معاون اول رییسجمهور امریکا که وظیفه دارد به عنوان رییس مجلس سنا در ششم ژانویه نتایج آرای الکترال را تایید و جو بایدن را به عنوان رییسجمهور آینده امریکا معرفی کند، تصمیم گرفته از تلاش تعدادی از جمهوریخواهان کنگره برای برگرداندن نتایج انتخابات ریاستجمهوری حمایت کند؛ اقدامی که میتواند آینده سیاسی مایک پنس و حزب جمهوریخواه را برای همیشه تحت تاثیر قرار دهد.
به گزارش اعتماد، ۱۱ سناتور و یک سناتور منتخب جمهوریخواه روز شنبه اعلام کردند که تصمیم دارند با برخی از اعضای مجلس نمایندگان همراه شوند و نتایج انتخابات ریاستجمهوری سوم نوامبر در تعدادی از ایالتهای حساس که رقابت در آنها نزدیک بوده را زیر سوال ببرند.
سیانان نوشته است که «این سناتورها به رهبری تد کروز- و با همراهی مایک پنس معاون رییسجمهور- میخواهند راه را برای ادامه اقدامات دونالد ترامپ در به چالش کشیدن پیروزی رقیب باز بگذارند تا دولت آینده نتواند در شرایطی مناسب کار خود را آغاز کند.» این اتفاق در حالی رخ خواهد داد که تمامی ایالتها رسما نتایج انتخابات ریاستجمهوری را تایید کردهاند و در بیش از ۶۰ رجوع تیم حقوقی رییسجمهور امریکا به دادگاه حتی در یک مورد نیز هیچ قاضی و دادگاهی حاضر نشده به نفع دونالد ترامپ رأی دهد.
به گفته تعدادی از جمهوریخواهان کنگره مدارک و شواهدی در خصوص وقوع تقلب در انتخابات وجود ندارد و از همین رو میچ مک کانل، رهبر جمهوریخواهان در سنا ضمن به رسمیت شناختن پیروزی جو بایدن از هم حزبیهای خود درخواست کرده است تا در روز ششم ژانویه چالشی جدید به وجود نیاورند.
تد کروز و ۱۱ سناتور دیگر، اما توجهی به این خواسته نداشتهاند و بدون ارایه شواهد و مدارک کافی تصمیم دارند برای ابطال نتایج انتخابات در برخی ایالتهای سرنوشتساز که زمینهساز پیروزی دموکراتها بودهاند، تلاش کنند. مخالفت این سناتورهای جمهوریخواه با تایید پیروزی جو بایدن و کامالا هریس در انتخابات ریاستجمهوری هیچ تاثیری در نتیجه نهایی نخواهد داشت و نمیتواند مانع انتقال قدرت یا حتی به تعویق انداختن آن شود، اما نشست عادی کنگره را که هر ۴ سال یک بار در ششم ژانویه برگزار میشود به محلی برای نزاع میان دو حزب بدل خواهد کرد.
نیویورک تایمز نوشته است: «با توجه به برنامهریزیهایی که از سوی ۱۲ سناتور و همراهی تعدادی از اعضای مجلس نمایندگان صورت گرفته است، میتوان پیشبینی کرد که آنها به بلندگویی برای پخش شایعات درباره تقلب در انتخابات تبدیل خواهند شد و بیاعتمادی بخشی از هواداران ترامپ به دموکراسی در امریکا را تشدید خواهند کرد.»
هفته گذشته بود که سیانان به نقل از دو منبع آگاه از برگزاری یک دیدار میان ترامپ و تعدادی از اعضای جمهوریخواه مجلس نمایندگان خبر داد. در این دیدار دونالد ترامپ از آنها خواست تا برای به چالش کشیدن نتیجه انتخابات به مو بروکس، نماینده آلاباما بپیوندند و از او در این مسیر حمایت کنند، اما هنوز مشخص نبود آیا سناتوری حاضر خواهد شد با این تلاشها همراه شود یا نه.
میچ مک کانل نیز از دیگر سناتورها خواسته بود که سناتورها نتایج را زیر سوال نبرند تا ششم ژانویه بدون دردسر سپری شود. بر اساس قوانین امریکا اگر سناتوری صحت آرای انتخابات را به چالش نکشد، تایید انتخابات به رأی نمایندگان کنگره گذاشته نخواهد شد. یک هفته بعد، اما همه چیز تغییر کرد. شنبه شب به وقت محلی پولیتیکو گزارش داد که ۱۲ سناتور برای این کار اعلام آمادگی کردهاند.
در بیانیه این سناتورها که تد کروز آنها را رهبری میکند آمده است که «ما علیه تایید انتخابات رأی خواهیم داد چراکه بر این باوریم آرا در مدت زمان قانونی اخذ نشده و تایید آنها در ایالتها به صورت قانونی صورت نگرفته است.»
سناتور جاش هاولی ابراز امیدواری کرده است که تعداد بیشتری از سناتورها به این تلاش بپیوندند، اما تئوریسینهای حزب جمهوریخواه اینگونه اقدامات را خلاف منافع امریکا و بر خلاف منافع بلندمدت حزب توصیف میکنند.
