صالحی: برجام در وضعیت شبه بن بست گرفتار شده است

رئیس سازمان انرژی اتمی جمهوری اسلامی ایران با اشاره به تقلای دولت آمریکا برای نابود کردن برجام به عنوان یکی از دستاورد‌های مهم چندجانبه‌گرایی در چارچوب نظام عدم اشاعه تسلیحات هسته‌ای تصریح کرد که برای صیانت از چندجانبه‌گرایی راهی جز پایان دادن به رفتار‌های مخرب آمریکا وجود ندارد.

به گزارش ایرنا، «علی اکبر صالحی» که به صورت مجازی در مجمع عمومی آژانس بین‌المللی انرژی اتمی سخنرانی می‌کرد خاطر نشان کرد که ایران آمادگی خود را برای همکاری با جامعه جهانی اعلام می‌کند تا دیپلماسی و چندجانبه گرایی را به مرکز روابط بین الملل بازگرداند.

وی با اشاره به «شرایط کاملاً جدی و منحصر به فرد ناشی از بیماری همه گیر کرونا» افزود: در میان چنین محیط تاریک و دردناک منحصر به فرد که تقریباً تمامی اعضای آژانس به طریقی از این بیماری رنج کشیده اند، جامعه جهانی نمی‌تواند شاهد پاره شدن رشته دیگری از چند جانبه گرایی، یعنی معماری سازمان ملل باشد.

رئیس سازمان انرژی اتمی کشورمان ادامه داد: پوشیده نیست که سازمان‌های بین المللی تحت فشار‌های سیاسی از جانب برخی کشور‌ها قرار دارند و آژانس نیز از این قاعده مستثنی نیست. از یک سو، در این برهه زمانی حساس برای چندجانبه گرایی، علت وجودی نظام سازمان ملل متحد تحت سوال جدی قرار گرفته است و از طرف دیگر، آژانس بین المللی انرژی اتمی از زمان تاسیس تاکنون، با چالش‌های بسیار جدی در نوع خود روبرو است.

وی از اینکه «جامعه جهانی مرحله اول این مصیبت وخیم را با موفقیت پشت سر گذاشت» ابراز خرسندی کرد و گفت: اعضای شورای امنیت سازمان ملل متحد در نیویورک به درستی نشان داده اند که آن‌ها مایل به مصالحه بر سر این دستاوردها، آن هم به دلیل اعمال رویکرد ارعاب از سوی یک کشور عضو خاص نیستند. ۱۳ عضو از ۱۵ عضو شورای امنیت نه تنها به اتفاق قطعنامه آمریکا درباره تمدید تحریم تسلیحاتی علیه ایران را که در تناقض آشکار با قطعنامه ۲۲۳۱ بود، رد کردند، بلکه همچنین از به رسمیت شناختن ایالات متحده به عنوان یک شرکت کننده در برجام برای استفاده از مکانیزم‌های ویژه این توافق برای بازگرداندن تحریم‌های خاتمه یافته شورای امنیت، خودداری کردند.

صالحی تصریح کرد که این یک سرمایه واقعی است و باید کاملاً حفظ شود.

آژانس عزم خود را نشان دهد که بر سر بی طرفی، استقلال و حرفه‌ای گری مصالحه نمی‌کند

معاون رئیس جمهوری کشورمان در بخش دیگری از سخنانش عنوان کرد: اینجا در وین، آژانس و جمهوری اسلامی ایران حداکثر هوشیاری را در رابطه با منافع بلندمدت خود نشان دادند؛ با این نگاه که این منافع فقط از طریق همکاری متقابلی که از هرگونه نفوذ خارجی به دور باشد، محقق خواهد شد. از این رو، آژانس بایستی در چارچوب تعهدات پادمانی دولت‌ها ذیل موافقتنامه جامع پادمان و پروتکل الحاقی، عزم خود را نشان دهد که بر سر بی طرفی، استقلال و حرفه‌ای گری به خاطر برخی راحت طلبی‌های کوته بینانه مصالحه نمی‌کند.

وی افزود: شایان توجه است بدانید که ایران به تنهایی ۲۲ درصد از کل بازرسی‌های آژانس را در سطح جهانی دریافت می‌کند. در سال ۲۰۱۹، ۴۳۲ بازرسی و ۳۳ دسترسی تکمیلی در ایران انجام شده است. بعلاوه، آژانس همچنین قادر بوده است تا فعالیت‌های راستی آزمایی خود در ایران را حتی در طول شرایط سخت ناشی از همه گیری کرونا ادامه دهد. با این همکاری شفاف و گسترده، ایران و آژانس توافق کردند که با حسن نیت برای حل سه سوال مربوط به پادمان همکاری کنند؛ با این تفاهم که سوال یا درخواست دیگری برای دسترسی، بر اساس تجزیه و تحلیل اطلاعات در دسترس آژانس، وجود ندارد.

صالحی بیان کرد؛ چنین رویکرد‌هایی که در نیویورک و وین اتخاذ شده اند، روزنه‌های امیدی در این فضای تاریک سیاسی برای چندجانبه گرایی بوده و شایسته توجه واقعی هستند.

تروئیکای اروپایی باید تعهدات خود را به طور کامل و موثر اجرا کنند

وی در بخش دیگری از سخنانش به تشریح وضعیت کنونی برجام پرداخت و گفت: مایلم بگویم در حالی که هنوز یک توافق گسترده در میان جامعه جهانی وجود دارد که برجام باید به عنوان یک نقطه عطف واقعی در تاریخ چندجانبه گرایی و به عنوان یک دستاورد مهم دیپلماسی حفظ شود، این توافق به دلیل خروج غیرقانونی ایالات متحده از آن، در یک وضعیت شبه بن بست گرفتار شده است.

