فن‌بدل توریسم به کرونا

بنابر اعلام شورای جهانی سفر و گردشگری گرایش و رفتار مسافران به گردشگری داخلی و منطقه‌ای به‌منظور سفر‌های با ریسک پایین، قابل اعتماد و نزدیک تغییر یافت. کووید-۱۹ با تغییر گرایش مسافران به سوی گردشگری داخلی و منطقه‌ای منجر به تحقق برنامه‌ریزی‌های گسترده در کوتاه‌مدت خواهد شد. این امر فرصتی منحصربه‌فرد به بخش سفر و گردشگری برای تجدیدنظر و ایجاد مدل‌های تجاری و اقتصادی جدید با مشارکت جوامع محلی خواهد داد.

به گزارش دنیای‌اقتصاد، با همه‌گیری کووید-۱۹ و وارد شدن ضربه سهمگین بر بازار گردشگری، ترس از سفر منجر به تغییر گرایش مسافران از سفر‌های بین‌المللی به سفر‌های داخلی شده است و پس از یک رکود سنگین در بازار گردشگری تا به امروز سفر‌های داخلی و منطقه‌ای درحال بازیابی و احیا است، اما سفر‌های طولانی و بین‌المللی به زمان بیشتری برای ریکاوری نیازمند است.

در چین به‌عنوان یکی از نخستین کشور‌هایی که سفر‌ها را آغاز کرده است، حدود ۷۷ درصد از شهروندان پس از گذشت سه ماه از بحران کرونا سفر داخلی را ترجیح داده‌اند. همچنین حدود ۷۱ درصد از مسافران آمریکایی توجه خود را بر مقاصد داخلی متمرکز کرده‌اند و این در حالی است که این رقم در سال گذشته ۵۸ درصد بوده است.

حتی حدود ۴۷ درصد از مسافران سفر‌های جاده‌ای درون ایالتی را برگزیدند. با توجه به روند رشد کرونا در سراسر جهان و نگرانی‌های موجود در مکان‌های شلوغ و ترس از آلوده شدن یا قرنطینه شدن در مقصدی دور مسافران تمایل به سفر و اقامت در مقاصد نزدیک در داخل یا منطقه‌ای یافته‌اند و کاهش ۸۶ درصدی سفر‌های هوایی در آمریکا نمایانگر این نگرانی‌هاست.

در اروپا نیز رزرو‌ها از مقصد کارائیب به اروپا به‌ویژه کشور‌های اسپانیا، یونان، فرانسه و پرتغال افزایش یافته است. البته قرنطینه‌ها و محدودیت‌های سفر در برخی مقاصد همچنان تاثیرات منفی بر اقتصاد محلی دارند و مانع بهبود بخش سفر و گردشگری می‌شوند.

باتوجه به عدم اعتماد به اشتغال و درآمدزایی مردم در آینده و افزایش نرخ بیکاری در کشور‌های عضو سازمان همکاری‌های اقتصادی و توسعه اقتصادی (OECD) و کاهش سطح طبقه متوسط، افراد بر سفر‌های داخلی و ارزان متمرکز خواهند شد. زیرا شهروندان به‌طور فزاینده‌ای نگران از دست دادن شغل خود هستند و این میزان در آمریکا به ۶۰ درصد رسیده است. براین اساس میزان درآمد نقش مهمی در تصمیم‌گیری برای سفر‌های داخلی در کوتاه‌مدت یا میان‌مدت خواهد داشت.

همچنین سفر‌ها از شکل گروهی و خانوادگی درآمده و بیشتر به شکل انفرادی پیش می‌رود. جوانان به‌دلیل منعطف‌تر بودن و قدرت ریسک بالاتر در برابر خطرات میل سفر بیشتری نسبت به خانواده‌ها و افراد مسن دارند. خانواده‌هایی که یکی از افراد آن دارای مشکل جسمانی یا کهولت سن هستند میل سفر در آن‌ها بسیار کم و نزدیک به صفر خواهد ماند.

مسافران کم‌خطر و سالم، ماجراجو، کوهنورد و موج‌سوار شروع به سفر خواهند کرد. پس از زلزله در نپال در سال ۲۰۱۵، سفر‌های ماجراجویی سریع‌تر از سایر بخش‌ها بهبود یافت. البته ریسک‌پذیری در فرهنگ‌های مختلف متفاوت است و برخی ملیت‌ها به ایمنی مقصد برای سفر بسیار اهمیت می‌دهند.

