رژیم لاغری کانادایی چیست، چه عوارضی دارد و مناسب چه کسانی است؟

فرارو- برای بسیاری از افراد که معمولاً رژیم‌های غذایی را برای کاهش وزن دنبال می‌کنند، رژیم کانادایی نامی آشنا به نظر می‌رسد. رژیمی سریع که می‌تواند ظرف دو هفته (۱۵ روز)، مقدار قابل توجهی از وزن انسان (بیش از ۱۰ کیلو گرم) را کاهش دهد. بی شک این میزان تأثیرگذاری در زمینه کاهش وزن و آن هم در مدت زمانی اندک، برای بسیاری از افراد جذاب جلوه می‌کند. اما رژیم کانادایی چیست و چگونه باعث کاهش وزن می‌شود؟ آیا این رژیم می‌تواند دغدغه همیشگی اضافه وزن را برای همیشه برطرف کند؟ آیا هر کسی می‌تواند از این رژیم استفاده کند؟ اگر شما نیز در پی یافتن پاسخ این سوالات هستید، این نوشته می‌تواند به شما کمک کند و ابهامات شما در خصوص رزیم کانادایی را برطرف کند.

رژیم کانادایی یا Royal Danish Hospital Diet، یک برنامه کاهش وزن در زمان کوتاه می‌باشد که در ایران از آن با نام‌های رژیم کانادایی ۱۳ روزه، ۱۵ روزه، ۱۴ روزه هم یاد می‌شود. این برنامه‌ی غذایی که در خارج از ایران به رژیم کپنهاگن هم معروف است، در واقع یک رژیم یویو می‌باشد. یویو رژیمی است که در زمان کم وزن شما را کم می‌کند، اما این کاهش وزن ناپایدار است و پس از مدتی باز خواهد گشت. این رژیم بیشتر بر پایه پروتئین است و مصرف غلات و میوه را کاملا محدود می‌کند. رژیم کانادایی، یکی از رژیم‌های غذایی است که با ایجاد شرایط خاص و سخت غذایی برای فرد می‌تواند منجر به کاهش وزن شدید در مدت زمان کوتاه شود. مدت زمان رژیم کانادایی در برنامه‌های قدیمی‌تر ۱۳ روز و در برنامه‌های جدیدتر ۱۵ روز است. تفاوت این دو برنامه در این است که در برنامه‌های قدیمی جای هیچگونه تغییر در نوع و میزان غذا‌ها وجود ندارد، اما در برنامه جدید، فرد امکان جابه‌جایی برخی از غذا‌ها را در صورت ایجاد حساسیت و یا عدم علاقه به غذای مورد نظر داراست.

 

همانگونه که پیش از این اشاره شد رژیم غذایی کانادایی ۱۵ روزه است که شامل ۱۲ روز رژیم اصلی و ۳ روز رژیم تثبیت‌کننده می‌شود. بسیاری از ارائه دهندگان رژیم کانادایی تأکید دارند که این برنامه بدون هیچ کم و کاست و تغییری باید انجام شود و کمترین تغییر می‌تواند اثر آن را خنثی کند؛ بنابراین رژیم کانادایی باید به همان شکلی که در اینجا توضیح داده می‌شود و بدون کوچک‌ترین تغییری انجام گیرد.

روز اول:
صبحانه: یک فنجان قهوه + یک حبه قند
نهار: ۳ عدد تخم مرغ سفت + اسفناج پخته + یک عدد گوجه فرنگی
شام: ۳۰۰ گرم گوشت پخته یا کبابی + کاهو + آب لیمو

روز دوم:
صبحانه: یک فنجان قهوه + یک حبه قند
نهار: ۱۰ ورق کالباس مرغ + یک لیوان ماست کم چربی
شام: ۳۰۰ گرم گوشت پخته یا کبابی + کاهو + آب لیمو

روز سوم:
صبحانه: یک فنجان چای + دو عدد خرما
نهار: نصف سینه مرغ پخته یا کبابی + کاهو + سس آب لیمو
شام: سالاد کرفس + گوجه فرنگی + آب لیمو

روز چهارم:
صبحانه: یک فنجان قهوه + یک حبه قند + یک ورق نان تست
نهار: یک لیتر آب میوه ترجیحا سیب یا هویج + یک لیوان ماست
شام: ۳ عدد تخم مرغ سفت + هویج رنده‌شده + ۲۰۰ گرم پنیر رژیمی یا کم نمک

