فرارو- نمایندگان مجلس شورای اسلامی مقابله با اقدام آمریکا در فعال کردن مکانیسم ماشه شدند. محمد باقر قالیباف رییس مجلس از کمیسیون امنیت ملی خواست حرکات آمریکا را رصد کند و اقدامات متقابل لازم را به صحن مجلس ارائه دهد.
به گزارش فرارو، محمدباقر قالیباف در نطق پیش از دستور خود گفت: «کمیسیون امنیت ملی پس از شکست مفتضحانه آمریکا در حوزه حقوقی و سیاسی حرکت‌های یکجانبه آمریکا که مورد اعتراض دیگر کشور‌های جامعه بین‌الملل نیز هست را رصد و اقدامات متقابل لازم را برای صیانت از منافع مردم با جدیت پیگیری و به صحن ارائه دهد.»
رییس مجلس افزود: "به دلیل اقتدار و ایستادگی مردم ایران، دشمن به آنچه می‌خواست نرسید، ولی نباید به این شکست‌های حقوقی و سیاسی آمریکا دلخوش باشیم و فراموش کنیم که دشمن ظالم ما در صورت ادامه یافتن برخی غفلت‌ها، گام به گام در تشدید تحریم‌ها جلوتر می‌آید تا به نظام تحریم‌ها شکل جدیدی بدهد."
مخاطب این بخش از سخنان قالیباف دولت و و وزارت خارجه است.
امروز مایک پومپئو، وزیرخارجه آمریکا، با انتشار بیانیه‌ای رسما مدعی آغاز بازگشت تحریم‌های ایران مطابق مکانیسم ماشه برجام شد.
از آنجا که هیچ کدام از کشور‌های امضاکننده برجام این اقدام آمریکا را قانونی و قابل اجرا ندانسته‌اند، معلوم نیست که آیا این اقدام واشنگتن در حد یک حرکت سیاسی باقی خواهد ماند یا کاخ‌سفید خواهد توانست با استفاده از ابزار اقتصادی و قدرت سیاسی، کشور‌های دنیا را وادار به همراهی با خود کند.
پومپئو، شنبه شب، با انتشار بیانیه‌ای اعلام کرد که همانطور که در روز ۲۰ اوت آمریکا رسما دبیر شورای امنیت را از تصمیم خود برای فعال کردن مکانیسم ماشه برابر قطعنامه ۲۲۳۱ این شورا مطلع کرده بود، اکنون این مهلت ۳۰ روزه به پایان رسیده و بنابراین رسما تحریم‌های ایران که به موجب این قطعنامه تعلیق شده بود دوباره فعال خواهند شد.
این در حالی است که سه عضو اروپایی برجام اعلام کردند با وجود مخالفت آمریکا معافیت ایران از تحریم‌های سازمان ملل متحد لغو نمی‌شود.
دولت‌های انگلیس، آلمان و فرانسه در نامه به شورای امنیت که دیروز، جمعه ۱۸ سپتامبر، منتشر شد اعلام کردند تعلیق تحریم‌های ایران در چارچوب برجام، بعد از تاریخ ۲۰ سپتامبر ادامه خواهد یافت.
این سه کشور در نامه‌ای به ۱۵ عضو شورای امنیت که نسخه‌ای از آن در اختیار خبرگزاری رویترز قرار گرفته گفتند هر تصمیم یا اقدام برای ازسرگیری تحریم‌های ایران، فاقد "تاثیر قانونی" خواهد بود. ایران نیز به اقدام آمریکا واکنش نشان داده است. مجید تخت روانچی نماینده ایران در سازمان ملل در نامه‌ای به دبیرکل سازمان ملل و شورای امنیت خواستار مقابله با اقدامات امریکا شده است.
محمد جواد ظریف وزیر خارجه کشورمان نیز در یک برنامه تلویزیونی با بیان اینکه اینکه اسنپ بکی در قطعنامه ۲۲۳۱ وجود ندارد و آمریکایی‌ها باور ندارند قطعنامه‌ها برمی‌گردد، گفت: "ما مشتری سلاح اروپا نبودیم."
توپ پر نمایندگان مجلس
با این حال به نظر می‌رسد در مجلس نگاه رادیکال‌تری وجود دارد و نمایندگان خواستار اقدام محسوس ایران در این باره‌اند. در کنار محمد باقر قالیباف نمایندگان زیادی درباره اقدام امریکا اظهار نظر کرده‌اند.
جواد نیک بین نماینده کاشمر در مجلس شورای اسلامی طی تذکری به ادعای آمریکا برای بازگشت به تحریم‌ها علیه ایران اشاره کرد و اظهار داشت: «در هفته دفاع مقدس باید کار بسیار مقدسی در برابر اعمال ماشه آمریکا انجام داد. مجلس شورای اسلامی محکم بایستد و کار انقلابی کند.»
احد آزادی خواه نماینده ملایر هم تاکید کرد که ایران به اقدام وحشیانه آمریکا در جای خود پاسخ خواهد داد.
علی خضریان سخنگوی کمیسیون اصل نود مجلس نیز معتقد به تعیین راهبرد تازه از سوی ایران در قبال فعال کردن مکانیسم ماشه است. خضریان در این باره گفت: «ایران باید هرچه سریعتر ابتکار عمل را در دست بگیرد و با تعیین الزام زمان‌بندی برای اروپا، اجرای تعهدات یازده‌گانه اروپا را مطالبه کند و چنانچه اقدام جامع و کاملی از سوی اروپا صورت نگیرد، مستند به بند‌های ۳۶ و ۳۷ برجام، ایران طی سازوکاری مشخص کلیه تعهدات برجامی را متوقف کند.»
