فرارو- اختلاف بر سر دو نگاه است. اینکه اوضاع اقتصادی ناشی از وضعیت پیچیده تحریمها علیه ایران است و یا ناشی از نحوه مدیریت اقتصاد کشور. این اختلاف بنیادین مدتهاست به صورت جسته و گریخته در بیان مقامات مسئول کشور دیده میشود. رییس جمهور آدرس مشکلات اقتصادی را کاخ سفید میداند و اصولگرایان میگویند این مشکلات ناشی از خطاها و ناتوانیهای مدیریتی است.
به گزارش فرارو، در همین راستا امروز محمد باقر قالیباف در نطقی در مجلس شورای اسلامی گفت: «بیتفاوتی نسبت به گرانیها و رها کردن بازار و بیتوجهی به تولید ملی، به پاستور، بهارستان و باب همایون و میرداماد ارتباط دارد و نه به جورجیا و میشیگان و آریزونا.»
او افزود: "پس به مردم آدرس غلط ندهید، مهمترین ریشه مشکلات کشور سوءمدیریت، استفاده نکردن از ظرفیتهای عظیم داخلی، دست روی دست گذاشتن و ناهماهنگی میان نهادهای سیاستگذار و مجری است و همین سوءمدیریتهاست که باعث عدم برقراری مناسب تجاری با کشورهای همسایه و منطقه و کشورهای دنیا مخصوصا کشورهای آسیا و اوراسیا شده است."
پاسخ به روحانی
این اظهار نظر رییس مجلس در واقع واکنشی به برخی اظهارات مقامات دولتی درباره ایجاد فرصت برای بازگشت آمریکا به برجام و احتمال مذاکره با پیروزی جو بایدن در انتخابات ایالات متحده است.
مقامات دولتی خوشبیناند که با بازگشت آمریکا به برجام بخش عظیمی از تحریمها لغو شود و مشکلات اقتصادی ایران نیز کاهش یابد. اما اصولگرایان سالهاست که معتقدند مشکلات اقتصادی ربطی به تحریم ندارد، ادعایی که به نظر میرسد چندان با واقعیت همخوان نیست. با این حال سیاستمداران اصولگرا بر آن پافشاری میکنند.
قالیباف در این باره گفت: "عمیقا باور داریم که زندگی و معیشت مردم را نمیتوان و نباید به پیروی از شکست یا پیروزی کسی در کاخ سفید گره زد. این تصمیمات ماست که مستقل از این رفتنها و آمدنها پایههای اصلی اقتصاد ما را میسازد. قدرت ما را در این عرصه مشخص میکند."
او با کنایه به کسانی که از پیروزی بایدن خوشحالند افزود: «باور کنیم کسی که واگن خود را به لکوموتیو دیگران ببندد باید منتظر بنشیند تا با آنچه در اختیارش نیست، شادی کند و یا عزا بگیرد.»
به عقیده رییس مجلس "واقعبینی حکم میکند که لغو تحریمها بدون فرصتسازی و تولید قدرت سادهاندیشانه است و تنها راه برداشته شدن فشار تحریمها از دوش مردم و ناامید کردن دشمن از فشار حداکثری این است که تک تک مردم ایران مخصوصا طبقه مستضعف، متوسط را قوی کنیم."
اظهارات قالیباف تنها واکنش به بحث پیرامون بازگشت احتمالی آمریکا به برجام و مذاکره با این کشور بر نمیگردد، او در واقع به طور مستقیم به سخنان مهر ماه حسن روحانی پاسخ داده است.
رییس جمهور پنجم مهرماه درباره مشکلات و مسائل اقتصادی کشور گفته بود: "مردم برای کمبود و مشکلات اگر میخواهند لعن و نفرین کنند، این لعن و نفرین آدرسش کاخ سفید در واشنگتن است، کسی به مردم آدرس اشتباه ندهد."
حالا هم پس از پیروزی جو بایدن در انتخابات ریاست جمهوری آمریکا حسن روحانی با تاکید بر اینکه هر کجا ببینیم شرایط برای لغو تحریم آماده است از آن استفاده خواهیم کرد، میگوید: "هدف ما لغو تحریمها و تعامل سازنده با جهان است و هر جا و هر فرصتی برای این کار مهیا باشد اقدامات خود را انجام خواهیم داد و هیچکس حق فرصتسوزی ندارد و از فرصتها بر مبنای منافع و وحدت ملی استفاده خواهیم کرد. "
اظهارات روحانی با انتقادات زیادی از سوی رسانههای اصولگرا همراه شد و بسیاری از این انتقاد کردند که چرا دولت از پیروزی بایدن خوشحال است؟
محمد باقر قالیباف پس از تکیه زدن بر کرسی ریاست مجلس بارها اختلاف رویکرد و نگاه خود را با حسن روحانی نشان داده است. ماجرای سفرها وبازدیدهای پیاپی او در دوران کرونا و انتقادات روحانی از او پیشتر خبرساز شده بود.
بخوانید:
دو نکته
نسخه اصولگرایان برای اقتصاد همین است که در سخنان رییس مجلس دیده میشود، آنها میگویند باید تولید داخل را قوی کنیم و نیاز به خارج به حداقل برسانیم، آنها میگویند، نباید نگاهها فقط به اروپا و امریکا باشد بلکه باید با کشورهای همسایه و منطقه روابط گرمی برقرار کنیم و از بازارهای آنها سود ببریم.