روز پنجم:
صبحانه: یک فنجان قهوه + یک حبه قند + یک ورق نان تست
نهار: یک ماهی پخته یا کبابی کامل + یک قاشق چای‌خوری کره + آبلیمو
شام: ۳۰۰ گرم گوشت پخته یا کبابی + کاهو + کرفس

روز ششم:
صبحانه: یک فنجان چای + دو عدد خرما
نهار: ۱۰ ورق کالباس مرغ + یک لیوان ماست کم چربی
شام: نصف سینه مرغ پخته یا کبابی + کاهو + آب لیمو + روغن زیتون

روز هفتم:
صبحانه: یک فنجان قهوه + یک حبه قند + یک ورق نان تست
نهار: ۳ عدد تخم مرغ سفت + یک ورق کالباس + کاهو
شام: سالاد کلم + گوجه فرنگی + سس آبلیمو + یک عدد میوه

روز هشتم:
صبحانه: یک فنجان قهوه + یک حبه قند
نهار: نصف سینه مرغ پخته یا کبابی + کاهو + آب لیمو
شام: ۳۰۰ گرم گوشت پخته یا کبابی + کاهو + آب لیمو + یک عدد میوه

روز نهم:
صبحانه: یک لیوان شیر
نهار: نصف سینه مرغ پخته یا کبابی + کاهو + آب لیمو
شام: سالاد کاهو + خیار + گوجه فرنگی + سس آبلیمو + یک عدد میوه

روز دهم:
صبحانه: یک فنجان قهوه + یک حبه قند + یک ورق نان تست
نهار: یک لیتر آب میوه ترجیحا سیب یا هویج + یک لیوان ماست
شام: یک عدد تخم مرغ سفت + یک هویج پخته شده و رنده‌شده + ۲۰۰ گرم پنیر رزیمی یا کم نمک

روز یازدهم:
صبحانه: یک فنجان قهوه + یک حبه قند + یک ورق نان تست
نهار: یک عدد ماهی پخته یا کبابی + یک قاشق چای‌خوری کره + آبلیمو
شام: ۳۰۰ گرم گوشت پخته یا کبابی + کاهو + کرفس

روز دوازدهم:
صبحانه: یک فنجان چای + دو عدد خرما
نهار: ۳ عدد تخم مرغ سفت + یک عدد هویج پخته و رنده شده
شام: نصف سینه مرغ پخته یا کبابی بدون پوست + کاهو + آب لیمو

 

روز اول:
صبحانه: یک لیوان شیر
نهار:گوشت یا مرغ کبابی یا پخته + سالاد کاهو (خیار –گوجه فرنگی-سس آبلیمو)
شام: سوپ آبمرغ یا گوشت + ۳ ورق نان تست+۳ عدد میوه

روز دوم:
صبحانه: یک فنجان چای + یک ورق نان تست + عسل
نهار: ۵ ورق کالباس مرغ + گوجه فرنگی + یک عدد خیار شور + ۳ ورق نان تست
شام: نصف سینه مرغ + سالاد کاهو + یک عدد خیار شور + ۳ ورق نان تست

روز سوم:
صبحانه: یک لیوان شیر
نهار: گوشت یا مرغ کبابی + سالاد خیار و گوجه فرنگی
شام: سوپ مرغ + ۲ ورق نان تست + ۲ عدد میوه

 

---

در صورت در دسترس نبودن و یا دوست نداشتن گوشت قرمز، گوشت سفید و تخم مرغ موجود در این رژیم، می‌توانید مواد غذایی زیر را در وعده و جای گوشت سفید، قرمز و تخم مرغ جایگزین کنید؛

۱. بورانی کدو: برای تهیه بورانی کدو، ۳ عدد کدوی متوسط را حلقه حلقه کنید و با یک عدد گوجه فرنگی خرد شده و یک قاشق غذا خوری روغن مایع، پخته و با یک لیوان ماست بدون چربی میل کنید.
۲. بورانی اسفناج: برای تهیه بورانی اسفناج، نیم کیلو اسفناج را با کمی نمک پخته و با یک لیوان ماست بدون چربی میل کنید.
۳. عدسی: یک فنجان عدس پخته را با آب لیمو میل کنید.
۴. سالاد کرفس: دو لیوان کرفس ریز شده را به همراه نمک و یک عدد گوج فرنگی به همراه سس آب لیمو میل کنید. (این سالاد در لاغری بسیار موثر است)
۵. سس آبلیمو برای سالاد: دو قاشق ماست و یک قاشق روغن زیتون و یک قاشق آب لیمو، نمک و فلفل به اندازه کافی.
۶. سوپ مرغ: یک لیوان سوپ مرغ را با استفاده از نصف فنجان سیب زمینی خردشده، یک فنجان هویج خرد شده و نصف فنجان نخود فرنگی کمی نمک و آب لیمو تهیه کنید.

