بسیاری از رسانههای حامی دولت ترکیه از وقتی که جو بایدن به عنوان نامزد حزب دموکرات آمریکا انتخاب شد در گزینش او تشکیک کردهاند و به نظر میرسد که خیلی از آنها ترجیح میدهند که ترامپ یک دور دیگر هم رئیسجمهوری بماند.
به گزارش بیبیسی، با این که انتقادات از جو بایدن در پی مطرح شدن دوباره حمایت او از مخالفان رجب طیب اردوغان افزایش پیدا کرد، اما ناراحتی از او در عمل به دورهای بازمیگردد که سناتور و سپس معاون رئیسجمهوری آمریکا بود.
بسیاری از ناظران میگویند که ادامه ریاستجمهوری ترامپ برای منافع دولت ترکیه بهتر است، چرا که او روابط شخصی نزدیکی با اردوغان دارد.
همچنین، کاهش نقش بینالمللی آمریکا در دوره ترامپ، در مقایسه با مواضع سنتیتر بایدن در سیاست خارجی، به فرصتی برای ترکیه تعبیر میشود تا نفوذ منطقهای خود را افزایش دهد.
پسزمینه موضوع
احساسات ضد بایدن اخیر حاصل سالها ناراحتی از او است که به دوران عضویت او در سنا و سپس حضورش به عنوان معاون رئیسجمهوری بازمیگردد.
برای نمونه، گزارش گفتوگویی بین سناتور بایدن و بولنت اجویت، نخستوزیر اسبق ترکیه، درباره مسائل قبرس در سال ۱۹۹۹ حسابی در رسانههای ترکیه برجسته شد.
طبق گزارشها، هنگام سفر اجویت به واشنگتن، بایدن به او گفته بود: "شما به آمریکا نیاز دارید، ولی آمریکا به ترکیه نیاز ندارد. من همچنین میدانم که شما نیاز به گرفتن وام دارید. مساله قبرس را حل کنید... و به ما اجازه دهید به شما کمک کنیم. "
در آن زمان روزنامه حریت بایدن را "عروسک خیمهشببازی قبرسیهای یونانیتبار" معرفی کرد و گفت که "همه میدانند که او رابطه نزدیکی با لابی آنها دارد".
این روزنامه در سال ۲۰۰۸ و پیش از انتخاب بایدن به عنوان معاون رئیسجمهور، گفت که باراک اوباما نامزد "ضد ترکیه" را برای این سمت انتخاب کرده است.
ساواش سوزال، ستوننویس روزنامه ملیگرای عصر نو که مخالف دولت است و سالها به عنوان خبرنگار مقیم واشنگتن بود، در اوت ۲۰۰۸ بایدن را "دشمن ترکیه" توصیف کرد.
او گفت "بایدن هیچ علاقهای به ترکیه و ترکها ندارد و در نیم قرن گذشته همین رویه را دنبال کرده است" و مدعی شد که بایدن "نقشی فعال" در تحریم تسلیحاتی ترکیه بعد از حمله این کشور به قبرس در ۱۹۷۴ ایفا کرد.
از طرف دیگر، برخی از مواضع بایدن در سیاست خارجی با دولت ترکیه تضاد دارد. او در سال ۲۰۱۹ از تصمیم ترامپ برای خارج کردن نیروهای آمریکایی از شمال شرقی سوریه انتقاد کرد و گفت این کار "خیانت" به کردها است.
ترکیه معتقد است که نیروهای کرد سوریه با حزب غیرقانونی کارگران کردستان (پکک) رابطه دارند.
رسانههای ترکیه عمدتا از بیانات بایدن درباره ترکیه با صفت "ننگین" یاد میکنند
دلیل موج اخیر ناراحتی در رسانههای حامی دولت ترکیه مصاحبه بایدن با روزنامه نیویورک تایمز در دسامبر ۲۰۱۹ بود که مجددا در ماه اوت در کانون توجه قرار گرفت. بایدن در آن مصاحبه وعده داده بود که از مخالفان ترکیه برای "شکست دادن" اردوغان حمایت کند.
مقامات دولتی، احزاب مخالف و رسانهها از صحبتهای او به خاطر "دخالت" در سیاست ترکیه انتقاد کردند.
ابراهیم کالین، سخنگوی نهاد ریاستجمهوری، گفت "دیگر دوره دستور دادن به ترکیه گذشته است. اما اگر فکر میکنید که هنوز چنین کاری ممکن است، بفرمایید، مهمان ما باشید. هزینهاش، اما با خودتان. "
اردوغان نیز این سخنان را محکوم کرد.
مصاحبه بایدن با نیویورک تایمز حاوی انتقاداتی از ترکیه در مسائل سیاست خارجی بود، از جمله سوریه، روسیه و تنشها در مدیترانه شرقی.
