جعلیاتی به نام مولانا در «دورهمی»

دکتر سیدمحمود انوشه در قسمتی از برنامه تلویزیونی «دورهمی» مهران مدیری که در دی‌ماه جاری از تلویزیون پخش شد، بیت‌هایی را که منتسب به مولانا معرفی می‌کند، می‌خواند و می‌گوید که بنای زندگی‌اش را تغییر داده؛ این درحالی است که این چهره شناخته‌شده حوزه روانشناسی می‌گوید این دو بیت را - که البته و در واقع از مولانا نیستند - تا کنون به هر کسی که می‌توانسته توصیه کرده است.

به گزارش ایسنا، در پی این ماجرا، کمپین مبارزه با نشر جعلیات که چند سالی است با همکاری فرزندان عده‌ای از نویسندگان و شاعران و نیز استادان دانشگاه در حوزه معرفی آثار ادبی جعلی فعالیت می‌کند با یادآوری این‌که پیش‌تر این بیت‌های منسوب به مولانا را جعلی اعلام کرده، در یادداشتی که سمیرا فرقانی، عضو این کمپین نوشته، آورده است: «چندی پیش در تاریخ دهم دی‌ماه همین امسال آقای مهران مدیری در برنامه دورهمی مهمان ویژه‌ای داشتند؛ جناب دکتر سیدمحمود انوشه که بیشتر ما ایشان را به واسطه سخنرانی‌های صمیمی و بی‌تکلف‌شان پیرامون مسائل زندگی و به‌خصوص جوانان می‌شناسیم.

ایشان طبق روال همیشگی‌شان با بیانی دلنشین و صمیمی شروع به تفسیر و توضیح فلسفه زندگی می‌کنند و در توصیف عشق و ازدواج نیز ابیات و عباراتی برای حاضران و مخاطبان تلویزیون می‌خوانند. همه چیز خوب پیش می‌رود تا آن‌جا که آقای دکتر دو بیت جعلی و منسوب به مولانا را خوانده و تاکید می‌کنند که این دو بیت بنای زندگی ایشان را تغییر داده است. چقدر غم‌انگیز است که جعل این‌گونه، چون بوته‌ای عبث و هرز بر همه شئونات جامعه ادبی و هنری ریشه دوانده و به فضای مجازی و حقیقی زندگی ما راه یافته است؛ آن هم توسط افراد نام‌آشنا!

این دو بیت قبلا از سوی #کمپین_مبارزه_با_نشر_جعلیات جعلی اعلام شده است:

«هر لحظه که تسلیمم در کارگه تقدیر/ آرام‌تر از آهو بی‌باک‌ترم از شیر

هر لحظه که می‌کوشم در کار کنم تدبیر/ رنج از پی رنج آید زنجیر پی زنجیر»

البته نه این تنها شعر جعلی منسوب به مولانا است و نه این برنامه تلویزیونی تنها جایی است که جعلیاتی به نام مولانا در آن ارائه می‌شود. پیش‌تر جنجالی بر سر شعر «تا توانی می‌گریز از یار بد» که در کتاب فارسی سال نهم آمده است و حذف نام مولانا که البته بعدتر گفته شد شاعر این شعر نیست، به پا شد؛ در نهایت اعلام شد حذف نام مولانا مربوط به شعری در کتاب درسی و گذاشتن عنوان «شاعری» به جایش به موضوع بحث‌برانگیز حذفیات و تغییرات کتاب‌های درسی ربطی ندارد و بر این اساس، این حذف برای اصلاح شعر جعلی منسوب به مولانا بوده است.

از دیگر بیت‌های جعلی‌ای که به نام مولانا در فضای مجازی و حقیقی دست به دست می‌شوند می‌توان به «دل من در گرو یار بگو یار کجاست/ چشم من در پی دیدار بگو یار کجاست»، «تا آب شدم، سراب دیدم خود را/ دریا که شدم، حباب دیدم خود را/ آگاه شدم، غفلت خود را دیدم/ بیدار شدم، به خواب دیدم خود را» و ... اشاره کرد.