 

مصرف گروه‌های غذایی میوه ها، قندها، دانه ها، غلات، بیشتر چربی ها، برخی سبزیجات و کربوهیدرات‌ها در این رژیم ممنوع است. همچنین ادویه ها، نمک و غذا‌های سرخ شده نباید استفاده شوند. با این وجود تنها گروهی از مواد غذایی که می‌ماند پروتئین‌ها هستند و بیشتر منوی این رژیم را پروتئین‌ها تشکیل می‌دهند. این ماده مغذی در موادی مانند گوشت قرمز، ماهی، مرغ و انواع گوشت پرندگان، سویا، تخم مرغ، حبوبات، قارچ، لبنیات و دانه‌های مغذی یافت می‌شود. با این حال برخی از سبزیجات، میوه‌ها و چربی‌ها در این رژیم ممنوع نیستند. همچنین خوردن روزانه ۲ لیتر آب در این رژیم اجباری است. زیرا هیدراته نگه داشتن بدن علاوه بر بهبود متابولیسم به پیشگیری از گرسنگی در طول رژیم نیز کمک خواهد کرد.

لبنیات یک گروه بزرگ از مواد غذایی است که در این رژیم جایگاه ویژه‌ای دارد، زیرا این گروه از مواد غذایی پروتئین بالایی دارند. ماست کم چرب یا پر چرب، شیر، انواع پنیر و کشک از مواردی هستند که می‌توانید از آن‌ها در تهیه غذای برای این رژیم استفاده کنید. تخم مرغ یا به طور کلی تخم پرندگان از مواردی است که در این رژیم زیاد استفاده می‌شوند. این دسته از مواد غذایی از ارزش غذایی بالایی برخوردارند و هضم آسانی دارند. یکی از مواد غذایی مفید دیگر در این رژیم کاهش وزن قارچ است که حاوی مقادیر زیادی پروتئین است و از طرفی می‌توان آن را در کنار دیگر مواد غذایی مصرف کرد تا از کسل کننده بودن منو این رژیم بکاهد. حبوبات سرشار از پروتئین، املاح و مواد مورد نیاز بدن هستند که می‌توان از آن‌ها در منو این رژیم استفاده کرد. تنها مشکلی که این گروه از مواد غذایی دارند این است که نافخ هستند و ممکن است برخی افراد با خوردن آن‌ها دچار نفخ شوند و از مصرف آن‌ها صرف نظر کنند.

میزان کالری دریافتی معمول در بین افراد سالم بدون اضافه وزن، روزانه برای هر مرد ۲۴۰۰ و برای هر زن ۲۰۰۰ کالری است. در رژیم کانادایی این مقدار کالری کمتر است و باید در طول این رژیم لاغری دریافتی روزانه به ۶۰۰ واحد کاهش پیدا می‌کند. کاهش ناگهانی کالری دریافتی ممکن است عوارضی مانند سردر و سرگیجه را در پی داشته باشد که برای جلوگیری از این عوارض باید از پزشک مشورت گرفت.

 

رژیم کانادایی برای استفاده کوتاه مدت مناسب است و هیچ تضمینی برای ثبات وزن و حفظ کاهش وزن وجود ندارد، در برخی از وب سایت‌ها مدت ماندگاری این رژیم را تا یک سال می‌دانند که لازم است بدانید هیچگونه پایه علمی ندارد و برای هر فرد با ویژگی فیزیکی و بدنی خاص این مدت زمان متفاوت خواهد بود. در یک رژیم کم کالری متخصص تغذیه کالری دریافتی را با توجه به سن و توده بدنی فرد بین ۸۰۰ تا ۱۲۰۰ واحد انتخاب می‌کند، ولی مقدار کالری دریافتی روزانه در این رژیم ۶۰۰ واحد است که بسیار پایین است؛ لذا از پیروی از این رژیم پرهیز کنید.