او روز ۶ اکتبر با انتشار بیانیهای از ترامپ خواست که "با فشار آوردن به ترکیه مانع از اقدامات تحریکآمیز این کشور علیه یونان در منطقه شود" و از اردوغان خواست که "تصمیم اخیر خود مبنی بر تبدیل کردن ایا صوفیه به مسجد را تغییر دهد. "
صدور این بیانیه با موج جدیدی از انتقادات در ترکیه همراه بود.
شبکه آ خبر که شدیدا طرفدار دولت است روز ۷ اکتبر گفت "بایدن در صحبتهای چند ماه پیش خود درباره اردوغان و ترکیه از عبارات ننگینی استفاده کرده بود... او حالا یک بار دیگر هم اظهارات ننگینی درباره ترکیه به زبان آورده است. "
محمد بارلاس، ستوننویس روزنامه صباح که از حامیان اصلی دولت محسوب میشود، نوشت که "جهتگیری سیاسی بایدن در ضدیت با ترکیه است... چرا نباید بگوییم که انتخاب مجدد دونالد ترامپ برای ما بهتر خواهد بود؟ "
در برنامه گفتوگوی خبری شبکه سیانان ترک در روز ۲۵ ژوئیه، پروفسور کوتای کاراجا، تورگای گولر و ندیم سنر، همگی از کارشناسان حامی دولت، گفتند که به نظرشان پیروزی ترامپ "برای ترکیه بهتر" خواهد بود.
ندیم سنر، ستوننویس روزنامه حریت، گفت "ترامپ پوسیدگی نظام استعماری آمریکا را خیلی خوب نشان میدهد. تهی بودن آن از اخلاقیات و قانون را نشان میدهد.ای کاش در قدرت بماند. "
دیگران چه میگویند
با این حال، باور بعضی از مفسران ترک همچنان بر این است که ریاستجمهوری بایدن شاید برای ترکیه بد نباشد.
اظهارات بایدن درباره حمایت از مخالفان دولت ترکیه واکنشهای تندی در پی داشت
علی چنار روز ۱۲ اکتبر در روزنامه ملیت که طرفدار دولت است نوشت "فکر نمیکنم که او خیلی جدی از ترکیه بدش بیاید. ما داریم درباره معاون رئیسجمهوری صحبت میکنیم که چهار بار به ترکیه سفر کرد و دو بار هم به خاطر بیاناتش عذرخواهی کرد. "به نوشته او "مردم در ترکیه از روابط نزدیک میان اردوغان و ترامپ صحبت میکنند، اما دوره اول اوباما-بایدن عصر طلایی روابط ترکیه و آمریکا بود. "
سولی اوزل، خبرنگار قدیمی، روز ۱۷ اوت به وبسایت مستقل مدیااسکوپ گفت "مردم ترکیه عقیده دارند که انتخاب بایدن بر روابط آمریکا و ترکیه تاثیر منفی خواهد داشت...، اما در سه سال آخری که او معاون رئیسجمهور بود، رابطه با ترکیه از کانال او هدایت میشد. " او در عین حال به این مساله اشاره کرد که در پی کودتای ناموفق سال ۲۰۱۶، "نخستین مقام خارجی" که به ترکیه سفر کرد، بایدن بود.
اوزل در ادامه گفت "بایدن هر کاری که برای منافع کشورش لازم باشد میکند. من فکر نمیکنم که انزوای کامل ترکیه به نفع کشورش باشد. "
ابراهیم کالین، سخنگوی نهاد ریاستجمهوری، طی مصاحبه تلویزیونی ۴ اکتبر در پاسخ به این پرسش که آیا انتخاب بایدن برای ترکیه "فاجعه" خواهد بود موضعی دیپلماتیک اتخاذ کرد و گفت "ما از هیچ کس حمایت نمیکنیم. تصمیم با مردم آمریکا است. "
در آینده چه خواهد شد؟
روابط ترکیه و ایالات متحده، دو عضو ناتو، در سالهای اخیر از چند مساله ضربه خورده است. جنگ در سوریه، خرید سامانه موشکی اس-۴۰۰ از روسیه، پرونده بانک خلق به خاطر دور زدن تحریمهای آمریکا علیه ایران، و تلاش آنکارا برای اتخاذ مواضع فعالانهتر در منطقه باعث پیچیدگی روابط شده است.
در عین حال، ادامه حضور فتحالله گولن در پنسیلوانیا، با وجود اعتقاد گسترده در ترکیه مبنی بر نقش او در طراحی کودتای ۲۰۱۶، باعث ناراحتی آنکارا است.
با این که چهار سال ریاستجمهوری ترامپ کمکی به حل این مسائل نکرده است، خیلی از صداهای طرفدار دولت ترکیه عقیده دارند که انتخاب مجدد ترامپ احتمال پیشرفت در این مسائل را بیشتر میکند. اما به نظر میرسد فارغ از این که چه کسی در انتخابات ۳ نوامبر پیروز خواهد شد، روابط آنکارا و واشنگتن همچنان با موانع قابل توجهی روبهرو خواهد بود.