یکی از شناختهشدهترین استارتاپهای ایرانی اسنپفود است. کسبوکاری که با اضافه شدن بخش سوپرمارکت به آن و افزایش خرید آنلاین در روزهای کرونا جهشی خیرهکننده را تجربه کرده، اما داستان شروعش مثل بسیاری از کسبوکارهای آنلاین دیگر داستان سادهای است.
به گزارش روزنامه هفت صبح، سعید لطفی یکی از بنیانگذاران این کسبوکار در سال ۱۳۸۸ و در یک تماس تلفنی با دوستش کیارش عباسزاده متوجه میشود در خارج کشور سایتهایی وجود دارند که امکان سفارش آنلاین غذا از رستورانها را فراهم میکنند.
همین انگیزهای میشود برای اینکه با عباسزاده و یک دوست دیگرش در محله گیشا (که محل سکونت هر سه آنها بوده) و با قرارداد بستن با فستفود «جوجه داغ» کسبوکاری را شروع کنند با نام زودفود و با سرمایه اولیه ۳میلیون تومان! کسبوکاری که پنج سال بعد و با سرمایهگذاری چندمیلیاردتومانی «راکت اینترنت» آلمان که در ایران با نام «گروه اینترنتی ایران» یا IIG فعالیت میکرد به یکی از قدرتمندترین استارتاپهای ایران تبدیل شد.
۱۰۰ هزارتایی شدن اسنپفود
زودفود بعد از رشد دیگر استارتاپهای مجموعه IIG که در ایران با برند اسنپ شناخته میشوند بهرغم مخالفت بنیانگذاران اولیهاش که حالا سهام چندانی در این کسبوکار نداشتند به اسنپفود تغییر نام داد.
زودفودی که به گفته لطفی در روزهای ابتدایی راهاندازیاش روزی ۱۰ سفارش بیشتر نداشت، اواخر سال ۹۳ به سفارش روزی ۵۰۰ غذا، در میانه سال ۹۵ تعداد سفارشهایش به روزی ۲۰هزار و در انتهای سال ۹۸ به روزانه ۱۰۰هزار سفارش اینترنتی رسید.
اسنپفود که از میان بنیانگذاران قدیمیاش حالا تنها سعید لطفی به عنوان یکی از مدیران میانی در آن حضور دارد و رهبریاش با مهراد عبدالرزاق است با داشتن سرویس سوپرمارکت یکی از محبوبترین سرویسهای آنلاین بین کاربران ایرانی شده است. عبدالرزاق در روزهایی که هنوز کرونا شروع نشده بود و در مراسم رونمایی از نسخه تازه اپلیکیشن اسنپفود گفته بود تعداد سفارشهای این کسبوکار اینترنتی ۱۰۰هزار در روز است که نزدیک ۶۰هزار تای آنها مربوط به سفارش از سوپرمارکتهاست. سفارشهایی که توسط شبکه عظیم پیکهای موتوری اسنپ به دست مشتریان آنها میرسد. پیکهایی که این روزها با اعتصاب و تحصن از شرایط خود و نوع تسویهحساب اسنپ اعلام نارضایتی کردهاند، اما بعید است زورشان به سازوکارهای اسنپ برسد.
گردش مالی کسبوکار سابق بچه محلهای گیشا
برای اینکه بدانید کسبوکاری که همین ۱۱سال پیش و از یک اتاق کوچک در پشتبام خانهای در گیشا شروع شد چقدر بزرگ شده و رشد کرده بهتر است نگاهی بیندازیم به گردش مالی روزانه آن.
اگرچه کرونا باعث شد تا بخش فروش غذای اسنپفود تا ۵۰درصد ریزش کند.
اما رشد ۳۰۰درصدی بخش سوپرمارکت آن، نهتنها این ریزش را جبران کرده بلکه سود سرشاری را هم نصیب اسنپفود کرده است. میانگین ارزش هر سبد خرید سوپرمارکت اسنپفود، ۲۰۰هزار تومان و میانگین خرید هر سفارش غذای آن ۱۵۰هزار تومان است. این روزها بین ۱۵۰ تا ۲۰۰هزار سفارش سوپرمارکت و بین ۴۰تا ۵۰هزار سفارش غذا در اسنپفود ثبت میشود.