همانطور که در جدول رژیم غذایی کانادایی مشاهده کردید، کالری غذا‌های این برنامه بسیار کم است و این از منظر متخصصین کلیه، گوارش و دیابت نگران کننده است. علاوه بر این، صبحانه به عنوان یک وعده غذایی اصلی، در این رژیم دست کم گرفته شده و به غذای بسیار کمی محدود شده است. این چنین برنامه غذایی محدودی که باعث کاهش سریع وزن می‌شود، به احتمال زیاد با کاهش عضله همراه است، از طرف دیگر کاهش کربوهیدرات در این رژیم آن هم در این سطح بالا اثر بخش نیست. همچنین در نظر داشته باشید که رژیم کانادایی با تأثیر منفی‌ای که در سوخت ساز بدن می‌گذارد می‌تواند اثر عکس داشته باشد و با کاهش متابولیسم بدن، لاغری را حتی سخت‌تر از سابق کند. مساله دیگر این است که از گروه نان و غلات در رژیم کانادایی بسیار کم استفاده شده است. درصورتی که بسته به جنس، سن و انرژی محاسبه شده و مورد نیاز، هر فرد باید بین ۶ تا ۱۱ واحد از گروه نان و غلات در برنامه غذایی روزانه خود بگنجاند. بغیر از مصرف بسیار اندک غلات در رژیم کانادایی، مصرف میوه جات نیز در آن خیلی کم است، در صورتی که هر فرد باید بین ۳ تا ۵ واحد میوه در طول روز مصرف نماید.

 

اگر شما هم به دنبال یک رژیم لاغری مناسب هستید تا به سرعت وزن خود را کاهش دهید، احتمالا با تبلیغاتی در خصوص «رژیم کانادایی اصل»، مواجه شده اید. واقعیت این است که این تبلیغات، علاوه بر حذب شما می‌خواهد بر این نکته تأکید کند که اگر هم قبلاً این رژیم را تجربه کرده اید، ولی نتیجه دلخواه را کسب نکرده اید، دلیلش این است که از یک رژیم کانادایی «غیر اصل» و یا جلعی تبعیت کرده اید. اما بهتر است در همین ابتدا خیال شما را راحت کنیم که هیچ دستورالعمل روشن و مشخصی برای رژیم کانادایی وجود ندارد. برای همین است که در اینترنت، عده زیادی عبارت «رژیم کانادایی اصل» را جستجو می‌کنند، و سایت‌هایی هم پیدا می‌کنند که مدعی اصل بودن رژیم کانادایی خود هستند، موضوعی که صحت ندارد. هیچ منبع علمی، آزمایشگاه، دانشگاه یا شخص حقیقی وجود ندارد که مدعی اختراع این رژیم باشد و ریشه پیدایش آن مشخص نیست. حتی معلوم نیست که این رژیم از کانادا می‌آید یا از دانمارک! در برخی منابع مدعی شده‌اند که در زمان‌های قدیم و در بیمارستان سلطنتی دانمارک، اگر چاقی بیش از اندازه مانع از انجام عمل جراحی می‌بود، طی دو هفته با این رژیم بسیار دشوار وزن بیمار را پایین می‌آوردند. این ادعا اگر درست هم باشد، شیوه مناسبی نیست. چرا که فرد بعد از انجام عمل جراحی به مواد مغذی و انرژی کافی جهت ترمیم بافت نیازمند است. قطعا یک رژیم با این وضعیت دشوار و فقر غذایی، پیش از انجام یک عمل جراحی پیشنهاد عاقلانه‌ای نیست؛ بنابراین چیزی به اسم رژیم کانادایی اصل، در واقع وجود ندارد.

 

---

۱. مهمترین عارضه رژیم کانادایی را می‌توان افت قند خون و سرگیجه نام برد. این امر به دلیل کمبود قند‌ها و کربوهیدرات‌ها در منوی غذایی است که در طولانی مدت آسیب‌های جدی تری را ممکن است ایجاد کند.
۲. حساس گرسنگی پیوسته از ایرادات و عوارض بزرگ این رژیم است که خلق و خو را عوض می‌کند و فرد همواره احساس گرسنگی دارد و ناخودآگاه از فقر کربوهیدرات عصبانی است.
۳. صبحانه ناکافی یکی دیگر از ایراد‌های برجسته این رژیم است، در صورتی که صبحانه از وعده‌های اصلی روزانه است، ولی این رژیم این وعده را به صورت ناکافی ارائه می‌دهد. کم خوردن صبحانه می‌تواند بی رمقی صبحگاهی و حتی ادامه روز را در پی داشته باشد.
۴. ضعف بدنی و بی حالی از عارضه‌های این رژیم است. این رژیم، چون محدودیت کالری زیادی دارد، کم تحرکی را ممکن است برای فرد به همراه داشته باشد.
۵. مقدار زیادی از وزن را در مدت زمان کمی از دست دادن موجب کاهش بافت‌های عضلانی می‌شود که یک ایراد بزرگ برای یک رژیم است.
۶. وارد شدن شوک به بدن در اثر کاهش ناگهانی مقدار غذای مصرفی در روز هم از ایرادات این رژیم است.
۷. مصرف سبزیجات در این رژیم بسیار کم است که این امر می‌تواند افراد را به یبوست مبتلا کند؛ یبوست به تنهایی می‌تواند یکی از عواملی محسوب شود که اضافه وزن را به همراه دارد.
۸. بازگشت سریع وزن پس از رژیم به وزن قبل از رژیم نیز یکی از ایراد‌های رژیم کانادایی است که به همین دلیل آنرا به رژیم‌های یویویی می‌شناسند.
۹. این رژیم منوی کسل کننده و تکراری دارد و انگیزه فرد را از بین می‌برد.