حرفهای زیبایی است، اما چقدر با واقعیت همخوانی دارد؟
قطعا خطاهای مدیریتی و ناکارآمدیها در سطح کلان اجرایی و قانونگذاری در وضعیت کنونی تاثیری زیادی دارد و عملکرد دولت در بسیاری از موارد زیر سوال است. آدرسی هم که رییس جمهور میدهد تمام واقعیت نیست.
اما نسخه قالیباف بسیاری از مسائل را نادیده میگیرد، مثل این نکته که با وجود تحریمها حتی نزدیکترین شرکای ایران هم نمیتوانند با ایران تبادل مالی داشته باشند. در حال حاضر ۴۰ میلیارد دلار پول ایران در کشورهای دیگر بلوکه شده است که حدود ۲۰ میلیارد دلار آن در چین است و این کشور به خاطر تحریمهای بانکی قادر به انتقال پول به ایران نیست.
دیگر کشورهایی که ایران از آنها طلب دارد، کره جنوبی، ژاپن، عراق، هند و... همگی روابط خوبی با ایران دارند، اما نمیتوانند پولهای بلوکه شده را به ایران بازگردانند.
نکته دیگر، اقتصاد ایران از چه زمانی به بن بست خورد، واقعیت این است که وضعیت کنونی گرانیها پس از خروج آمریکا از برجام اتفاق افتاد، تا آن زمان قیمت ارز زیر ۱۰ هزار تومان بود، رشد اقتصادی بیش از ۵ درصد بود و اشتغال زایی هم رقم نسبتا قابل قبولی داشت. سرعت گرانیها از اواخر سال ۱۳۹۶ بیشتر شد و ادامه یافت. سوال این است که آیا قبل از آن دولت بهتر عمل میکرد و ناگهان با خروج آمریکا از برجام عملکرد دولت بد شد؟ آیا خروج آمریکا از برجام و تحریمها تاثیری در این ماجرا ندارد؟ از سوی دیگر اقتصاد ایران تا قبل از برجام نیز با وجود تحریمهای سخت، روند رشد مثبت نداشت، در سالهای پایانی دولت دهم رشد اقتصادی به منفی ۵ درصد رسید، در دو سال اول دولت روحانی هم رشد اقتصادی منفی بود. اساسا برجام برای خروج از همین وضعیت شکل گرفت.
البته موارد دیگری همچون نپیوستن به افیای تی اف هم در این شرایط بیتاثیر نبوده است.
نماینده شهربابک امروز در اعتراض به وضعیت اقتصادی، در اقدامی نمایشی اعلام اعتصاب غذا کرد!
عیار ادعای قالیباف
قالیباف آدرس روحانی را تصحیح کرده و نشانی مشکلات را به دولت و مجلس تغییر داده است. البته احتمالا منظور او مجلس کنونی نیست که ریاست آن را برعهده دارد، اشاره قالیباف به عملکرد مجلس گذشته است. او بارها از عملکرد مجلس کنونی دفاع کرده است. مجلسی که چند ماه پیش با شعارهای فراوان کارش را شروع کرده است.
با توجه به اینکه مجلس یازدهم اصولگراست و کاملا با موضع امروز رییس مجلس همراه است، پس باید عیار ادعای قالیباف را در عملکرد همین مجلس سنجید.
مجلس جدید خروجی قابل توجهی نداشته است و تمام طرحهایش یا بلندپروازانه بوده و به نتیجه نرسیده و یا منابع مالی برای آنها وجود ندارد و یا اینکه شورای نگهبان با آن مخالفت کرده است. در واقع میتوان گفت مجلس یازدهم از روز اول آغاز به کارش تاکنون نتوانسته است هیچ طرح بزرگی را به نتیجه برساند.
همین چندی پیش طرح پرداخت یارانه کالا به مردم در مجلس تصویب شد، اما دولت به شدت با آن مخالف بود دلیلش هم نداشتن منابع مالی کافی بود. ظاهرا مجلس منابع مالی اجرای طرح دقیقا مشخص نکرده و یا آنکه امکان تحقق آن وجود ندارد.
طرحهای دیگر مجلس از جمله ساماندهی بازار مسکن، خودرو، بورس، بنزین همگی بی@نتیجه ماندهاند. طرح پرسروصدای مالیات بر خانههای خالی پس از گذشت چند ماه هنوز در راه مجلس به شورای نگهبان است، تاکنون چند بار شورای نگهبان با مفاد این طرح مخالفت کرده است و مدام اصلاحیه میخورد تاکنون هم به تائید نهایی نرسیده است.
اقدامات مجلس بیشتر شکل نمایشی به خود گرفته است، نمایندگان فقط انتقاد میکنند، خبری از قانونها و طرحهای موثر و کاربردی نیست. همین امروز یک نماینده مجلس به جای تلاش در مسیر موثر برای کاهش مشکلات دست به اعتصاب غذا زد!
مصطفی رضا حسینی قطبآبادی، نماینده شهر بابک گفت که "در حمایت از محتاجین به نان شب و گرفتاران"این کار را انجام میدهد.
او افزود: "مردم میگویند اقتصادشان موقعی رو به زوال رفت که ربا وارد آن شد و دستور خدا، قرآن و دین در آن نادیده گرفته شد. بانکها پول مردم را جمع کردند و از همان پول به مردم وام دادند و سودهای کلان گرفتند و تاخیر و جریمه اخذ کردند در نتیجه هم اقتصاد خراب شد و هم اسلام بدنام."
با اعتماد بنفس کامل حرفهایی را میزند که مطمئن است قابل اجرا نیست چه جوری این نقش را بازی میکند متحیرم