طرح مرکز پژوهش‌ها
اما همزمان با اقدام آمریکا مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی نظر کارشناسی خود درباره پیش‌نویس طرح تکالیف دولت در پاسخ به تلاش غیرقانونی برای اعاده مفاد قطعنامه‌های سابق شورای امنیت در راستای مقابله با اقدامات خصمانه آمریکا ارائه کرد. این نظر کارشناسی را می‌توان موضع طیفی از نمایندگان اصولگرای مجلس دانست.
ریاست مرکز پژوهش‌های مجلس در دوره جدید بر عهده علیرضا زاکانی نماینده قم و از مخالفان سرسخت برجام است.
براساس این گزارش دفتر مطالعات حقوقی این مرکز در اظهارنظر کارشناسی خود آورده است؛ ایالات متحده آمریکا از ابتدای پیروزی انقلاب اسلامی برای مقابله با جمهوری اسلامی ایران و مهار آن و در راستای افزایش فشار بر ملت ایران اقدامات خصمانه متعددی را مرتکب شده است. حمایت از گروهک‌ها و سازمان‌های جدایی‌طلب، حمایت از رژیم بعث عراق در طول دوران جنگ تحمیلی، انهدام سکو‌های نفتی ایران و حمله به ناوچه‌ها و قایق‌های ایرانی در جنگ نفت‌کش‌ها، حمله به هواپیمای مسافربری ایران ایر، ترویج ایران‌هراسی، اعمال تحریم گسترده و ضدانسانی علیه ملت ایران، مخالفت با حقوق مشروع ایران برای غنی‌سازی بومی و نیز حمایت از فتنه‌گری‌ها و آشوب‌طلبان از جمله مهمترین اقدامات خصمانه آمریکا علیه ملت ایران محسوب می‌شود.
این گزارش می‌افزاید؛ دولت کنونی آمریکا نیز در قالب کارزار فشار حداکثری اقداماتی همچون عدم پایبندی به تعهدات برجامی و خروج یک جانبه از توافق هسته‌ای، اعمال محاصره اقتصادی علیه ایران و ممانعت از تأمین غذا و دارو، لغو معافیت‌های هسته‌ای و ترور جنایتکارانه شهید سپهبد سلیمانی را به انجام رسانده و در جدیدترین اقدام خود برای تمدید تحریم‌های تسلیحاتی ایران و در نهایت بازگشت قطعنامه‌های ۱۶۹۶ (مصوب سال ۲۰۰۶)، ۱۷۳۷ (مصوب ۲۰۰۶)، ۱۷۴۷ (مصوب ۲۰۰۷)، ۱۸۰۳ (مصوب ۲۰۰۸)، ۱۸۴۵ (مصوب ۲۰۰۸) و ۱۹۲۹ (مصوب ۲۰۱۰) آغاز کرده است. با توجه به این امر، اتخاذ اقدامات قاطع و متقابل در برابر اقدامات استکباری و تلاش‌های سلطه‌جویانه ایالات متحده آمریکا بیش از گذشته ضرورت پیدا کرده است.
بر اساس این گزارش تدابیر قانونی جهت مقابله با موارد فوق به‌صورت اقدام عملی و نیز برنامه‌ریزی برای جلوگیری از تشدید اقدامات، در ۷ ماده ارائه شده است.
در این گزارش در خصوص اقدامات فنی پیشنهاد شده است تا در چارچوب تقویت گام‌های کاهش محدودیت‌های هسته‌ای، وضعیت کلیه برنامه‌های هسته‌ای ایران از جمله درخصوص اقدامات زیر را به قبل از توافق هسته‌ای سال ۱۳۹۴ بازگردد.
براین اساس غنی سازی به ۲۰ درصد افزایش یابد، ۱۹ هزار سانتریفیوژ نیز در نطنز و فردو طی یک هفته نصب شود.
ضمن آنکه دسترسی آژانس بین‌المللی انرژی اتمی از طریق فناوری‌های مدرن نظارتی و برخط و حضور طولانی‌مدت نمایندگان آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در کشور طی حداکثر دو هفته متوقف شود.
در این گزارش همچنین عنوان شده در صورتی‌که به هر نحو تمام یا بخشی از مفاد قطعنامه‌های سابق شورای امنیت علیه ایران در موضوع هسته‌ای اجرا شود، برجام از لحاظ قانونی بی‌اعتبار بوده و دولت مکلف است اجرای آن را در عمل نیز متوقف کند.
متن کامل طرح مرکز پژوهش‌ها را در اینجا بخوانید
با اینحال به نظر نمی‌رسد، این طرح مرکز پژوهش‌های مجلس و تلاش‌های نمایندگان تندرو اصولگرا به جایی برسد. انتخابات آمریکا نزدیک است و ایران که تاکنون از برجام خارج نشده است، احتمال اینکه در آستانه انتخابات آمریکا از برجام خارج شود نزدیک به صفر است.
مخصوصا اینکه جو بایدن رقیب ترامپ و نامزد دموکرات وعده داده که در صورت پیروزی آمریکا به برجام باز خواهد گشت. موضع کلیت مجلس را باید در مواضع قالیباف ریاست مجلس دید. سخنان امروز او نهایتا به توصیه ختم شد و خبری از خط و نشان در آن نبود.