 

معمولاً مشاهده می‌شود که در کنار رژیم کانادایی، گونه‌ای از ورزش‌های هوازی را توصیه می‌کنند. برای مثال به فرد توصیه می‌شود که پا‌ها را به اندازه عرض شانه باز کرده و به مدت ۱۰ ثانیه شکم را به داخل کشیده و به‌طور همزمان به وسیله بینی نفس عمیق بکشد. سپس دست‌ها را از طرفین به سمت بالا برده و ۱۰ ثانیه مکث کند. در ادامه طی ۱۰ ثانیه نفس خود را به آرامی خارج کرده و بدن خود را به حالت عادی در بیاورد.

باید توجه داشت که کاهش وزن نیز از طریق کاهش چربی و با انجام ورزش‌های هوازی امکان‌پذیر است. ورزش‌های هوازی شامل حرکات تکرارشونده، با شدت متوسط و طولانی‌مدت است. طناب زدن، دو و دوچرخه‌سواری نمونه‌هایی از ورزش‌های هوازی هستند که با استفاده از اکسیژن و اکسیداسیون چربی باعث چربی‌سوزی و در نتیجه کاهش وزن می‌شوند. اینکه تنفس عمیق می‌تواند باعث سوزاندن چربی‌ها و کاهش وزن شود، یک تصور نادرست و یک ادعای غلط است. درست است ورزش‌های هوازی خاصیت چربی‌سوزی دارند، اما اینطور نیست که با تنفس عمیق و افزایش دریافت اکسیژن، سیستم هوازی فعال شود. هنگام انجام ورزش برای کاهش وزن تنفس باید خوب باشد، اما این تنفس نیست که باعث کاهش وزن می‌شود بلکه افزایش متابولیسم و افزایش مصرف کالری در نتیجه انجام منظم ورزش‌های هوازی است که باعث کاهش وزن می‌شود.

پس در رژیم‌های غذایی سخت که فرد به طور معمول دچار افت قندخون می‌شود، توان انجام ورزش را که نقش مهم و موثری در کاهش وزن دارد، از دست می‌دهد. درحالی که برای ورزش و فعالیت لازم است نیاز بدن به انرژی حتی در حداقل مقدار مورد نیاز و به‌صورت محدود، اما متعادل و متناسب تامین شود. دریافت غذای ناکافی باعث سرگیجه، اختلال دید، ضعف، تعریق و افت قندخون می‌شود و در برخی افراد مستعد ممکن است خطرناک باشد.

 

۱. افراد میانسال و سالمند: پیروی ازاین دسته رژیم‌ها برای کسانی که در میانسالی یا در آستانه سالمندی قرار دارند، به شدت ممنوع است چرا که تحلیل‌های ایجاد شده در این افراد به هیچ عنوان باز نمی‌گردد. به عنوان مثال اسکلتی که ذخایر معدنی اش کاهش پیدا کرده یا دچار تحلیل بافت بافت عضلانی شده است، دیگر با هیچ راهکاری قابل جبران نیست. از ۳۵ سالگی به بعد فعالیت استخوان ساز‌ها خیلی کم‌تر از عوامل استخوان خار‌ها هستند.

۲. نوجوانان: نوجوان‌ها یعنی کسانی که در مرحله رشد قرار دارند و بدنشان بیشتر از هر گروه دیکری به انواع ریز مغذی‌ها و مواد لازم نیاز دارد. یکی از مهم‌ترین عوارض این رژیم‌های زودگذر در نوجوانان عدم رشد قدی است.

۳. بانوان: این دسته از از افراد با سلامت جسمانی شان می‌توانند سلامت نسل آینده را تضمین کنند. پیروی از این رژیم‌ها به خصوص توسط بانوان باعث پرورش یک جنین ناسالم در بدنشان می‌شود.