آیا خرید خودرو شخصی هنوز برای ایرانی‌ها به‌صرفه است؟

فرارو- خرید ماشین کار ساده‌ای نیست، ولی احتمالا نگهداری از آن سخت‌تر باشد. محاسبات ما نشان می‌دهد یک پراید معمولی که این روز‌ها قیمت آن در بازار بین ۱۰۰ تا ۱۱۰ میلیون تومان است و انواع دست دوم آن بین ۶۰ تا ۹۰ میلیون تومان قیمت دارد، ممکن است سالانه خرج ۹ یا ۱۰ میلیون تومانی برایتان داشته باشد. این روز‌ها که موج جدیدی از انتقاد‌ها از افزایش قیمت کرایه تاکسی‌های اینترنتی شروع شده، بد نیست نگاهی به هزینه‌های نگهداری خودرو بیاندازیم. اگر هر روز ۳۰ هزار تومان برای تاکسی‌های اینترنتی هزینه کنید، احتمالا آخر سال خرجتان ۱۱ میلیون تومان خواهد بود. رفت و آمد دائم با ماشین شخصی هم می‌تواند چنین خرجی برایتان داشته باشد. کافی است یک ماشین حساب جلویتان بگذارید و خرج‌های لاستیک، باطری، لنت ترمز، باطری، بیمه شخص ثالث و بدنه و از همه مهمتر، بنزین را حساب کنید تا ببینید رفت و آمد با خودرو شخصی چقدر می‌تواند برای خانواده خرج داشته باشد.

قیمت پراید نو و کارکرده در بازار؛ ۶۰ تا ۱۱۰ میلیون تومان
احتمالا در جریان هستید که قیمت پراید در بازار آزاد از ۱۰۰ میلیون تومان عبور کرده. بر اساس آخرین اطلاعات این روز‌ها قیمت سایپا ۱۱۱ یا همان پراید هاچ‌بک در بازار آزاد حدود ۱۱۰ میلیون تومان است. البته پراید صندوق‌دار یا سایپا ۱۳۱ در بازار ۹۷ میلیون تومان است و هنوز قیمت آن ۹ رقمی نشده. آنطور که اطلاعات سایت همراه‌مکانیک نشان می‌دهد، حتی اگر بخواهید پراید دست دوم بخرید، حداقل حدود ۶۰ میلیون تومان بودجه لازم داریم. این رقم مربوط به مدل‌های قبل از ۹۲ است که کارکرد بالایی دارند و حسابی به خرج افتاده‌اند. پراید کارکرده مدل ۹۳ حدود ۶۸ میلیون تومان است و تفاوت چندانی با مدل هاچ‌بک ندارد. اگر بخواهید پراید ۹۴ و ۹۵ بگیرید، احتمالا بودجه ۷۰ میلیون تومانی لازم است. قیمت مدل‌های ۹۶ و ۹۷ به حدود ۸۰ میلیون تومان می‌رسد و مدل‌های ۹۸ تقریبا ۸۵ تا ۹۰ میلیون تومان قیمت دارند. البته در بین مدل‌های ۹۶ به بعد، قیمت سایپا ۱۱۱ یا پراید هاچ‌بک گران‌تر از مدل‌های صندوق‌دار است. پراید هاچ‌بک مدل ۹۶ و ۹۷ بین ۸۲ تا ۸۷ میلیون تومان قیمت دارد و خودرو‌های کارکرده مدل ۹۸ بالاتر از ۹۰ میلیون تومان است. این قیمت‌ها مربوط به خودرو‌هایی است که کارکرد عادی دارند. یعنی به ازای هر سال حدود ۱۰ تا ۱۵ هزار کیلومتر راه رفته‌اند. طبیعتا ماشین‌های دست دوم با کارکرد کمتر از حالت عادی قیمت پایین‌تری در بازار دارند. ولی تا حدودی می‌توان گفت خرید پراید کارکرده حداقل ۶۰ میلیون تومان بودجه لازم دارد.

هزینه لوازم مصرفی خودرو؛ سالانه شش تا هفت میلیون تومان
خرید خودرو شخصی هزینه زیادی دارد، اما خرج‌های اصلی آن مربوط به نگهداری است. یک حساب سرانگشتی از هزینه‌های لاستیک، لنت ترمز، باطری، روغن و بنزین نشان می‌دهد یک خانواده‌ای دائما با خودرو خود تردد می‌کند، باید سالی شش تا هفت میلیون تومان برای نگهداری پراید پول خرج کند. تازه این هزینه در سال‌های آینده با توجه به بالارفتن کارکرد خودرو، ممکن است بیشتر شود.

