیف کند".

اقدام اخیر دولت بایدن در حمله به سوریه، بازتاب‌های بین المللی فراتر از محور تهران-واشنگتن داشته است. دولت سوریه نیز قویا این حمله را محکوم کرد و آن را نمودی از رویه‌های بزدلانه و تجاوزکارانه آمریکا توصیف کرده و نسبت به تبعاتِ نامعلوم یکچنین اقداماتی، هشدار داده است. در این راستا وزارت خارجه سوریه در بیانیه‌ای گفته است: "این تجاوز، نشانه‌ای منفی از سیاست‌های دولت جدید آمریکا است که در ظاهر از تعهد به هتجار‌های بین المللی سخن می‌گوید، اما در عمل، قانون جنگل را دنبال می‌کند".

روسیه به عنوان متحد نزدیکِ دولت سوریه و به مثابه یک بازیگر تاثیرگذار در عرصه معادلات خاورمیانه نیز رویکردِ مشابهی را از خود نشان داده است. "سرگی لاوروف" وزیر خارجه روسیه گفته است که "چهار الی پنج دقیقه قبل از حمله نیرو‌های آمریکایی، واشنگتن به نظامیان روسیه در این رابطه خبر داد".

امری که به هیچ عنوان از جانب روسیه پذیرفته شده نیست. برخی سیاستمداران روسی نیز پا را فراتر گذاشته و گفتند که حمله اخیر دولت بایدن به خاک سوریه، نشانه‌ای از این مساله است که آمریکا قصد ترکِ سوریه را ندارد و سعی دارد بار دیگر همچنان در دوره ترامپ، به سیاست‌های تنش زایش ادامه دهد. در این رابطه "لئونید اسلوتسکی" رئیس کمیته امور خارجی دومای روسیه گفته است: "این حمله بدون هچگونه منطق و برگزاری محکمه ای، شماری از افراد را هدف قرار داد".

در این راستا، بحث‌ها و مناظرات زیادی در مورد قانونی بودن و مشروعیتِ اقدام بایدن در صدور فرمان حمله به سوریه نیز شکل گرفته است. بسیاری از دموکرات‌های برجسته نظیر "تیم کاین" از ایالت ویرجینیا، عمیقا اقدام اخیر دولت بایدن در حمله به سوریه را خلاف قانون اساسی آمریکا توصیف کرده اند.

در این راستا، تیم کاین می‌گوید: "مردم آمریکا حق دارند که بدانند جو بایدن با چه منطقی دست به این حمله زده و چرا بدون مطرح کردن این اقدام با کنگره آمریکا، یکچنین حرکتی را انجام داده است". وی افزوده: "عملیات‌های نظامیِ تهاجمی، بدون موافقت کنگره و در شرایطی که آمریکا در شرایط فوق العاده نیست، باید هدفِ رایزنی با کنگره قرار گیرند. دولت بایدن باید هر چه سریع‌تر در این رابطه پاسخگو باشد".

سناتور "کریس مورفی" از ایالت کنتیکت و عضو کمیته روابط خارجی سنای آمریکا نیز گفته است: "حملات انتقام جویانه که برای ممانعت از یک حمله قریب الوقوع انجام نمی‌شوند، بایستی در چهارچوب ملاحظات مرتبط با ضرورت کسب مجوزِ استفاده از نیروی نظامی توسط رئیس جمهور آمریکا از کنگره این کشور گنجانده و تفسیر شوند. در این راستا، جناح مترقی و پیشرویِ حزب دموکرات حتی در انتقاد‌های خود علیه اقدام بایدن در حمله به سوریه، صریح‌تر رفتار کرده است.

"رو کانا" عضو مجلس نمایندگان آمریکا از کالیفرنیا می‌گوید: "به طور حتم، دولت بایدن هیچ توجیهی جهت حمله به سوریه نمی‌تواند ارائه کند. ما باید هر چه سریع‌تر از خاورمیانه خارج شویم، نه اینکه منازعات را در این منطقه تشدید کنیم. من بار‌ها و بار‌ها علیه رویه‌های ترامپ در خاتمه ندادن به جنگ‌های بی پایانِ آمریکا سخن گفته ام... با این حال، باز هم علیه این مساله، در شرایطی که یک رئیس جمهور دموکرات در آمریکا بر سر کار است، سخن خواهم گفت". جالب اینکه عملکرد بایدن در صدور فرمان حمله به سوریه موجب شده تا شماری از قانونگذاران آمریکایی، خواستارِ تجدیدنظر در روند صدور فرمان انجام حمله هسته‌ای از سوی رئیس جمهور آمریکا که در حوزه اختیارات قانونی وی نیز است، شوند.

این نوع از جنجال‌ها در روز‌های نخستین ریاست جمهوری بایدن می‌توانند گواهی بر وقوع درگیری‌ها و اختلافات گسترده‌تر در چهارچوب حزب دموکرات، علیه جو بایدن باشند. این مساله مخصوصا با توجه به تلاش‌های فراوان بایدن جهت حفظ ائتلاف میان جناح مترقی و همچنین جناح سنتی و مستقرِ حزب دموکرات که کمک زیادی به وی جهت پیروزی در انتخابات ریاست جمهوری ۲۰۲۰ آمریکا کردند، از اهمیت بیشتری برخوردار می‌شود».

*مارک اپیسکوپوس، وی نویسنده و تحلیلگر در حوزه مسائل امنیت ملی در پایگاه خبری-تحلیلی نشنال‌اینترست است.