تنها ۱۲ درصد از مسافران چینی احتمال دارد که سفر تفریحی در سطح بین‌المللی را انتخاب کنند درحالی‌که این رقم برای انگلیسی‌ها ۵۴ درصد و برای آلمانی‌ها ۵۲ درصد است. مسافران ژاپنی و کره‌ای نیز حساسیت بیشتری نسبت به خطر و سفر‌های پرخطر نشان می‌دهند و بیشتر از تبلیغات و بازاریابی به توصیفات مسافران اعتماد می‌کنند. خانواده‌های جوان در میانگین سنی ۲۵ تا ۴۰ سال نیز تمایل به سفر‌های بین‌المللی درآینده نزدیک دارند.

بررسی‌های شورای جهانی سفر و گردشگری نشان می‌دهد: به‌منظور جلوگیری از ازدحام جمعیت، مسافران به‌طور فزاینده‌ای به سوی طبیعت در مسیر‌های فرعی و خارج از شهر گرایش یافته‌اند. کووید-۱۹ حدود ۴۰ درصد از مسافران آمریکایی را واداشته است که درباره مقاصدی که انتخاب کرده‌اند تجدیدنظر کنند.

حدود ۳۸ درصد مقاصد ساحلی و حدود ۳۰ درصد شهر‌های کوچک و مناطق روستایی را برای سفر برگزیدند. این مقاصد درحال تبدیل شدن به بیشترین رزرو‌ها برای آینده به‌ویژه در آلاسکا و سفر‌های قایق اجاره‌ای است. با تغییر گرایش مسافران به‌سوی مقاصد کمتر شناخته شده و کسب تجربیات جدید، ایجاد تقاضا برای بازار‌های محلی و دوچرخه‌سواری افزایش خواهد یافت. در واقع گرایش سفر به‌سوی اصالت یک کشور پیش می‌رود و در تعریف لوکس بودن سفر تغییراتی ایجاد خواهد شد و در قالب گردشگری ماجراجویی، اقامتی راحت و غذا‌های خوشمزه در یک محیط برون‌شهری رخ خواهد داد.

اگرچه در دوران بحران کرونا سفر‌های مجازی و دیجیتالی شدن سفر‌ها بسیار مطرح شد، اما شک و تردید‌های بسیاری درباره واقعیت مجازی به‌عنوان جایگزینی برای سفر وجود دارد، زیرا مردم میل به تجربه واقعیات و سفر‌های منحصربه‌فرد دارند به‌طوری‌که ۷۹ درصد از مردم با رفع محدودیت‌ها به سمت مقاصد دلخواه خود خواهند رفت و افراد سفر و اوقات فراغت را به خرید لباس و محصولات گران ترجیح می‌دهند و به‌دنبال تامین منابع مالی خود برای کسب تجربه جدید سفر در طبیعت با دوستان و خانواده برمی‌آیند و گردشگری به‌سوی ظهور مقاصد جدید در مکان‌های کم‌جمعیت و به‌دور از مقاصد انبوه‌سازی پیش می‌رود.

همچنین باتوجه به بی‌اعتمادی‌ها، مسافران اهمیت بیشتری به برنامه‌ریزی قبل از سفر می‌دهند و پیش از سفر برای دسترسی سریع و کسب اطلاعات شفاف به موسسات آنلاین و به‌روز‌شده اعتماد می‌کنند. بیش از ۷۵ درصد از مسافران آمریکایی اظهار کردند که برای سفر‌های تفریحی بعدی خود برنامه‌های توسعه‌یافته و متناسبی را تهیه کرده‌اند. باوجود عدم اطمینان به سفر، مسافران اهمیت بیشتری به برنامه‌ریزی قبل از سفر می‌دهند و برای دسترسی سریع و شفاف به اطلاعات، به انجمن‌های آنلاین اعتماد می‌کنند. در حقیقت، بیش از ۷۵ درصد مسافران آمریکایی اظهار کردند که برای سفر اوقات فراغت بعدی خود برنامه‌ای تا حدودی توسعه‌یافته یا بسیار خوب تهیه کرده‌اند.