خرید لاستیک؛ سالانه ۱.۲ تا ۲.۵ میلیون تومان
دو سال یک بار باید خودتان را برای خرید لاستیک آماده کنید. عمر لاستیک‌ها عموما ۵۰ هزار کیلومتر است، بعضا ممکن است لاستیک ماشین چند سال برایتان کار کند، ولی اگر دائما با ماشین تردد کنید، احتمالا سر همان دو سال خرج خرید لاستیک به سراغتان می‌آید. سایز استاندارد لاستیک پراید 165/65R13 است که قیمت مصوب آن جفتی ۵۰۰ هزار تومان است، اما بعید است بتوانید لاستیک دولتی در بازار پیدا کنید. در عوض ناچار خواهید بود سراغ خرید لاستیک با قیمت آزاد بروید که انواع ایرانی آن حدود یک میلیون و ۲۰۰ هزار تومان به ازای هر جفت برایتان خرج خواهد داشت؛ بنابراین هزینه تعویض هر چهار چرخ تقریبا دو میلیون و ۴۰۰ هزار تومانی می‌شود. همچنین با توجه به قیمت دو تا دو میلیون و ۵۰۰ هزار تومانی لاستیک‌های خارجی، ممکن است هزینه تعویض هر چهار لاستیک برایتان به چهار تا پنج میلیون تومان برسد. از آنجا که احتمالا هر دو سال یک بار لازم می‌شود لاستیک خودرو را عوض کنید، با این حساب می‌توان گفت خرج سالانه برای خرید لاستیک ایرانی حدود یک میلیون و ۲۰۰ هزار تومان و لاستیک خارجی حدود دو میلیون و ۵۰۰ هزار تومان خواهد بود.

تعویض لنت ترمز؛ سالانه ۵۲۰ هزار تومان
خانواده‌ای که روزانه با خودرو شخصی رفت و آمد دارد، احتمالا در سال حداقل یک بار باید لنت ترمز ماشین را تعویض کند. تعمیرکار‌ها بر اساس نرخ‌نامه‌ای که دارند، به جز هزینه خرید لنت ترمز، حدود ۱۲۰ هزار تومان برای تعویض لنت هر چهار چرخ پول می‌خواهند که علاوه بر هزینه خرید لنت محاسبه می‌شود. یک جفت لنت ترمز چرخ‌های عقب پراید تقریبا ۲۰۰ هزار تومان خرج دارد. مثلا لنت ترمز شرکتی سایپا مدل SECO ساخت کره در بازار ۱۹۸ هزار تومان است. لنت ترمز چرخ‌های جلو پراید تقریبا همین قیمت است و این یعنی اگر بخواهید هر چهار لنت ترمز عقب و جلو را بخرید باید حدود ۴۰۰ هزار تومان پول خرج کنید که در کنار اجرت ۱۲۰ هزار تومانی برای تعویض آنها، صرفا لنت ترمز برایتان در سال حدود ۵۲۰ هزار تومان خرج خواهد داشت.

خرید باطری؛ سالانه ۲۵۰ هزار تومان
باطری ماشین نهایتا یک سال دوام می‌آورد و بعد از آن باید به فکر خرید باطری جدید باشید. به خصوص اگر زیاد از باطری کار بکشید، مثلا دائما کولر ماشین را روشن نگه دارید، گوشی‌تان را با فندکی ماشین شارژ کنید یا سیستم صوتی قوی داشته باشید، ممکن است عمر باطری کمتر شود و زودتر لازم باشد برای خرید باطری نو پول خرج کنید. باتری پراید عموما ۵۵ آمپری است که تقریبا ۴۵۰ تا ۵۰۰ هزار تومان قیمت دارد و سالانه چنین خرجی روی دستتان می‌گذارد.