رئیس سازمان انرژی اتمی کشورمان با بیان اینکه «حفظ برجام مسئولیت مشترک کلیه اعضای جامعه بین المللی است» افزود: در این زمینه، مسئولیت اتحادیه اروپا به ویژه سه کشور اروپایی به عنوان اعضای برجام از اهمیت بالایی برخوردار است، از جمله اینکه آن‌ها باید تعهدات خود را به طور کامل و موثر اجرا کنند. بنابراین، این توافق فقط زمانی حفظ می‌شود که مفاد آن به طور متعادل توسط همه طرفین درگیر در آن، اجراء شود. در نتیجه، ایران چاره دیگری جز اتخاذ رویکرد گام به گام در اجرای بند‌های ۲۶ و ۳۶ برجام برای بازگرداندن تعادل از دست رفته توافق، نداشته و ندارد.

اقدامات خرابکارانه باید توسط آژانس و کشور‌های عضو محکوم شود

صالحی همچنین عنوان کرد که جمهوری اسلامی ایران اهمیت بالایی برای ایمنی هسته‌ای قائل است و در همین راستا، پیشرفت‌هایی در ایجاد یک مرکز ایمنی هسته‌ای پیشرفته (NSC) حاصل شده است.

وی افزود: در حالی که مسئولیت ایمنی و امنیت هسته‌ای کاملاً برعهده کشور‌های عضو است، ایران به شدت معتقد است که این حوزه‌ها باید از طریق همکاری بین کشور‌ها تقویت شده و ارتقاء یابند.

معاون رئیس جمهوری افزود: اخیراً تهدید‌های جدیدی از سوی طرف‌های بدخواه توسط ابزار‌های سایبری و سایر ابزار‌های فناوری، مشاهده شده است. در این رابطه، به انفجار اخیر در تاسیسات هسته‌ای شهید احمدی روشن (نطنز) اشاره می‌کنم که همانطور که قبلاً هم اعلام شد، در اثر خرابکاری بود. این اقدامات خرابکارانه باید توسط آژانس و کشور‌های عضو محکوم شود.

وی تصریح کرد: ایران این حق را دارد تا هر اقدام لازمی را برای محافظت از تاسیسات خود انجام داده، و در برابر هرگونه تهدیدی، واکنش لازم را به طور مقتضی اتخاذ نماید.

در همین راستا به گفته وی، جمهوری اسلامی ایران مصرانه حرکت خود به سمت کاربرد صلح آمیز دانش و فناوری هسته‌ای در زمینه‌های مختلف از جمله کشاورزی، بهداشت، صنعت، و همچنین تداوم تولید برق هسته‌ای را ادامه می‌دهد.

وی افزود: در همین جا، ما تاکید می‌کنیم که یکی از ماموریت‌های اصلی آژانس "تقویت تبادل علوم و همکاری فنی در مورد استفاده صلح آمیز از انرژی اتمی" و "تشویق تبادل و آموزش دانشمندان و کارشناسان در حوزه استفاده صلح آمیز از انرژی اتمی" در بین دولت‌های عضو می‌باشد.

عربستان سعودی به بازرسان آژانس اجازه دهد فعالیت هایش را راستی آزمایی کنند

صالحی در بخش دیگری از سخنانش اظهار داشت: ماهیت حرفه ای، بی طرفانه و مستقل آژانس تنها در صورتی تضمین می‌شود که آژانس اطلاعات موجود در مورد فعالیت‌های هسته‌ای پادشاهی عربستان را نیز بی، چون و چرا و بی طرفانه بررسی کند. اگر عربستان سعودی به دنبال یک برنامه هسته‌ای صلح آمیز است، بنابراین باید شفاف عمل کند و به بازرسان آژانس اجازه دهد فعالیت هایش را راستی آزمایی کنند.

وی اضافه کرد که در این زمینه، رژیم اسرائیل که به عضویت ان. پی. تی در نیامده و به طور مداوم و مصرانه از پایبندی به پادمان‌های آژانس امتناع ورزیده است، نیازمند رویکرد بی طرفانه و حرفه‌ای آژانس می‌باشد. این رژیم که منبع اصلی بی ثباتی و ناامنی در منطقه و همچنین تهدیدی برای صلح و امنیت بین المللی است، باید برنامه سلاح‌های کشتار جمعی خود را کنار بگذارد و بدون پیش شرط و تاخیر بیشتر، به معاهده عدم اشاعه بپیوندد.

معاون رئیس جمهوری خاطر نشان کرد: نیازی به گفتن نیست که شفاف سازی درخصوص این فعالیت‌ها و برنامه‌های هسته ای، مطمئناً اعتبار و حرفه‌ای بودن آژانس را تقویت می‌کند.

شصت‌وچهارمین نشست مجمع عمومی آژانس بین‌المللی انرژی اتمی امروز دوشنبه ۳۱ شهریور ۱۳۹۹ در مرکز بین‌المللی وین با رعایت شیوه‌نامه‌های بهداشتی گشایش یافت.

در این نشست که تا روز جمعه ادامه خواهد داشت نمایندگان، سفرا و مقامات ارشد ۱۷۱ کشور عضو آژانس به صورت فیزیکی و فضای مجازی حضور دارند.

بررسی راهکار‌های تقویت فعالیت‌های آژانس در حوزه علوم و ایمنی هسته‌ای و کاربرد موافقت‌نامه جامع پادمانی در خاورمیانه از موضوعاتی است که در دستور کار این نشست قرار دارد.

شرکت کنندگان همچنین قرار است درباره گزارش سال ۲۰۱۹ آژانس در خصوص همکاری‌های فنی، بودجه و تراز مالی این نهاد بین‌المللی بحث و تبادل نظر کنند.