رقابت کهنه کار و تازه وارد در انتخابات ۱۴۰۰؟

جریانات سیاسی و احزاب مختلف می‌گویند هنوز زود است که درباره گزینه‌های نهایی‌شان برای انتخابات ۱۴۰۰ صحبت کنند ولی کم‌کم پازل رقابتی سال آینده در حال تکمیل است و شاید نکته جالب در این انتخابات نسبت به ادوار گذشته آن است که این‌بار چهره‌هایی با سابقه حضور در نهاد‌های نظامی و فعالیت نظامی بیش از پیش فعال شده‌اند. تاجایی که بحث درباره کاندیدا‌هایی با سابقه نظامی حتی به موضوعی محوری در شبکه‌های اجتماعی و البته فضای رسمی مطبوعات تبدیل شده و برخی با صف‌آرایی مخالف و موافق به نقد و بررسی آن می‌پردازند.

اعتماد در ادامه نوشت: جدای از این، محافل سیاسی نیز با نگاهی جدی در حال بحث درباره این موضوعند و آن گونه که برخی سیاسیون می‌گویند بعضی جریانات سیاسی به طور جدی تلاش می‌کنند تا بتوانند فردی را با سابقه نظامی به عرصه رقابت بیاورند و از آن حمایت کنند. بحث‌هایی که با اعلام کاندیداتوری حسین دهقان بیش از پیش داغ شد و البته هنوز بخش قابل‌توجه از مباحث رسانه‌ای نشده است.

به‌خصوص اصولگرایان به عنوان جریان اصلی حامی این ایده، در راهبرد انتخاباتی‌شان سعی می‌کنند صحبت از کاندیدا‌های نهایی را فعلا علنی نکنند و این درحالی است که بررسی‌ها از این حکایت دارد که یکی از مهم‌ترین گزینه‌های این جریان سیاسی -که از قضا سابقه نظامی هم دارد- این روز‌ها به‌شدت فعال و در تلاش برای جلب حمایت احزاب و اشخاص متنفذ اصولگراست.

سردار دهقان که پیش از این وزیر دفاع بوده، اولین نفری بود که با سابقه نظامی پا به عرصه انتخابات ۱۴۰۰ گذاشت و اعلام کرد که در انتخابات ریاست‌جمهوری سیزدهم نامزد می‌شود. غیر از او سخنان و رفتار‌های محسن رضایی، فرمانده اسبق سپاه پاسداران انقلاب اسلامی - که سابقه حضور چندباره کاندیداتوری انتخابات ریاست‌جمهوری را نیز دارد- نشان می‌دهد که بعید نیست او بار دیگر وارد کارزار انتخابات شود.

محمدباقر قالیباف هم که حالا ریاست مجلس را در دست دارد، از گزینه‌های محتمل اصولگرایان برای کاندیداتوری ۱۴۰۰ است. علاوه بر اینها، عزت‌الله ضرغامی رییس اسبق صداوسیما که او نیز در کارنامه خود مدتی سابقه فعالیت نظامی دارد، از جمله افرادی است که بار‌ها بحث حضورش در انتخابات سال آینده مطرح شده است. اما در میان اسامی مختلف، یک چهره جدید هم به‌نحوی عجیب مطرح و از قضا از سوی طیفی خاص مورد حمایت است. سعید محمد، فرمانده قرارگاه سازندگی خاتم‌الانبیاء سپاه پاسداران انقلاب اسلامی مدتی است که نامش در محافل مختلف سیاسی به‌خصوص اصولگرایان شنیده می‌شود.

یک اصولگرای تازه‌وارد

سعید محمد از جمله فرماندهان جوان سپاه محسوب می‌شود که بیشتر در امور اجرایی و عمرانی سپاه فعالیت داشته و کمتر هم با لباس نظامی دیده شده است. او سال ۶۶ وارد سپاه شد و طی سال‌های گذشته آن گونه که رسانه‌ها گزارش داده‌اند، بیشتر در بخش‌های عمرانی سپاه و زیرمجموعه‌های قرارگاه سازندگی خاتم الانبیاء (ص) مشغول به کار بوده است. محمد دکترای مهندسی عمران (گرایش راه و ترابری) از دانشگاه تربیت مدرس تهران را در سال ۸۸ اخذ کرده است.

نام سعید محمد، اما درحالی مطرح شده که محمدباقر قالیباف نیز ظاهرا فعالیت‌های انتخاباتی خود را افزایش داده است. آن‌هم با وجود اینکه حالا چندماهی است در جایگاه ریاست مجلس ایستاده و ساکن «بهارستان» است، اما همچنان نیم‌نگاهی به «پاستور» دارد. چه آنکه برخی نزدیکان او بر این باورند که سوابق قالیباف بیشتر در حوزه اجرایی کارایی دارد و او بیش از «بهارستان» قادر به نقش‌آفرینی در «پاستور» است. با این حال او در جریان سیاسی اصولگرا هم طرفدار و هم منتقدانی دارد و بنابر شواهد این گونه نیست که مسیر رسیدن به «پاستور» برایش آسان باشد.

