چرا کپسول گاز در کشور کمیاب شد؟

در حالی که بر اساس آمار به ازای هر خانواری که به شبکه گاز سراسری متصل نیست هر ۲.۵ روز یکبار یک کپسول ۱۱ کیلویی گاز توزیع شده و این میزان نسبت به مدت مشابه پارسال ۲.۵ درصد افزایش داشته، اما همچنان در بخش‌هایی از کشور، مشکل کمبود این کپسول‌ها به دلیل مصرف به عنوان سوخت خودرو و یا قاچاق سوخت پابرجاست.

به گزارش ایرنا، آمار‌ها نشان می‌دهد در حال حاضر حدود ۹۵ درصد از جمعیت ۸۴ میلیون نفری ایران به شبکه گاز متصل هستند و گاز طبیعی به عنوان سوخت اصلی این حجم از جمعیت شناخته می‌شود. بر اساس این آمار حدود ۸۰ میلیون نفر از جمعیت ایران به گاز دسترسی دارند و گاز، سوخت مورد نیاز برای گرمایش و پخت و پز آن‌ها است.

اگرچه وزارت نفت به دنبال آن است تا گازرسانی را توسعه دهد و جمعیت بیشتری را به شبکه گاز متصل کند با این حال خانوار‌هایی که به شبکه گاز دسترسی ندارند از سوخت‌های جایگزین مانند نفت سفید و گاز مایع استفاده می‌کنند.

از همین رو، توزیع این سوخت‌ها در دستور کار شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی قرار دارد، اما هر از چند گاهی صحبت‌هایی از کمبود کپسول گاز مایع در استان‌هایی که پوشش کمتر شبکه گاز را دارا هستند به گوش می‌رسد.

این در شرایطی است که با وجود افزایش گازرسانی‌ها در ۷ سال گذشته و رشد ۱۲۳ درصدی گازرسانی روستایی در این مدت، توزیع کپسول گاز مایع نیز رشدی ۲.۵ درصدی را در یک سال گذشته به ثبت رسانده است.

این امر نشان می‌دهد که این کپسول‌ها تنها راهی خانه‌ها نمی‌شود، زیرا در این صورت باید تقاضا برای آن در یک سال گذشته با توجه به اتصال خانوار‌های بیشتر به شبکه گاز کمتر می‌شد، اما خلاف این اتفاق رخ داده است.

سخنگوی شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی ایران با بیان اینکه میانگین مصرف روزانه گاز مایع درشش ماهه اول سال ۹۹ بیش از پنج هزار و ۲۰۰ تن بوده، گفت: این عدد در مقایسه با سال ۹۸ درهمین بازه زمانی ۲.۵ درصد رشد داشته است.

«فاطمه کاهی» با اشاره به اینکه مشکلی در تامین و توزیع گاز مایع برای خانوار‌ها و مصرف‌کنندگان مجاز وجود ندارد، افزود: احتمالا بخشی از تقاضا مربوط به افرادی می‌شود که از گاز مایع به عنوان سوخت خودرو استفاده می‌کنند که کاری غیر استاندارد و ناایمن است.

به گفته کاهی، هدف از توزیع گاز مایع، تامین سوخت بخش عشایری و روستایی و خانوار‌هایی است که دسترسی به شبکه گاز ندارند.

وی با اشاره به راه‌اندازی سامانه «سدف» ادامه داد: صنایعی که به صورت قانون‌مند در سامانه سدف ثبت‌نام کرده‌اند نیز می‌توانند سوخت مورد نیاز خود را دریافت کنند.

نگاهی به آمار و ارقام اعلام شده حکایت از این دارد که چهار میلیون ایرانی به شبکه گاز متصل نیستند. از سوی دیگر بنابر اعلام شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی روزانه پنج هزار و ۲۰۰ تن گاز مایع در ۶ ماه اول سال ۹۹ مصرف شده است.

با در نظر گرفتن کپسول‌های ۱۱ کیلویی برای مصرف خانگی، این به معنای آن است که روزانه حدود ۴۷۵ هزار کپسول گاز مایع در کشور مورد استفاده قرار گرفته است.

از سوی دیگر میانگین تعداد اعضای خانوار‌ها در سال ۹۵ حدود ۳.۳ نفر است، یعنی در هر خانوار به طور متوسط حدود سه نفر زندگی می‌کنند. با توجه به اینکه چهار میلیون ایرانی جامعه هدف توزیع گاز مایع هستند، این به معنای آن است که حدود یک میلیون و ۲۰۰ هزار خانوار از گاز مایع استفاده می‌کنند.

این آمار در کنار گاز مایع مصرف شده نشان می‌دهد که به ازای هر خانواده که به شبکه گاز متصل نیستند هر ۲.۵ روز یک کپسول گاز و یا در ماه ۱۲ کپسول تامین شده است.

این در حالی است که بر اساس مطالعات انجام شده، هر خانواده ماهانه به ۴ کپسول گاز برای پخت و پز نیاز دارد و از آنجا که آمار‌ها برای ۶ ماهه اول سال است، بنابراین در این مدت، کپسولی صرف گرمایش نشده است.

در واقع وزارت نفت بیش از تعهد خود گاز مایع مورد نیاز را تامین و به شرکت‌های توزیع کننده که زیر نظر وزارت صنعت فعالیت می‌کنند، تحویل داده است.

با این حال کپسول‌ها به جای آنکه به دست جامعه هدف برسد در میانه مسیر یا راهی مخازن خودرو‌ها می‌شود، یا به عنوان سوخت قاچاق به آن سوی مرز‌ها می‌رود و یا با بی توجهی و صعب العبور بودن مسیر‌های روستایی به دست ۴ میلیون ایرانی فاقد شبکه گاز نمی‌رسد.