دکتر رضا طالعی‌فر*؛ یکی از بخش‌های مهم نظام اقتصادی کشور که بایستی سهم عمده‌ای از اقتصاد را به دوش بکشد و با پویاشدن آن می‌توان به اشتغال‌زایی هر چه بیشتر اقشار مختلف جامعه و ارتقا روح همکاری و همبستگی امیدوار شد، بخش تعاون است.
اهمیت بخش تعاونی به گونه‌ای است که نه تنها جزو ارکان اقتصاد ملی و قانون اساسی محسوب می‌شود، بلکه با آموزه‌های دین مبین اسلام نیز مطابقت دارد. در سال مزین بنام جهش تولید، تحول در بخش تعاون قطعا می‌تواند خیرات و برکات مهمی را به همراه داشته و تأثیر بسزایی در افزایش سطح تولیدات ملی، اشتغال‌زایی و هم چنین تقویت انگیزه‌های مشارکتی در جامعه داشته باشد.
از اینرو در سطور پیش رو، نگارنده ضمن بررسی مشکلات بخش تعاون، پیشنهادات کاربردی جهت رفع این معضلات و موانع ارایه می‌کند.
یکی از عوامل به وجود آورنده بروز برخی مشکلات برای شرکت‌های تعاونی، عدم ارتباط موثر و فعال بین آنهاست که نوعا باعث می‌شود این شرکت‌ها نتوانند از ظرفیت‌های هم بخوبی استفاده کنند. از اینرو پیشنهاد می‌شود:
۲. با وجود به توانمندی بورس کشور، ظرفیت‌ها و پتانسیل‌های آن و اقبال مردم به این بخش در سال‌های اخیر، اما اکثر تعاونی‌های کشور شرایط و ضوابط برای ورود بدان را ندارند و نمی‌توانند از مواهب ورود به این بازار استفاده نمایند. نظر به این مهم پیشنهاد می‌گردد:
۳. علیرغم اهمیت بخش تعاون، کشور فاقد فقدان مدیریت کلان و الگوی راهبردی است که تمامی بخش‌های فعال در حوزه تعاون را به صورت سیستماتیک مورد توجه قرار داده و در مسیر پیشبرد اهداف خود یاری رساند. از اینرو پیشنهاد می‌شود:
۴. یکی از مواردی که در شکست شرکت‌های تعاونی موثر است و به تکرر در تحقیقات مختلف بدان اشاره شده است، عدم نظارت مناسب بر عملکرد این دسته از شرکت هاست به گونه‌ای که فقدان چنین نظارت موثر و کارایی به زعم کارشناسان این حوزه به خوبی قابل لمس است؛ لذا پیشنهاد می‌شود:
۵. ریشه بسیاری از ناکامی‌های بخش تعاون به زعم بسیاری از محققان از نبود فرهنگ تعاون در کشور نشات می‌گیرد و بر این باورند که متاسفانه بینش مردم کشور نسبت به تعاونی‌ها کامل نیست و به طور عام نسبت به تعاونی‌ها شناخت کامل ندارند؛ لذا پیشنهاد می‌شود:
۶. نظر به اهمیت تعاونی‌ها و حمایت از گسترش و توسعه کمی و کیفی آن‌ها در اقتصاد کشور، یکی از سیاست‌های مهم حمایت دولت‌ها از این حوزه از اقتصاد می‌باشد و در این خصوص می‌بایست از هر ابزار و روشی در جهت همه جانبه بهره گیرند. اما شواهد حاکی از آن است که در سال‌های اخیر این مهم چندان جدی گرفته نشده است. از اینرو پیشنهاد می‌شود:
۷. علاوه بر ضعف در ارتباطات درون شبکه‌ای بین تعاونی‌های مختلف، ارتباطات منطقه‌ای و بین المللی تعاونی‌ها هم با چالش جدی مواجه است به گونه‌ای که با اینکه بسیاری از تعاونی‌های بزرگ کشور، دارای تولیدات و خدمات برجسته‌ای هستند و با وجود داشتن استاندارد‌های بین المللی، کمتر در تجارت بین المللی فعال می‌باشند؛ لذا پیشنهاد می‌گردد:
*دکترای مدیریت دولتی و عضو هیات علمی دانشگاه