تعویض روغن و فیلتر؛ سالانه ۸۰۰ هزار تومان
در سال حداقل دو بار باید سراغ تعویض روغن خودرو بروید. حتی اگر زیاد از ماشین شخصی برای رفت و آمد استفاده کنید، ممکن است لازم باشد در یک سال سه بار روغن موتور خودرو را عوض کنید. مکانیکی‌ها برای تعویض روغن خودرو عموما ۵۰ هزار تومان اجرت می‌گیرند. روغن موتور چهار لیتری 10W40 مخصوص پراید حداقل ۲۰۰ هزار تومان خرج دارد که مربوط به روغن موتور بهران پیشتاز است. روغن موتور GTX ایرانی به ۳۰۰ هزار تومان می‌رسد و روغن موتور‌های خارجی مثل توتال بعضا ۵۰۰ هزار تومان قیمت دارند. اگر قیمت روغن موتور را میانگین ۳۰۰ هزار تومان در نظر بگیریم، با احتساب اجرت تعویض روغن تقریبا ۳۵۰ هزار تومان خرج دارند. در کنار آن باید هزینه تعویض فیلتر هوا و روغن را هم اضافه کنید که هر کدام تقریبا ۳۰ هزار تومان است. مجموع هزینه‌های دو بار تعویض روغن در سال می‌توان حدود ۸۰۰ هزار تومان خرج داشته باشد.

هزینه بنزین؛ سالانه سه میلیون و ۲۰۰ هزار تومان
اگر هر روز با ماشین سر کار بروید و برگردید، احتمالا هر هفته باید گذرتان به پمپ بنزین بیافتد و هفته‌ای ۳۰ لیتر بنزین بزنید. دو باک اول را می‌توان روی بنزین سهیمه‌بندی با قیمت لیتری هزار و ۵۰۰ تومان حساب باز کرد، اما برای دو باک بعدی باید سراغ بنزین آزاد با نرخ سه هزار تومان بروید. این یعنی یک ماه جابه‌جایی با خودرو شخصی احتمالا ۲۷۰ هزار تومان خرج بنزین خواهد داشت. اگر تمام روز‌های سال به این مقدار بنزین مصرف کنید، احتمالا سالانه باید سه میلیون و ۲۴۰ هزار تومان پول بنزین بدهید.

هزینه بیمه؛ سالانه دو تا ۲.۸ میلیون تومان
بیمه شخص ثالث پراید بدون احتساب تخفیف عدم خسارت امسال حدود دو میلیون تومان خرج دارد. این رقم مربوط به بیمه اجباری با سقف پوشش ۱۱ میلیون تومان است و اگر پوشش بیمه شخص ثالث را افزایش دهید، هزینه خرید بیمه بیشتر خواهد بود. اگر زیاد با ماشینتان رفت و آمد داشته باشید، احتمالا لازم باشد برای جلوگیری از هزینه‌های تصادف ماشینتان را بیمه بدنه کنید. هزینه بیمه بدنه برای پراید با در نظر گرفتن میانگین قیمت ۸۰ میلیون تومان، حدود ۵۰۰ تا ۸۰۰ هزار تومان است و این یعنی اگر کسی بخواهد صرفا بیمه شخص ثالث داشته باشد، حداقل دو میلیون تومان و اگر کسی بخواهد بیمه بدنه هم برای ماشینش بخرد، هزینه‌اش به دو میلیون و ۸۰۰ هزار تومان در سال خواهد رسید.

خرج‌هایی که ممکن است ناگهان سر راهتان قرار بگیرد
هزینه‌های خودرو محدود به خرج‌های دوره‌ای نیست و ممکن است وسط راه یک عیب و ایراد برای یکی از قطعات به وجود بیاید تا حسابی شما را به خرج بیاندازد. دیسک و صفحه کلاچ و کمک فنر از جمله این خرج‌ها هستند. قیمت دیسک و صفحه پراید این روز‌ها حدود یک میلیون و ۱۰۰ هزار تومان است. البته می‌توان روی انواع ۷۰۰ هزار تومانی آن هم حساب باز کرد. هر کمک فنر پراید حدود ۳۰۰ تا ۴۰۰ هزار تومان خرج دارد. کافی است حواستان به دست‌انداز‌ها و سرعت‌گیر‌ها نباشد تا چنین خرجی برایتان به وجود بیاید. پاره شدن تسمه تایم برایتان ۲۰۰ هزار تومان خرج خواهد داشت و هزینه تعویض تسمه دینام ممکن است برایتان حدود ۱۰۰ هزار تومان هزینه بتراشد.