«كولبر كرد و سوختبران بلوچ معلول بيكاري جوانان هستند، نميشود چشم بر فقر و بيكاري ببنديم و با نگاه صرفا امنيتي به پديدهها نگاه كنيم، بايد نگاهمان را اصلاح و به پديدههاي اجتماعي و بحرانها با نگاه اقتصادي توسعهمحور بنگريم»؛ اينها را صادق خرازي، ديپلمات و سياستمدار اصلاحطلب در واكنش به اخبار منتشر شده درباره كشته و زخمي شدن تعدادي از سوختبران بلوچ در ناآراميهاي اخير سيستان و بلوچستان مطرح كرده و خواستار پاسخگويي مسوولان نسبت به اتفاقات رخ داده در مرز ايران با پاكستان شده است.
به گزارش اعتماد، ماجرا از آنجا آغاز شد كه روز دوشنبه تعدادي از سوختبران بلوچ در مرز سراوان ازسوي نيروهاي انتظامي هدف شليك گلوله قرار گرفته و جان خود را از دست دادهاند. اتفاقات تلخي كه درگيريهاي ديگري هم بين مردم سراوان و نيروهاي امنيتي را شكل داد.
هرچند معاون امنيتي انتظامي استاندار سيستان و بلوچستان از ماجرا روايتي متفاوت به دست داده و مسووليت تيراندازي اوليه را متوجه نيروهاي مرزي پاكستان دانسته است.
محمدهادي مرعشي با بيان اينكه «ما در اين منطقه، گذري را براي كمك به معيشت مرزنشينان و كنترل لازم براي ورود و خروج افرادي كه در اين مسير تردد ميكنند، ايجاد كرديم اما از ساعت ۸ صبح روز يكشنبه در حوزه شهرستان سراوان درگيري اتفاق افتاد و تجمعي در پشت مرز مشاهده شد و انبوهي از جمعيت سوختبران و افرادي كه غالبا به صورت غيرقانوني مبادرت به انتقال سوخت كشور به پاكستان ميكنند، در اين منطقه تجمع كرده و قصد داشتند از اين مرز وارد شوند» گفته است: «بيش از 2 ساعت مذاكره با اين افراد انجام شد و از آنها درخواست كرديم تا خويشتنداري كنند و در چارچوب قواعد و قوانيني كه درنظر گرفته شده از اين گذر وارد شوند اما ظاهرا در آن طرف تجمع، باعث تيراندازي ازسوي ماموران پاكستاني ميشود و هجوم شدت پيدا ميكند و با شكستن درهاي گذر و ايجاد خسارت، جمعيت وارد شده و حين اين درگيري يك نفر كشته و 4 نفر مجروح شدند.»
براساس توضيحات اين مقام مسوول، جمعيتي در بين اين افراد به سمت پاسگاه شهرستان سراوان حملهور ميشوند و موتور ماموران مستقر در مرز را آتش ميزنند و قصد ورود به پاسگاه را داشتند كه به دليل هجوم به سمت پاسگاه، تيراندازي صورت ميگيرد و تعدادي از افراد مجروح شده و درنهايت جمعيت متفرق ميشود. آمارها درباره تعداد جانباختگان اين حادثه نيز ضد و نقيض است.
رسانههاي غيررسمي تعداد كشتههاي اين حادثه تا زمان نگارش اين گزارش را ۸ نفر اعلام كردهاند اما معاون امنيتي انتظامي استاندار سيستان و بلوچستان تعداد كشتههاي اين حادثه را ۲ نفر و مجروحان را ۶ نفر اعلام كرده است. انتشار پيدرپي اخبار اين حادثه در شبكههاي اجتماعي موجب شد تا مسوولان محلي و كشوري نيز يكي پس از ديگري به وقايع سراوان ورود كنند. شيخالاسلام مولانا عبدالحميد، از بزرگان سيستان و بلوچستان با صدور بيانيهاي، حادثه تيراندازي به سوختبران را كه منجر به شهادت و زخمي شدن جمعي از آنان شد، شديدا محكوم كرد و اين اقدام را برخلاف قانون و شرع دانست.
بنابر آنچه در متن بيانيه مولوي عبدالحميد روي خروجي پايگاه خبري ديدهبان ايران رفت، اين روحاني اهل سنت با اشاره به اينكه «متاسفانه اكثر مردم استان با مشكلات عديده معيشتي دستوپنجه نرم ميكنند و در بدترين وضعيت اقتصادي بهسر ميبرند. با توجه به نبود شغل كافي و منبع درآمد، بسياري از مردم استان ناچار به خريد و فروش سوخت ميشوند»، تاكيد كرده كه «سوختبري جرم و قاچاق نيست؛ سوختبران نانآوران خانوادههاي خودشان هستند و زندگي هزاران خانواده از همين طريق ميچرخد. البته مسوولان نظامي و انتظامي با قاچاق اسلحه و مواد مخدر مبارزه كنند.»
مولوي عبدالحميد در ادامه اين بيانيه آورده است: «مقام رهبري نيز تصريح كردهاند: «بنده مرادم از مبارزه با قاچاق، برخورد با فلان كولهبر ضعيف بلوچستاني نيست؛ اينها اهميتي ندارد و اگر با اين موارد مبارزه هم نشود، اشكالي ندارد.»
امامجمعه اهل سنت زاهدان همچنين تاكيد كرده كه «دولتها وظيفه دارند براي معاش مردم برنامهريزي كنند تا كسي ناچار به اختيار نمودن شغلهاي پرخطر نشود. بدون شك اين مرز مشترك متعلق به همين مردم است و نفعش بايد به همين مردم محروم برسد، نه كساني كه با تجارت كلان سوخت، سود ميلياردي به دست ميآوردند.» او در پايان با بيان اينكه «بنده اين جنايت را كه خلاف شرع و قانون است، بهشدت محكوم ميكنم»، از مسوولان خواست تا در سريعترين زمان ممكن عاملان اين حادثه دردناك را محاكمه و مجازات كنند.