چه آنکه او احتمالا وارد رقابتی درون‌گفتمانی با دیگر چهره‌های مطرح اصولگرا نیز خواهد شد. کما اینکه دوره پیش هم با اینکه خیلی زود برنامه‌ریزی برای انتخابات ریاست‌جمهوری را کلید زد، اما در نهایت به‌نفع سیدابراهیم رییسی کناره‌گیری کرد و از حضور در رقابت سیاسی انتخابات بازماند. بر این اساس می‌توان گفت هرچند او همچنان مشتاق رسیدن به ریاست‌جمهوری است، اما این امکان وجود دارد که اصولگرایان درباره چهره دیگری به اجماع برسند و این گزینه، می‌تواند سیعد محمد باشد.

چنانکه پیگیری‌ها نشان می‌دهد که سعید محمد اکنون به عنوان گزینه‌ای جدی روی میز بحث و بررسی احزاب اصولگراست. آن گونه که منابع مختلف به ما گفته‌اند، چند وقتی است که فرمانده قرارگاه سازندگی خاتم‌الانبیاء (ص) در حال مذاکره با چهره‌ها و تشکل‌های اصولگراست تا بتواند برای انتخابات سال آینده حمایت آنان را جلب کند. خبری که حالا حمیدرضا ترقی، عضو ارشد حزب موتلفه اسلامی تایید کرده است.

تکرار ۸۴ در ۱۴۰۰؟

سعید محمد برخلاف قالیباف تدارکات سیاسی و بدنه حامی پرقدرت و متشکلی ندارد و کمتر در عرصه سیاست شناخته شده است. او تا به‌حال در هیچ رقابت سیاسی حضور نداشته و به‌همین‌خاطر نام او کمتر برای افکار عمومی آشنا به حساب می‌آید. در عین حال سعید محمد یکسری از ویژگی‌های مورد تاکید جریان اصولگرایی را دارد.

او هم با فاکتور‌های سیاسی اصولگرایان جوان محسوب می‌شود و هم در عین حال انقلابی و جهادی است. وقتی کمتر شناخته‌شده بودن کنار این ویژگی‌ها قرار می‌گیرد، اتفاقات انتخابات سال ۸۴ یادآوری می‌شود. زمانی که محمود احمدی‌نژاد به عنوان یک چهره جدید پا به عرصه رقابت انتخاباتی گذاشت. آن زمان در میان چهره‌های مشهور او فردی گمنام به نظر می‌آمد و ازقضا توانست خود را با ویژگی‌های جهادی و انقلابی‌گری نیز معرفی کند و جایگاهی میان اصولگرایان به دست آورد تا آنجا که این جریان سیاسی طرفدار دوآتشه او شد.

در عین حال باید درنظر داشت که شکل‌گیری رقابت و کشمکش بین اصولگرایان نیز سناریویی محتمل است. برخی ناظران معتقدند که زمینه برای پیروزی اصولگرایان بیش از هر زمان فراهم است. مشارکت پایین مردم در انتخابات اسفندماه ۹۸ و احتمال ردصلاحیت چهره‌های اصلاح‌طلب در انتخابات خردادماه ۱۴۰۰ و البته ناامیدی مردم از وضعیت حاکم بر معیشت و اقتصاد مملکت، کمکی شایان است برای جریان اصولگرا تا بتوانند چهره مطلوب خود را به «پاستور» برسانند.

اما در عین حال همین اوضاع ظاهرا مساعد در مسیر پیروزی، می‌تواند اختلافات درونی اصولگرایان را نیز بیشتر و بیشتر کند و رسیدن به نامزد واحد واحد، احتمالا یکی از چالش‌های جدی آنان باشد؛ چراکه باتوجه به هموار بودن مسیر، بسیاری تمایل دارند تا پا به عرصه رقابت بگذارند و بزرگان اصولگرا سخت بتوانند این خیل مشتاقان را مجاب کنند تا به نفع گزینه موردوثوق‌شان انصراف دهند.

حالا باتوجه به بررسی چهره‌ها و تدارک حامیانی که در عرصه سیاست دارند، شاید بتوان از احتمال رقابت قالیباف و سعید محمد صحبت کرد. البته ممکن است این رقابت به آخرین لحظات نکشد و باتوجه به جدی شدن مذاکرات اصولگرایان پشت در‌های بسته، پیش از روز سرنوشت و شب انتخابات، یکی از این دو به نفع دیگری کنار بکشد و البته در این صورت احتمالا دیگر نوبت کناره‌گیری قالیباف به‌نفع رقیب اصولگرا نیست و ازقضا شاید سعید محمد که ازقضا پیش‌تر از تمایلش برای شهرداری تهران نیز گفته بودیم، گزینه مناسبی برای کناره‌گیری به‌نفع کاندیدای اصلی اصولگرایان برای ریاست‌جمهوری باشد؛ چراکه اصولگرایان از مدت‌ها پیش با جدیت در حال برنامه‌ریزی برای تصاحب کرسی‌های شورای شهر تهران نیز هستند و این یعنی گزینه‌ای که به‌نفع اجماع جناح راست در انتخابات اصلی و تصاحب «پاستور» فداکاری کند، می‌تواند بلافاصله برای سکانداری شهرداری پایتخت، راهی «بهشت» شود.