مسافران در برنامه‌های سفر خود به‌دنبال بهینه‌سازی فرصت‌های محدود سفر خود هستند و تعطیلات طولانی‌تر را برای سفر‌های خود به مسیر‌های کوتاه انتخاب می‌کنند و سفر‌های خود را به ۶ تا ۹ روز می‌رسانند و این در حالی است که تا پیش از این میزان به‌طور متوسط بین ۵/ ۳ تا ۵ روز بوده است. در آرژانتین مسافران درصدد به حداکثر رساندن اقامت شبانه خود در مقاصد هستند که این می‌تواند سفر‌های طولانی‌تر و برنامه‌های سفر ۲۰ روزه را نشان دهد.

مسافران همچنین انتظار دارند در رزرو‌های بعدیشان انعطاف‌پذیری بیشتر و شرایط مطلوب‌تری وجود داشته باشد. حدود ۷۰ درصد از مسافران در آمریکای شمالی ادعا کردند که تنها در صورت ایجاد تغییر تاریخ رزرو سفر بدون اعمال جریمه در آینده البته درصورت اطمینان از پروتکل بهداشتی مجددا سفر‌های خود را رزرو می‌کنند. بخش‌خصوصی درحال تحقق درخواست‌های مسافران است.

شرکت‌های اماراتی برنامه معافیت جریمه سفر‌های کنسل شده را تمدید کرده و شرکت رویال کارائیب، رزرو جدید با شعار سفر دریایی اطمینان‌بخش را در دستور کار قرار داده است. این شرکت در سیاست پیشین خود مهلت مشخصی را برای سفر‌های لغو شده تعیین کرده بود، اما اکنون این اختیار را به مسافران خود داده است که برنامه سفر خود را برای تعطیلات موجود حفظ کنند یا آن را به زمان دیگری موکول کنند.

کاهش سفر و رکود بازار گردشگری در مقایسه با سال ۲۰۱۹ شرایط مساعدی را برای قدرتمندسازی مسافران فراهم کرده و مسافران قدرت بیشتری برای درخواست شرایط سفر خود به ارائه‌دهندگان سفر به‌دست آورده‌اند. مسافران با استفاده از فضای مجازی و رسانه‌های اجتماعی، عدم رعایت فاصله‌گذاری‌های اجتماعی در سفر‌ها را برجسته می‌کنند و شرکت‌ها را ملزم به پاسخگویی می‌کنند.

شرکت هواپیمایی یونایتد متعهد شده است که اگر ظرفیت پرواز‌ها زیاد و فاصله‌ها نزدیک باشد به مشتریان از ۲۴ ساعت قبل اطلاع دهد و به آن‌ها اجازه دهد پرواز‌های دیگری را رزرو کنند یا مبلغ پرداختی خود را دریافت کنند. ارائه‌دهندگان خدمات سفر به‌منظور محافظت از اعتبار و شهرت خود و حفظ اعتماد مشتریان در جهت رضایت آنان اقداماتی انجام خواهند داد.

بررسی‌های شورای جهانی سفر و گردشگری نشان می‌دهد اگرچه سفر‌های تجاری در اولویت بهبودی بخش‌های سفر نیست، اما برای اقتصاد جهانی اساسی و ضروری است. از حملات ۱۱ سپتامبر تا بحران مالی جهانی در سال ۲۰۰۸ سفر‌های تجاری جهانی توانستند به‌طور موثر از شوک‌ها بازگردند.

در بحران کرونا با برگزاری بسیاری از جلسات به‌شکل مجازی این سوال ایجاد شد که برای انجام امور تجاری به جلسات حضوری نیاز بوده است؟ محققان در دانشگاه هاروارد به بررسی ارتباط مستقیم بین سفر‌های تجاری برای ورود به یک کشور و رشد صنایع موجود و جدید پرداخته‌اند.

براساس این تحقیقات سفر‌های تجاری منجر به تبادل ایده‌ها شده و در صورت استفاده کارآمد می‌تواند از سازمان‌ها در ایجاد روابط و مشارکت‌های اعتمادساز حمایت کند که این امر در نتیجه منجر به حمایت از رشد اقتصادی می‌شود. سفر‌های تجاری احتمالا ابتدا به‌شکل داخلی ازسر گرفته می‌شود و به‌دنبال آن سفر‌های منطقه‌ای به راهرو‌های مسافرتی و سفر‌های بین‌قاره‌ای تبدیل خواهد شد.