به عبارتی روزانه ۳۶میلیارد تومان فروش بخش سوپرمارکت اسنپفود و حدود ۷میلیارد تومان فروش بخش غذای آن در هر روز است. بماند که اسنپ فود بخش فروش شیرینی، میوه و سبزی هم دارد که اگرچه در دوران کرونا افت زیادی کردهاند، اما هنوز فروش قابلتوجهی دارند. میتوان گفت سرویسهای مختلف اسنپفود درمجموع روزانه حدود ۵۰ میلیارد تومان فروش دارد.
IIG کیست و چطور کسبوکارها را متحول میکند یا زمین میزند؟
گروه اینترنتی ایران یا همان IIG نام شعبه ایرانی یک گروه سرمایهگذاری بینالمللی به نام راکتاینترنت است که از ابتدای سال ۹۲ برای سرمایهگذاری روی استارتاپها وارد ایران شد. راکتاینترنت که دفتر مرکزی آن در آلمان است در بیش از ۴۰کشور دنیا روی استارتاپها سرمایهگذاری کرده است. مدل راکت اینترنت هم «حمله به بازار» با پول زیاد است.
سعید لطفی میگوید در سال ۹۳ متوجه شدند که راکت اینترنت قصد راهاندازی یک کسبوکار مشابه زودفود در ایران را دارد و از ترس اینکه ممکن است آنها را از بین ببرد پیشدستی کردهاند و به آنها پیشنهاد سرمایهگذاری روی زودفود را دادهاند. راکت اینترنت که یکی از سهامداران آن در دنیا شرکت مخابراتی MTN است (که در ایران سرمایه زیادی در اختیار دارد) روی استارتاپهایی، چون بامیلو، اسنپ، اسنپفود، اسنپتریپ و یکی دو استارتاپ دیگر هم سرمایهگذاری کرده که چندان موفق از آب درنیامدهاند.
مدل راکتاینترنت اینگونه است که پول زیادی به کسبوکار تزریق میکند تا هم سهم بازار سریعی بگیرد و هم رقبا جان سالم به در نبرند. خیلی زود هم تکلیف را روشن میکند که آیا آن کسبوکار آیندهای دارد یا نه. تعارف زیادی هم ندارد و نشان داده در تعطیل کردن استارتاپهای زیانده با کسی رودربایستی نمیکند! مجموعه اسنپ در آخرین راند جذب سرمایه خود، از ایرانسل هم سرمایه قابلملاحظهای را دریافت کرده و حالا میتوان گفت راهبری کل گروه اسنپ بیشتر در دست این اپراتور قدرتمند ایرانی است.
آینده اسنپفود: یک بازار بدون رقیب و بازارهایی که هنوز فتح نشدهاند
در سال ۹۹ اگرچه کرونا باعث ریزش بخشی از فروش اسنپفود در حوزه سفارش آنلاین غذا شد، اما کرونا خبرهای خوبی هم برای این کسبوکار داشت. مهمترین رقبای اسنپفود چیلیوری و ریحون بودند که یکی در سال ۹۸ و دیگری در سال ۹۹ تعطیل کردند و برچیده شدند. حالا اسنپفود سلطان بازار غذای آنلاین است.
اسنپفود در یک سال گذشته تلاش زیادی کرده که بتواند به حوزه فروش آنلاین دارو هم وارد شود، اما هنوز نتوانسته از پس موانع وزارت بهداشت و سازمان غذا و دارو برآید. بازاری که اگر اسنپفود مجوزهای ورود به آن را بگیرد با توجه به گردش مالی نجومی حوزه دارو، احتمالا رکوردهای تازهای را در فروش روزانه اینترنتی بزند و البته اصلا بعید نیست که کسبوکارهای کوچک فعلی این حوزه را در کمتر از چند ماه از میدان به در کند.
کسبوکاری که روزگاری از یک پشتبام در گیشا شروع شد، حالا یکی از غولهای اینترنتی ایران است؛ اگرچه همیشه متهم به انحصارگرایی و استفاده از روشهای ضدرقابتی در بازار بوده. کسبوکاری که نشان داده متدش تهاجمی است؛ حتی در حذف برخی از بنیانگذاران اولیهاش!