نیویورکتایمز نوشته است که با توجه به رفتارهای پنس در هفتههای اخیر و اختلاف نظر او با رییسجمهور در این خصوص انتظار نمیرفت که او در این مسیر با سناتورها و نمایندگان معترض همراه شود، اما اوضاع بر اساس پیشبینیهای قبلی پیش نرفت.
روز شنبه مارک شرت، رییس دفتر مایک پنس با صدور بیانیهای اعلام کرد که «به دلیل نگرانی بسیاری از شهروندان امریکایی پیرامون وقوع تقلب در انتخابات معاون اول تصمیم دارد از اقدام تعدادی از اعضای مجلس نمایندگان و مجلس سنا در خصوص استفاده از حقوق قانونیشان برای اعتراض به تخلفات انتخاباتی حمایت کند و اجازه بدهد آنها مدارک و شواهد لازم را در ششم ژانویه در کنگره ارایه کنند.»
استیو اشمیت استراتژیست جمهوریخواه که از مشاوران ارشد کارزار جورج بوش و جان مک کین بوده، میگوید: «این اتفاق برای حزب جمهوریخواه مرگآور است. رخ دادن چنین رفتاری در ششم ژانویه باعث خواهد شد حزب جمهوریخواه به همان سرنوشتی دچار شود که حزب ویگ پس از تصویب قانون کانزاس- نبراسکا در ۱۸۵۴ به آن دچار شد.» به گفته او، پس از تصویب این قانون که به بردگی مرتبط میشد حزب ویگ نتوانست یکپارچگی خود را حفظ کند و در پی اختلافات درونی اعضا این حزب دو پاره و حزب جمهوریخواه امروزی متولد شد.
استیو اشمیت معتقد است با به چالش کشیده شدن نتایج انتخابات از سوی برخی جمهوریخواهان در ششم ژانویه، حزب جمهوریخواه به دو دسته تقسیم میشود که آشتی و تفاهم آنها امکانناپذیر خواهد بود. او همچنین رسمیت یافتن این دو دستگی در حزب را «جنگ داخلی درون حزبی» توصیف کرده است.
میت رامنی، سناتور ایالت یوتا و کاندیدای جمهوریخواهان در انتخابات ریاستجمهوری سال ۲۰۱۲ نیز با همراهی دو سناتور دیگر علیه این تصمیم برخی اعضای حزب موضع گرفتند. رامنی گفت «به چالش کشیدن نتایج انتخابات میتواند منافع برخی افراد و گروهها را تامین کند، اما آینده جمهوری دموکراتیک امریکا را به خطر خواهد انداخت.»
لیزا مورکوفسکی، سناتور آلاسکا و پت تومی، سناتور پنسیلوانیا نیز از موضع رامنی حمایت کردند. ویلیام گلاستون، استاد دانشگاه و رییس گروه مطالعات حکمرانی در دانشگاه بروکینگز میگوید: «فارغ از تلاطمی کوتاهمدت که این اقدام ایجاد و جدا از آسیبی که به حزب جمهوریخواه وارد میکند باید در نظر داشت که ضربه وحشتناکی به دموکراسی در امریکا وارد میشود؛ چراکه تعداد زیادی از مردم بدون هیچ دلیلی مشروعیت جو بایدن و تصمیمات او را به رسمیت نخواهند شناخت و این خطرناکترین اتفاق برای امریکاست.»
تحلیلگران پیشتر تاکید داشتند تصمیم مایک پنس برای حضور در انتخابات ۲۰۲۴ که پیشتر از سوی منابعی نزدیک به او تایید شده، باعث میشود معاون اول رییسجمهور امریکا با به چالش کشیدن نتایج انتخابات همراه نشود و آینده سیاسی خود را به خطر نیندازد، اما پنس مسیر متفاوتی را پیش گرفت.
واشنگتنپست نقش اطرافیان ترامپ را در این تغییر مسیر پنس موثر دانسته است. به نوشته این روزنامه در حالی که حقوقدانان پیرامون تشریفاتی بودن نقش مایک پنس در تایید نتایج انتخابات اتفاق نظر دارند وکلایی نظیر سیدنی پاول، دونالد ترامپ را قانع کردهاند که این نقش تشریفاتی نیست و همین امر فشار را بر معاون اول افزایش داده است. یکی از مقامات ارشد کاخ سفید که نخواسته نامش فاش شود، گفته است در شرایط کنونی به صلاح هرکسی است که نزدیک رییسجمهور ظاهر نشود چراکه در غیر این صورت نزد رودولف جولیانی و سیدنی پاول فرستاده خواهد شد تا آنها نظر بدهند او چگونه میتواند به تغییر نتایج انتخابات کمک کند.
سیانان نوشته است که مایک پنس نیز مدتها تمایل نداشته وارد این بازی شود، اما او نگران است که بسیاری از طرفدارانش را به دلیل عدم حمایت از ترامپ در مقطع زمانی فعلی از دست بدهد و از همین رو تصمیم گرفته از تلاش نمایندگان جمهوریخواه کنگره برای به چالش کشیدن نتایج انتخابات حمایت کند.