چند درصد دوشغله‌ها مسافرکشی می‌کنند؟

برخلاف آنچه به نظر می‌رسد بیشتر شاغلان برای تامین معاش و جبران هزینه‌های زندگی خود به مسافرکشی روی می‌آورند، گزارش‌ها نشان می‌دهد که سال گذشته درصد بسیار کمی از افراد دو شغله در این بخش به عنوان شغل دوم فعالیت داشتند.

به گزارش ایسنا، امروزه مشکلات معیشتی و اقتصادی و تلاش برای جبران کسری درآمد و تامین هزینه‌های زندگی، بسیاری از افراد را به داشتن شغل دوم واداشته است. از نگاه کارشناسان، پایین بودن حقوق و دستمزد در شغلی اصلی و نگرانی از به خطر افتادن امنیت شغلی و معیشتی، باعث شده که افراد به فکر داشتن شغل دوم یا بیشتر بیفتند و این مساله به انگیزه‌ای برای کسب درآمد بیشتر با پرداختن به شغل دوم تبدیل شده است.

اگرچه پدیده دو شغله یا چند شغله بودن افراد می‌تواند در بهبود وضع معیشت خانوار‌ها اثرگذار باشد، اما نباید از نظر دور داشت که این مساله می‌تواند بر سلامت جسمی و روانی افراد، میزان بهره وری و حضور فرد در خانه و ارتباط با اعضای خانواده تاثیرگذار باشد.

فعالان حوزه کار می‌گویند بسیاری از افراد برای امرار معاش و جبران هزینه‌های معیشت و اجاره بها به شغل دوم روی می‌آورند، ولی با این کار عملا فرصت اشتغال بسیاری از جویندگان کار را اشغال می‌کنند و تعادل عرضه و تقاضا در بازار کار را از بین می‌برند.

مرکز آمار و اطلاعات راهبردی وزارت کار در گزارشی به بررسی توزیع سنی شاغلان دو شغله و بیشتر در فاصله سال‌های ۱۳۹۶ تا ۱۳۹۸ پرداخته که بر اساس آن، طی سال‌های ۱۳۹۶ و ۱۳۹۷ گروه سنی ۳۰ تا ۳۴ سال بیشترین سهم شاغلان تک شغله را به خود اختصاص داده اند در حالی که سال گذشته این سهم متعلق به ۳۵ تا ۳۹ ساله‌ها بوده است. علیرغم آنکه در سال ۱۳۹۶ گروه سنی ۳۵ تا ۳۹ سال بیشترین شاغلان دوشغله و چند شغله را به خود اختصاص داده اند، در سال‌های ۱۳۹۷ و ۱۳۹۸ پدیده شاغلان دو شغله و چند شغله در گروه سنی ۴۰ تا ۴۴ ساله بیشتر دیده شده است.

سال گذشته مردان در رده سنی ۴۰ تا ۴۴ ساله از سهم بیشتری در میان شاغلان مرد دو شغله و بیشتر برخوردار بودند این در حالی است که در سال‌های ۱۳۹۶ و ۱۳۹۷ این سهم در مردان ۴۵ تا ۴۹ ساله بیشتر بوده است. همچنین در حالی که در سال ۱۳۹۷ سهم زنان ۴۰ تا ۴۴ ساله از شاغلان دو شغله و چند شغله بیشتر بوده آمار‌ها نشان می‌دهد که در سال‌های ۱۳۹۶ و ۱۳۹۸ میل به داشتن شغل دوم و بیشتر در گروه سنی زنان ۳۵ تا ۳۹ ساله بیشتر بوده و سهم بیشتری از شاغلان مذکور به این گروه سنی تعلق داشته است. به نظر می‌رسد که تمایل یا نیاز به داشتن شغل دوم در سنین پایین‌تر در خال افزایش است.

دلیل روی آوردن شاغلان کم سواد به شغل دوم

نکته جالب توجه اینکه طی سال‌های ۱۳۹۶ تا ۱۳۹۸ شاغلان بی سواد ۱۵سال به بالا تمایل بیشتری به داشتن چند شغل داشتند که این اتفاق به دلیل وجود مشاغلی بوده که افراد بی سواد عمدتا در آن‌ها اشتغال داشته اند، در واقع می‌توان گفت که افراد بی سواد در مشاغلی فعالیت می‌کنند که نیازمند تحصیلات نیست و از درآمد کمتری برخوردار است.

گزارش مرکز آمار وزارت کار حاکی از آن است که طی سال‌های مذکور، بیشترین سهم در میان شاغلان با سواد دو شغله و چند شغله به فارغ التحصیلان یا در حال تحصیلان مقاطع دکترای تخصصی یا فوق تخصصی تعلق دارد. شاغلان دارای تحصیلات دکترا عمدتا به واسطه مهارت و تحصیلات خود بیشتر امکان یافتن شغل را داشته و کارفرمایان نیز متقاضی این شاغلان هستند و این افراد برای بهره مندی بیشتر از تحصیلات خود تمایل به دوشغله و چند شغله شدن نشان می‌دهند، ولی شاغلان با تحصیلات ابتدایی به دلیل اشتغال در مشاغل ساده‌تر که درآمد کمتری دارد، بیشتر به دو شغل و چند شغل روی می‌آورند.

حضور کمتر دوشغله‌ها در کار اصلی به دلیل جبران کسر درآمد

ساعات کار هفتگی شاغلان دو شغله و چند شغله نیز حاکی از آن است که عمدتا ۳۲ ساعت و کمتر در شغل اول خود مشغول کار بوده اند که این امر به دلیل جبران کسر درآمد از طریق افزایش ساعت کار با اشتغال در شغل دوم بوده است درحالی که شاغلان یک شغله عمدتا در طول هفته ۵۰ ساعت و بیشتر فعالیت کرده اند.

برخلاف آنچه تصور می‌شود که شاغلان بخش‌های مختلف اقتصادی برای جبران هزینه‌های زندگی و تامین کسر درآمد به مشاغل حمل و نقل زمینی و مسافرکشی روی می‌آورند، در سال ۱۳۹۸ تنها ۳.۲ درصد شاغلان دوشغله، در بخش حمل و نقل زمینی (مسافرکشی) به عنوان شغل دوم فعالیت کرده اند و ۶۸ درصد آن‌ها کشاورزی را به عنوان شغل دومشان انتخاب کرده اند.

طی سال گذشته بیشترین فعالیت اصلی شاغلان دو شغله و بیشتر، مشاغل بخش کشاورزی بوده است به نحوی که بیش از۷۰ درصد شاغلان مذکور به فعالیت اقتصادی کشاورزی در شغل دوم خود پرداخته اند. این امر از برخی جهات نتایج مثبتی به همراه دارد چرا که با افزایش شاغلان بخش کشاورزی، امکان تامین مواد غذایی و مواد اولیه مورد نیاز صنایع فراهم می‌شود.